Sığılmalı bäreleşlär

Sığılmalı bäreleşlär - sistemanıñ tulı kinetik energiäse saqlanğan bereleşlär modele.

Tigez massalı cisemnärneñ absolüt sığılmalı bäreleşe

Törle massalı cisemnärneñ absolüt sığılmalı bäreleşe

Tigez massalı läkin törle yünäleşle tizlekle cisemnärneñ absolüt sığılmalı bäreleşe

Klassik mexanikada cisemnär deformatsiäse isäpkä alınmıy, şuña kürä energiä deformatsiägä yuğalmıy dip sanala.

Billiard şarları yäki sığılmalı tuplar bäreleşe - absolüt sığılmalı bäreleşneñ yaxşı modele bulıp sanala.

Matematik model

İke absolüt nıq cisem
Kontakt noqtasında sığılmalı deformatsiä genä bar.
Formasın üzgärtelgän cisemnär elekke formasın qaytara häm deformatsiä energiäse kinetik energiägä äwerelä.
Cisemnär kontaktı tuqtala, alar xäräkät itälär.

İmpuls saqlanuı qanunı

\,\!m_{1}{\vec {u}}_{1}+m_{2}{\vec {u}}_{2}=m_{1}{\vec {v}}_{1}+m_{2}{\vec {v}}_{2}.

Energiä saqlanuı qanunı

{\frac {m_{1}u_{1}^{2}}{2}}+{\frac {m_{2}u_{2}^{2}}{2}}={\frac {m_{1}v_{1}^{2}}{2}}+{\frac {m_{2}v_{2}^{2}}{2}}.

Çişeleş:

v_{1}=\left({\frac {m_{1}-m_{2}}{m_{1}+m_{2}}}\right)u_{1}+\left({\frac {2m_{2}}{m_{1}+m_{2}}}\right)u_{2}\,

v_{2}=\left({\frac {m_{2}-m_{1}}{m_{1}+m_{2}}}\right)u_{2}+\left({\frac {2m_{1}}{m_{1}+m_{2}}}\right)u_{1}\,.

Absolüt sığılmalı bäreleşlär elementar kisäkçelär bäreleşlärendä baralar. Bu Pauli mäslägeneñ näticäse.

Арнольд В. И. Математические методы классической механики. — 5-е изд., стереотипное. — М.: Едиториал УРСС, 2003. — 416 с. — 1500 экз. — ISBN 5-354-00341-5
Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Механика. — Издание 4-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 215 с. — («Теоретическая физика», том I). — ISBN 5-02-013850-9
Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7
Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Издание 4-е. — М.: Физматлит, 2002. — Т. I. Механика. — 792 с. — ISBN 5-9221-0225-7