Софья Михайловна Лойтер (1934, Житомир, Украин ССР, ССРБ) — совет һәм Россия фольклорчы һәм әдәбият белгече, филология фәннәре докторы, Петрозаводск дәүләт университетының әдәбият һәм журналистика кафедрасы профессоры.

Софья Лойтер
Туган 6 июль 1934(1934-07-06) (90 яшь)
Житомир, Киев өлкәсе, Украина Совет Социалистик Республикасы, СССР
Әлма-матер Петрозаводск дәүләт университеты[d]
Һөнәре галим
Эш бирүче Карельская государственная педагогическая академия[d]
Гыйльми дәрәҗә: филология фәннәре докторы[d]

Тормыш юлы

үзгәртү

Софья Лойтер 1934 елның 6 июлендә Житомирда туа. 1958 елда Петрозаводск университетының филология факультетын кызыл диплом белән тәмамлый. Надвоицкое авыл мәктәбендә рус теле һәм әдәбияты укыта[1]. 1965 елда читтән торып Ленинград китапханә институтының аспирантурасын тәмамлый[2]. 1967 елда «Л. А. Кассилның иҗатында романтик проблемалар» дигән кандидатлык диссертациясен яклый[3], 2002 елда «XX гасыр рус балалар әдәбияты һәм балалар фольклоры: үзара хезмәттәшлек мәсьәләре» дигән докторлык диссертациясен яклый[4].

40 елдан артык Карелия дәүләт педагогика институтында эшли (хәзер Петрозаводск дәүләт университетының Педагогика һәм психология институты). 1996 елдан — әдәбият, соңрак әдәбият һәм журналистика кафедрасы профессоры. Карелия Республикасының Атказанган фән эшлеклесе (1999)[5].

Фәнни эшчәнлек

үзгәртү

Софья Лойтер тикшеренүләренең төп темалары — балалар фольклоры һәм балалар әдәбияты һәм аларның үзара хезмәттәшлеге[6]. Аерым алганда, ул балалар фольклорын җыю, балалар традицион һәм мәктәп фольклорын тикшерү, шул исәптән «куркыныч» тарихларны, кызлар альбомнарын, кулъязма хикәяләрне, хыял-дөнья уеннарын өйрәнү белән шөгыльләнә, — соңгы теманы нәкъ менә Лойтер фәнни әйләнешкә кертә[7]; шулай ук ул балалар поэзиясен җентекләп өйрәнә.

Тикшеренүләрнең башка темалары: кыр һәм теоретик фольклористика мәсьәләләре, Карелиянең фольклористика мәсьәләләре һәм тарихы, Карелия туган якны өйрәнүчеләренең биографиясе, Мария Петрова поэзиясе, Борис Шергин, Степан Писахов, Наталья Колпакова, Анна Ахматова һ. б. иҗатындагы әдәби-фольклор элемтәләр, югары уку йортлар һәм мәктәп фольклорын укыту мәсьәләләре һ. б.[6].

Ире — Гин Иосиф Михайлович (1931), филолог, әдәби тәнкыйтьче, журналист.

Төп басмалар

үзгәртү

Софья Лойтер — 9 китап һәм 200дән артык мәкалә авторы[1].

Китаплар[7]

  • Там, за горизонтом: проблемы романтического в творчестве Льва Кассиля / С. М. Лойтер. — М.: Детская литература, 1973. — 120 с.
  • Русский детский фольклор Карелии / Записи, сост., подг. текстов, вступ. ст., предисл. к разделам; приложение С. М. Лойтер. — Петрозаводск: Карелия, 1991. — 280 с. (Памятники фольклора Карелии).
  • Современный школьный фольклор: пособие-хрестоматия для студентов / С. М. Лойтер, Е. М. Неелов — Петрозаводск: Изд-во ПетрГУ, 1995. — 115 с.
  • Русский детский фольклор и детская мифология: исследование и тексты / С. М. Лойтер. — Петрозаводск: Изд-во КПГУ, 2001. — 294 с.
  • Поэтика детского стиха в её отношении к детскому фольклору / С. М. Лойтер. — Петрозаводск: Изд-во ПетрГУ, 2005. — 214 с.

Мәкаләләр[7]

  • Школьный фольклор в контексте «культуры детства» // Проблемы детской литературы и фольклор: Межвуз. сб. Петрозаводск: изд-во ПетрГУ. 1995. С. 7-14.
  • Детские мифологические рассказы // Живая старина. М. — 1996. № 1. С. 44-45.
  • Детские «страшные» истории // Русский школьный фольклор: Сб. статей / Сост. А. Ф. Белоусов. М.: Ладомир, 1998. С. 56-185.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. 1,0 1,1 К 80-летию С. М. Лойтер // Ученые записки Петрозаводского государственного университета. Общественные и гуманитарные науки. — № 5 (142). — С. 114. — ISSN 1994-5973.
  2. Лойтер Софья Михайловна. Электронная библиотека авторов Карелии. Национальная библиотека Республики Карелия. әлеге чыганактан 2016-10-22 архивланды.
  3. Лойтер, Софья Михайловна. Проблемы романтического в творчестве Л. А. Кассиля: Автореф. дис. … канд. филол. наук / Петрозавод. гос. ун-т им. О. В. Куусинена. — Петрозаводск: [б. и.], 1967. — 20 с.
  4. Лойтер, Софья Михайловна. Русская детская литература XX века и детский фольклор: Проблемы взаимодействия: автореф. дис. … д-ра филол. наук: 10.01.01 / Петрозавод. гос. ун-т. — Петрозаводск, 2002. — 41 с.
  5. Карелия: энциклопедия: в 3 т. / гл. ред. А. Ф. Титов. — Петрозаводск: ИД «ПетроПресс», 2009. — Т. 2: К — П. — С. 174. — 464 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-8430-0125-4.
  6. 6,0 6,1 Лойтер Софья Михайловна. Карельская государственная педагогическая академия. әлеге чыганактан 2016-10-22 архивланды.
  7. 7,0 7,1 7,2 Лойтер Софья Михайловна. Культура детства: нормы, ценности, практики. Российский государственный гуманитарный университет. әлеге чыганактан 2016-10-22 архивланды.

Әдәбият

үзгәртү
  • Лойтер С. М. «Детям можно улыбаться даже на улице…»: [Интервью с доктором филологических наук, заслуженным деятелем науки РК Софьей Лойтер / Вела Ирина Львова] // Карелия. — 2004. — 24 янв. — С. 6.
  • Лойтер С. М. «Мечтаю работать до последнего дня»: [Интервью / Вела Илона Румянцева] // ТВР-Панорама. — 2004. — 7 июля. — С. 10.
  • Сидоркин В. Боготворящая фольклор: [О С. М. Лойтер — извест. карел. филологе и фольклористе] / Валерий Сидоркин // Курьер Карелии. — 2004. — 15 июля. — С. 2.
  • Юбилейные чтения: [о научных чтениях в Петрозаводске «Культура Карелии: фольклор, литература, язык», посвящ. С. М. Лойтер] // Карелия. — 2009. — 17 дек. — С. 9.