Почмакча тизлек

Почмакча тизлек — әйләнү үзәге тирәсендә җисемнең әйләнү тизлеген тасвирлаучы зурлык.

Почмакча тизлек

Ике үлчәмле фәзада почмакча тизлек - сан, ә өч үлчәмле фәзада - псевдовектор (аксиаль аектор) булып тора, гомуми очракта ул кыйгач симметрик тензор.

Өч үлчәмле фәзада почмакча тизлек вакыт берәмлегендә әйләнү үзәге тирәсендә борылу почмагына тигез һәм борау кагыйдәсе буенча әйләнү күчәре буйлап юнәлгән:

$\omega ={\frac {d\varphi }{dt}},$

Почмакча тизлекнең юнәлеше вектор такырчыгышы ярдәмендә билгеләнә, шуннан борау кагыйдәсе кулланыла:

${\boldsymbol {\omega }}={\frac {\mathbf {r} \times \mathbf {v} }{|\mathbf {r} |^{2}}}$

Почмакча тизлеге ярдәмендә җисемнең сызыкча тизлеге болай билгеләнә:

${\vec {v}}=[\ {\vec {\omega }},{\vec {r}}\ ],$

биредә ${\vec {r}}$ — әйләнү күчәрендә урнашкан координатлар башыннан радиус вектор

• квадрат җәяләр - вектор тапкырчыгышы

• 

  Борау кагыйдәсе буенча Почмакча тизлекнең юнәлеше

• 

  Борау кагыйдәсе буенча Почмакча тизлекнең юнәлеше

Әдәбият

• Маркеев А. П. Теоретическая механика. — М.: Наука, 1990. — 416 с. — ISBN 5-02-014016-3.
• Старжинский В. М. Теоретическая механика. — М.: Наука, 1980. — 464 с.
• Яковлев В. И. Предыстория аналитической механики. — Ижевск: НИЦ «Регулярная и хаотическая динамика», 2001. — 328 с.