Пунтленд
Пунтленд ( сомал. Puntland, гарәп. أرض البنط - Сомалиның көнчыгыш өлешендә урнашкан автономияле район, аның территориясенә тугыз төньяк-көнчыгыш провинция керә. 1998 елның 12 августында узенең суверинитет турында (ягъни «автономияле дәүләт» турында) игълан итә. 2001 елгы Конституциягә тиешле рәсми исеме «Путедутд Сомали Дәүләте». Соңыннан 2003-04 еллардагы килешү буенча булачак федератив Сомали Республикасының автономияле районы (башка рәсми исеме — «Пунтленд автономияле районы»)[1]. Башкаласы Гароу, дәүләттә барлыгы 3,5 млн кеше яши (халык санын алу үткәрелмәгән). Борынгы Пунт җире белән аталган, аның белән Мисыр фиргавеннәре сәүдә иткән.
| Пунтленд | |
| гарәп. ولاية أرض البنط الصومالية сомал. Dowlada Puntland ee Soomaaliya | |
| Байрак[d] | |
 |  |
| Нигезләнү датасы | 1 август 1998 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | ولاية أرض البنط الصومالية һәм Maamul Goboleedka Buntlaand ee Soomaaliya |
| Рәсми тел | Сомали теле һәм гарәп теле |
| Дәүләт |
 Сомали |
| Башкала | Гароуэ[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Сомали |
| Сәгать поясы | UTC+03:00 |
| Дәүләт башлыгы вазыйфасы | Президент Пунтленда[d] |
| Ил башлыгы | Президент Пунтленда[d] һәм Vice President of Puntland[d] |
| Хөкүмәт башлыгы | Дани, Саид Абдуллахи[d] һәм Осман, Ахмед Эльми[d] |
| Канунбирү органы | Puntland Parliament[d] |
| Акча берәмлеге | Сомали шиллингы[d] |
| Мәйдан | 212 510 км² |
| Югары дәрәҗәле Интернет домены | .so[d] |
 | |
 | |
| Илнең телефон коды | +252 |
 | |
 Пунтленд Викиҗыентыкта | |
Тарихы. Сәяси режим үзгәртү
1991-нче елда Сомали дәүләтчелеге җимерелгәннән соң барлыкка килгән тагын бер танылмаган дәүләттән аермалы буларак - Сомалиленд - Пунтланд тулы бәйсезлеккә омтылмый. Хәзерге хакимият Пунтландны Сомали федераль дәүләте составында күрә.
1998 нче елда автономия игълан ителгәннән бирле, ил Сомалиленд белән Санааг һәм Сул нефть чыганаклары белән билгеле территорияләр буенча даими конфликт булып тора. Кораллы бәрелешләр гел килеп чыга. 2007-нче елда Санааг территориясендә бәйсез Маахир дәүләте игълан ителде, аны Пунтленд 2009-нчы елның гыйнварында яулап ала алды. Соңрак, Айн, Санааг һәм Сул провинцияләренең бер өлешендә Хатумо буфер дәүләте барлыкка килде, аңа Пунтленд ярдәм итә, ләкин территориясен Сомалиленд били (кара. Пунтленд-Сомалиленд конфликты ).
1998 елның 23 июлендә Абдуллахи Йосыф Әхмәт Пунтлендның беренче президенты булды, ул 2001 елның 1 июленә кадәр эшли.
2001 елның 1 июлендә Пунтлендта төңкөреш була, ләкин 2002- нче елда Абдуллахи Йосыф Әхмәт үзенең төңкөрешен оештыра һәм бу вазифага кире кайта, һәм 2004 елның октябрендә ул Сомали президенты була ала, һәм берникадәр вакыттан соң Могадишоны ала алды.
Пунтленд Сомали пиратлыгының төп үзәге булып санала, шул ук вакытта ул Сомали бердәмлеген яклый.
2014 елның гыйнварында Пунтлендта президент сайлаулары үтте , 2011—2012 елларда Сомали Премьер-Министры булган Абдивели Мөхәммәд Али Пунтлендның 5-нче президенты була[2] .
2024 елның апрелендә Пунтланд Сомали конституцион үзгәрешләре турындагы бәхәс вакытында функциональ бәйсез дәүләт булып эшләвен игълан итте.
Административ бүленеш үзгәртү
Сомали Федераль структурасының 2012 елның 1 августында расланган өченче статьясы буенча Пунтленд рәсми рәвештә 9 төбәктән тора (картаны кара) [3] . Асылда, территориянең бер өлеше бәхәсле, бер өлеше Хатумо буфер дәүләте территориясендә урнашкан, бер өлешен Сомалиленд били, Галькайо буенча Галмудуг белән бәрелешләр дәвам итә.[4] .
| Пунтленд | Төбәкләр | Башкалалар | Округлар |
|---|---|---|---|
| Айн | Буходле | 3 | |
| Алула ( Гуардафуи ) | Алула | 3 | |
| Бари | Босасо | 5 | |
| Каркар | Кардо | 5 | |
| Хайлан | Дахар | 3 | |
| Мудуг | Галькайо | 3 | |
| Нугаль | Гароуэ | 5 | |
| Санаг | Эригабо | 4 | |
| Тоз | Ласъанод | 4 |
Карталар үзгәртү
-
Пунтлендта нефть чыганаклары -
Чын чикләр
Шулай ук кара үзгәртү
- Сомалийские пираты
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Puntland State of Somalia(недоступная ссылка).puntlandgovt.com.Дата обращения: 18 декабря 2018.Архивировано 5 ноября 2018 года.
- ↑ SOMALIA: UN Envoy to Somalia congratulates new Puntland President 2014 елның 8 гыйнвар көнендә архивланган. // RBC Radio
- ↑ Map of Puntland State of Somalia. әлеге чыганактан 2016-01-05 архивланды. 2016-10-30 тикшерелгән.
- ↑ Somalia: Puntland Minister blamed for taking part in clashes between Puntland, Galmudug.
