Sofiä
Sofiä şähäre (Bolğarça: София) – ul Bolgariäneñ başqalası. Vitoşa tawı yanında urnaşqan, xalqı sanı – 1,870,321 keşe (2003).
Şähär
Sofiä
bolğarça София
|
Tarix
үзгәртүSofiağa cide meñ yıl elek nigez salğan, şähär Awrupanıñ iñ borınğı başqalalarnıñ ikençese. Sofianıñ taríxında bik küp isemnär astında barğan ide. Şähärdä törle däwerlärdän qaldıqlar saqladı.
Iñ elektä Sofia Thraclarnıñ Sardika isemle awılı bula, iseme Thrac'larnıñ Serdi qäbilädän çıqqan. 29. yılda Sardika'nı Romalılar basıp alalar, şähär Dakia Mediterranea ölkäseneñ başqalası bulıp başladı. 447. yılda anı Hunnar 447.dä cimerälär. Soñraq şähärne Vizantiä İmperatorı Yustinian I torğıza, häm Triaditsa'ğa şähärneñ isemen almaştıra. Bolğarlarda Sredets isemle bulğaç, anı 1376.da Sofiağa (aqıllıq; Ortodoks äwliä xatını Sofia'nıñ iseme dä ul) isemen almaştıralar. 1382üdä Sofianı Ğosman imperiäse basıp ala, şähär Törkiäneñ Rumelia ölkäseneñ başqalası bulıp başlana. 1878.dä Sofianı Urıslar basıp alalar, häm ul 1879üda Bolğarstrannıñ başqalası bulıp başlana. İkençe Bötendönya suğışı waqıtında Sovet Berlege Sofianı basıp ala häm Bolğarstandan pro-Almaniä xakimiätne sörä.
Sofiada 16 üniversität bar, alar arasında 1889.da nigez salınğan Sofia Universiäte. Ul Ortodoks çirkäweneñ metropolitlegeneñ üzäge. Taríxí bínalar: İzge Georgi çirkäwe, İzge Sofia çirkäwe, Banya Başi, Aleksander Nevski cämiğ çirkäwe.
Şähärneñ devize: Zuraya, lâkin qartaymí.
İqtisad
үзгәртүSofia Bolğarstannıñ iqtisadi üzäge. İqtisadnıñ citeşterü sektorında 800 zavod, alarda metall produktları (böten Bolğarstannan 75%), tekstil, rezin häm kün tuarlar, basma produksísı (ildän 50%), elektronik (ildän 15%). Sofiada banklar da bik küp: Bolğarstannıñ Milli Bank, Bulgarian Stock Exchange (däwlät), Bulbank, DSK Bank häm United Bulgarian Bank. Säwdä häm keşetaşu da şähär iqtisadında bik möhim.
Transport
үзгәртүSofiada zur üseş alğan transport üzäge, xalıqara timer yulnıñ, automobil yullarınıñ möhim üzäge. Sofiada 8 timer yul stantsiälär, Sofia hawa alanı (Bulgaria Air şirkäteneñ üzäge) urnaşqan. 4., 8. häm 10. Awrupа Xalıqara korridorlar Sofia aşa baralar.
Şähär transportı da zur üseş alğan. Sofiada metro, autobuslar, tramwaylar häm trolleybuslar bar. 15,000nan artı taksi şähärdä eşli.
Xalıq
үзгәртү- Mäydanı – 1,310 sq km
- Bieklege – 550 m
- Xalqı – 1,208,930
- Xalqınıñ tığızlığı – 907 people per sq km
- Xalqınıñ urta yäşlär 38.3 years
Üniversitätlär häm İnstitutlar
үзгәртү- Bolğarstannıñ Fännär Akademise
- Kliment Ohridski isemendäge Sofia Universitäte
- University for National and World Economics 2005 елның 3 март көнендә архивланган.
- University of Architecture, Construction and Geodesy 2004 елның 27 октябрь көнендә архивланган.
- Sofia Technical University
- University of Chemical Technology and Metallurgy
- St. John of Rila (Ivan Rilski) University of Mining and Technology
- University of Forestry
- Sofia Medical University 2004 елның 10 ноябрь көнендә архивланган.
- Vassil Levski National Sports Academy
- Krastio Sarafov National Academy for the Theatre and Film Arts 2005 елның 24 март көнендә архивланган.
- National Academy for the Fine Arts 2004 елның 9 октябрь көнендә архивланган.
- Prof. Pancho Vladigerov State Academy of Music 2004 елның 15 август көнендә архивланган.
- New Bulgarian University
- Luben Karavelov Higher School for Civil Engineering
- Todor Kableshkov Higher School for Transportation
- Police Academy 2005 елның 21 июль көнендә архивланган.
- G.S. Rakovsky Military Academy 2007 елның 28 гыйнвар көнендә архивланган.
Sıltamalar
үзгәртү- Official webpage
- Sofia City Council
- Sofia.com 2018 елның 9 гыйнвар көнендә архивланган.
- Pictures from Sofia
- More pictures from Sofia
- Cultural Guide
- Sofia complete accommodation guide 2007 елның 12 октябрь көнендә архивланган.