Спутник-7-1
Спутник-7-1 — спутник сериясендәге сигезенче космик аппарат, кешенең беренче космик очышы өчен кулланылган Восток иярчен-корабының прототибы (№ булмаган, РН авариясе). 1960 елның 22 декабрендә Комета һәм Шутка этләре белән очырыла.
| Спутник-7-1 | |
| Юл башы | Гагаринский старт[d][1] |
|---|---|
| Йөртүче ракета | Восток-К[d][1] |
| Галәми кораб очыру датасы | 22 декабрь 1960[1] |
Экипаж
үзгәртүКомета һәм Шутка этләре (алар ук Жулька һәм Альфа, алар ук Жулька һәм Жемчужина), күсе, тычкан һәм башка вак хайваннар[2].
Очыш һәм эзләү детальләре
үзгәртүЭвекиядә КС аварияле утыртудан соң булган вакыйгалар турында хәзер Сергей Павлович Королевның көрәштәшләренең берсе, ракета һәм космик техника конструкторы Арвид Владимирович Паллоның истәлекләре аркасында гына билгеле. Аннары бу истәлекләрне үз мемуарларында С. П. Королевның урынбасары академик Б. Е. Черток һәм Восток корабль-спутникларының әйдәп баручы конструкторы О. Г. Ивановский куллана.
Мәскәү журналисты Александр Локтев бу истәлекләрен «Вестник» журналының 1999 елгы 18 һәм 19 нчы саннарында "А.В. Палло белән дүрт очрашу" басмаларында бастыра[3]. Өченче баскычның башында двигатель эшләми башлый. Идарә системасы корабль бүлегенә команда биргән, һәм баллистиклар исәпләве буенча төшерелә торган аппаратны Якутиядә эзләргә кирәк булган. Этләр белән нәрсә булганы билгеле түгел, катапультировка системасы аларны тайгага ташларга тиеш булган. Дәүләт комиссиясе Якутиягә эзләү төркемен җибәрә. Кешесез Якутиядә −40 °С температурада космик кораб калдыкларын табарга кирәк иде. Тиздән эзләү вертолетлары эвенкиянең Тура бистәсе янында төсле парашютлар табалар.
Очышның 425 нче секундында ракета-йөкченең өченче баскычының газ генераторы җимерелүе һәм 432 нче секундта двигательнең авария хәлендәге сүнүе аркасында 1К эксперименталь сериясенең Восток корабль-спутнигы орбитага чыкмый. 214 км биеклектә корабның төшү Аппараты авария хәлендә аерылган һәм турадан 65 км көньяк-көнбатыштарак нормаль җиргә төшкән. Җиргә төшү урыны Огнэктэ (эвенкча корыган елга) һәм Юктэкэн (эвенкча ачкыч) елгалары арасында 63°42' т. ш.99°50' в. д. HGЯО координаталары белән ноктада урнашкан. Суборбиталь космик очыш ясаган этләр катапультаның эшләмәве аркасында төшү аппаратында калалар.
Җиргә төшү аппараты зыян күрмичә ята. Катапульт төшү Аппаратыннан этләр салынган контейнерны ташламаган. Бу очраклы баш тарту этләрнең гомерен саклап кала җылылык изоляциясе белән саклана торган СА эчендә алар үзләрен бик яхшы хис итәләр, кырык градуслы салкында дүрт көн көтүгә карамастан. Этләр чыгарыла, тулупка төрелә һәм ашыгыч рәвештә Мәскәүгә иң кыйммәтле йөк буларак җибәрелә.
Мәдәнияттә чагылыш
үзгәртүКорабны җибәрү белән бәйле вакыйгалар "Чит планеталылар корабы" фильмының сюжеты нигезенә салынган.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 Макдауэлл Д. Jonathan's Space Report — 1989.
- ↑ Борис Черток. [militera.lib.ru/explo/chertok_be/13.html Ракеты и люди. Часть II].
- ↑ Локтев Александр. Четыре встречи с А. В. Палло.
Әдәбият
үзгәртү- Стивен Уокер. Первый. Новая история Гагарина и космической гонки = Stephen Walker. Beyond: The Astonishing Story of the First Human to Leave Our Planet and Journey into Space. — М.: Альпина нон-фикшн, 2024. — С. 578. — ISBN 978-5-00139-664-2.
Сылтамалар
үзгәртү- ЖИВОТНЫЕ В КОСМОСЕ 2015 елның 2 апрель көнендә архивланган.
- Космические корабли-спутники «Восток» — непилотируемые полёты 2015 елның 17 февраль көнендә архивланган.
- Жулька и Жемчужина 2016 елның 4 март көнендә архивланган.
Әдәбият
үзгәртү- Шашков B.C., Антипов В. В., Раушенбах М. О. и др. Влияние факторов космического полета на уровень серотонина в крови животных // Проблемы космической биологии. — М.: АН СССР, 1962. — Т. 1. — С. 258—264.
- Яздовский В. И. На тропах Вселенной. — Москва ГНИИИА и КМ, 1990. — Рукопись p.
- Уманский Семён Петрович (под редакцией Ю. Н. Коптева). Геофизические ракеты. Космодром Капустин Яр // Ракеты-носители. Космодромы. — М.: Рестарт+, 2001. — С. 34, 122. — ISBN 5-94141-002-6.
- Герд М. А. Реакции и поведение собак в экстремальных условиях. — М.: Наука, 1976. — 136 с.