Рихард Вагнер: юрамалар арасында аерма

'''Вильге́льм Ри́хард Ва́гнер''' ([[Алман теле|алм.]] Wilhelm Richard Wagner; [[22 май]], [[1813 ел|1813]], [[Лейпциг]] –— [[13 февраль]], [[1883 ел|1883]], [[Венеция]]) –— [[Германия|алман]] [[композитор]]ы, [[дирижёрдирижер]], [[драматургия|драматург]] (үз операларының [[либретто]]лары аыторыавторы), [[фәлсәфә]]че. Опера музыкасының иң бөек реформаторларыннан берсе. [[Аурупа]] мәдәниятенә зур тәэсир ясый. Вагнер мистицизмының [[XX гасыр]] алман милләтчелегенә (шул исәптән [[национал-социализм]]га да) йогынтысы зур.

Вагнер түрә булып дәүләткә хезмәт иткән Карл Фридрих Вагнер ([[1770 ел|1770]]–—[[1813 ел|1813]]) гаиләсендә туа. Актер булган үги әтисе Людвиг Гейер тәэсирендә яшь Вагнер [[1828 ел]]да бер [[кантор]]дан музыка дәресләре ала башлый. [[1831 ел]]дан башлап [[Лейпциг]] университетында музыка өйрәнә. Дан казанганчыга кадәр авыр тормыш кичерә. Аның «[[Риенци, трибуннар арасында иң соңгысы(опера)|Риенци, трибуннар арасында иң соңгысы]]» операсы [[1842 ел]]да [[Дрезден]]да уңышка ирешә. [[1864 ел]]да [[Мюнхен]]га күчә. [[1876 ел]]ның 13-17 августында [[Нибелунг боҗрасы]] тетралогиясе премьерасы. [[1883 ел]]да йөрәк өянәгеннән вафат була.