Жулька һәм Жемчужина

Жулька һәм Жемчужина — совет космонавт-этләре.

Тарих үзгәртү

1960 елның 22 декабрендә СССРда Байконур космодромыннан Спутник-7-1 спутнигы белән Восток 1к no 6 космик корабы очырыла, анда Жулька һәм Жемчужина этләре була (этләрнең исемнәре үзгәрә һәм Жулька һәм Альфа, шулай ук Комета һәм шаярту була). Жулька инде Р-2а геофизик ракетасында Снежинка һәм Жемчужная исемнәре астында 1959 елның 2 июлендә оча (Отважная исемле эт белән бергә). Шулай ук иячен бортында күсе, тычкан һәм башка вак хайваннар булган.[1]

Старттан соң берникадәр вакыт үткәч, ракета-ташучының өченче баскычының газ генераторы җимерелүе аркасында, корабль курстан читкә борыла. Ракетаның космоска чыкмаячагы ачыкланды, һәм 214 км биеклектә төшүче аппаратның авария хәлендәге бүленеше булды, ул Эвенкиянең Тура бистәсеннән 65 км көньяк-көнбатыштарак (Подкаменная Тунгуска елгасы районында) җиргә төште. Бу төшү районына коткаручылар һәм галимнәр төркеме ашыгыч рәвештә оча, ләкин эзләү катлаулылыгы һәм һаваның бик түбән температурасы аркасында, төшүче аппарат 25 декабрьдә генә табыла[2]. Коткаручыларны гаҗәпләндергәнчә, Жулька һәм Жемчужина исән калганнар, гәрчә капсуладагы башка тереклек үлгән булса да. Соңыннан Жульканы күренекле галим-медик-академик Олег Газенко үз янына ала, һәм ул аның янында 14 елга якын яши.[3] хәзер Жулька чучелосы ИМБПДА Олег Газенконың мемориаль Кабинеты экспозициясендә тәкъдим ителгән.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Борис Черток. Ракеты и люди. Часть II.
  2. Башка мәгълүматлар буенча, авариягә төшерелә торган модуль люгының штаттан тыш эшләве китергән. Программа буенча «көнчыгыш» люгы 7 км биеклектә атыла, ә ике ярым секундтан соң катапульт этләрне контейнерда ыргыта, ул аннары парашют белән аерым җиргә төшә. Бу система дөрес эшләмәгән. Люкның да, этләр белән контейнерның да атуы Бер үк вакытта була, шуның аркасында контейнер люкның кырыена нык бәрелә, аны бөгеп, эчтә кала. Этләр төшүче шар эчендә бикләнгән булалар ә шар, җиргә бәрелүне йомшартучы тормоз парашютлары булса да, этләрне саклау өчен исәпләнмәгән.
  3. Ветерок, Уголек и еще 10 космических собак.

Әдәбият үзгәртү

  • Стивен Уокер. Первый. Новая история Гагарина и космической гонки = Stephen Walker. Beyond: The Astonishing Story of the First Human to Leave Our Planet and Journey into Space. — М.: Альпина нон-фикшн, 2024. — С. 578. — ISBN 978-5-00139-664-2.

Сылтамалар үзгәртү

Әдәбият үзгәртү

  • Шашков B.C., Антипов В. В., Раушенбах М. О. и др. Влияние факторов космического полета на уровень серотонина в крови животных // Проблемы космической биологии. — М.: АН СССР, 1962. — Т. 1. — С. 258—264.
  • Яздовский В. И. На тропах Вселенной. — Москва ГНИИИА и КМ, 1990. — Рукопись p.
  • Уманский Семён Петрович (под редакцией Ю. Н. Коптева). Геофизические ракеты. Космодром Капустин Яр // Ракеты-носители. Космодромы. — М.: Рестарт+, 2001. — С. 34, 122. — ISBN 5-94141-002-6.
  • Герд М. А. Реакции и поведение собак в экстремальных условиях. — М.: Наука, 1976. — 136 с.

 

Бу мәкалә тулысынча яки өлешчә төп нөсхәсе Рус Википедиясендәге «Жулька и Жемчужина» мәкаләсе нигезендә ясалды.
Авторлар исемлеген төп мәкаләнең үзгәртүләр тарихы битеннән карый аласыз.