Россия империясенең Дәүләт думасы
Россия империясенең Дәүләт думасы — Россия империясенең канун проектларын тикшерү органы, соңрак канун чыгара торган вәкилләр органы.

Дәүләт думасы — парламентның түбән пулаты, югары пулаты — Дәүләт шурасы булган.
Россия империясендә Дәүләт думасының барысы 4 чакырылышы булган.
Тарих Үзгәртү
1905 елга кадәр Россия империясендә кануннар чыгара торган вәкилләр органы булмый.
1905 елгы инкыйлаб нәтиҗәсендә Дәүләт думасы булдырыла.
Инкыйлаб вакытында Сергей Витте тәэсирендә Николай II 1905 елның 6 августында Дәүләт думасына нигез сала.
1917 елның 6 октябрендә Вакытлы хөкүмәт Оештыру җыелышына сайлауларны әзерләү сәбәпле Дәүләт думасын тарата, ә 18 декабрьдә бәлшәвикләр хакимияте Думаның идарәсен юкка чыгара.
Бүгенге Дәүләт думасы — Россия Федерациясенең Федераль җыелышы түбән пулаты дип атала.
Фиркаләр Үзгәртү
Фирка | I Дума | II Дума | III Дума | IV Дума |
---|---|---|---|---|
РСДРП | (10) | 65 | 19 | 14 |
Эсерлар | - | 37 | - | - |
Халык социалистлар фиркасе | - | 16 | - | - |
Трудовиклар | 107 (97)[1] | 104 | 13 | 10 |
Прогрессив фирка | 60 | - | 28 | 48 |
Кадетлар | 161 | 98 | 54 | 59 |
Автономистлар | 70 | 76 | 26 | 21 |
Октябристлар | 13 | 54 | 154 | 98 |
Милләтчеләр | - | - | 97 | 120 |
Уң карашлы | - | - | 50 | 65 |
Фиркасез | 100 | 50 | - | 7 |
Барлыгы | 511 | 500 | 441 | 442 |
Думаны таратканда фиркаләр саны | 6 | 10 | 11-12 | 11-16 |
Сылтамалар Үзгәртү
- Водовозов В. В. Дума государственная // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Таганцев Н. С. Пережитое. Учреждение Государственной Думы в 1905—1906 гг.. — Пг.: 18-я гос. тип-я, 1919. — 224 с.
- Аврех А. Я., Грунт А. Я. Государственная дума // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Кирьянов И. К., Лукьянов М. Н. Парламент самодержавной России: Государственная Дума и её депутаты (1906—1917). Пермь: Изд-во ПГУ, 1995. — 168 с.
- Государственная Дума в России (1906—1917): Обзор / РАН, ИНИОН; Ред.
- ↑ 10 человек выделилось из фракции и организовала свою фракцию социал-демократов П. А. Столыпин и судьбы реформ в России. М., 1991. с. 16)