|
[[Файл:Kul sharif.jpg|300px|мини|уңда|[[Кол Шәриф мәчете]], Ташаяк мәйданыннан күренеш]]
[[Файл:1 May square Kazan.JPG|300px|мини|уңда|МеңъеллыкМеңьеллык мәйданыннан күренеш: Хан (Спас) манарасы]]
[[Файл:Казанский кремль фото.jpg|300px|мини|уңда|[[Казан Кирмәне|Казан Кирмәнгә]] һәм [[Кол Шәриф мәчете|Кол]]нең Шәриф[[Үзәк мәчеткәстадион (Казан)|Үзәк стадион]] күренешягыннан күренеше]]
[[Файл:Вид от кремлёвских стен.jpg|300px|мини|уңда|Кирмәннән күренеш]]
'''МеңъеллыкМеңьеллык мəйданы''' элекке '''Ташаяк мәйданы''', '''Ярминкә мәйданы''' (tat. lat. [http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Меңъеллык_мəйданыМеңьеллык_мəйданы ''Meñyıllıq mäydanı'']) - [[Казан]]ның иң зур, иң танылган мәйданмәйданы, шәһәр тарихи үзәгендә, [[Казан Кирмәне]] янында урнаша. МеңъеллыкМеңьеллык мəйданы белән [[Ирек мәйданы]] - Казанның иң әһәмиятле Казанның мәйданнары.
== Тасвирлама ==
[[Файл:Kazan Metro Kremlaya Station Entrance.jpg|250px|мини|уңда|МеңъеллыкМеңьеллык мәйданы янына [[Кремль (метро станциясе)|Кремль метро станциясестанциясеннән]] чыгуычыгу юлы]]
МеңъеллыкМеңьеллык мəйданы - [[Русия]]нең иң зур мәйданнарының берсе. МеңъеллыкМеңьеллык мəйданыннан - Кирмән, [[Кол Шәриф мәчете]] һәм "очучы тәлинкә" [[Казан дәүләт циркы|Казан Циркы]] бинасы күренеше ачыла, туристларда бик популяр истәлекле урын булып санала.
Мәйданның баш күчәре - төньяк-көнбатыштан көньяк-көнчыгышка юнәлә.
'''Мәйдан озынлыгы - 510 метр''', '''киңлеге''' - 130 метр, стадионга керү урынында - '''250 метр''', мәйдан - 90 мең м*м чамасы.
МеңъеллыкМеңьеллык мəйданына үрдә үсүче газоннар, [[Казансу]] буе ярыннан [[Болак]] ярына кадәр җир, [[Үзәк стадион (Казан)|Үзәк Стадион]] алдында мәйданчык, Цирк[[Казан дәүләт циркы|Казан Циркы]] янында скверлар керә. Мәйдан аркылы троллейбус, [[автобус]] маршрутлары һәм [[Кремль (метро станциясе)|Кремль метро станциясе]] бар.
== Тарих ==
[[Казан]] шәһәрен нигезләгәннән соң 10 гасырыннан бирле Казан үре итәгендә көймәләр тукталышы һәм сәүдә урыннары килеп чыкканар. Соңрак [[Идел буе Болгары]] дәүләте чәчәк ату чорында мәйданда урнашкан сәүдә кибетләре '''Ташаяк''' ярминкәсенә әверелгән.
[[Казан ханлыгы]] дәверендә '''Ташаяк мәйданы''' дип йөртелә башлаган. [[Мәхмүд хан]] хакимлегендә Ташаяк мәйданы агачлы дивар белән киртәләнгән.
Казан ханлыгы дәверендә Ташаяк мәйданы [[Идел]] буеның баш ярминкәсе булган, бирегә Шәрекътән, Европадан[[Европа]]дан, [[Россия|Рус дәүләтеннән]], [[Себер ханлыгы|Себер]], [[Әстерхан ханлыгы|Хәҗитархан]], [[Кырым ханлыгы]]ннан сәүдәгәрләре килгәннәр.
[[1487]] елдан Ташаяк мәйданы еш кына Рус дәүләте белән сугыш урынына еш әверелгән. ▼
▲[[1487]] елдан Ташаяк мәйданы Рус дәүләте белән сугыш урынына еш әверелгән.
=== Ярминкә, сугыш һәм җиңү Ташаяк мәйданы ===
[[Файл:Qazan sugish.jpg|250px|мини|уңда|Ташаяк мәйданында [[Казан янындагы сугышындасугыш]]та җиңү, 1506 ел]]
[[1506]] елда Ташаяк мәйданында [[урта гасырнынгасыр]]нын иң зур бәрелешләрнең берсе - [[Qazan yanındağı suğış (1506)|Казан янындагы сугыш]] булган: шушы сугышта [[Мөхәммәд Әмин|Мөхәммәд-Әмин]] хан җитәкчеседәгеҗитәкчелегендәге гаскәрләр [[Мәскәү]]нең кенәзе [[Василий III|Василий 3]] гаскәрен тар-мар иткән, 100 меңлек рус гаскәре һәлак булган. Ташаяк мәйданында, Болакта[[Болак]]та һәм бүгенге Үзәк Стадионстадион урынында бик күп рус гаскәриенедгаскәриенең мәетләре булган. Мөхәммәд-Әмин Казанны рус буйсындыруыннан саклап һәм рус гаскәрен тар-мар итеп, каршы һөҗүмне ясамаган һәм гаскәрсез Мәскәүне буйсындырмаган. Шуның өчен Казан халкы үз ханын аңламаган һәм, күп ирешкән уңышларга карамастан, аны яратмаган. Ләкин Ташаякта ирешкән җиңү турында риваятьтә саклагансакланган.
Каршылыклы [[Мөхәммәд Әмин|Мөхәммәд-Әмин]] хан-җиңүче [[Казан Кирмәне]]ндә [[Ханнар төрбәсе]]ндә күмелгән.
[[Казанның меңьеллыгы]] хөрмәтенә [[2005 ел]]дан мәйданга Меңьеллык исеме бирелә, ләкин мәйданнан чыгучы урам - [[Ташаяк урамы (Казан)|Ташаяк урамы]] дип атала.
== МеңъеллыкМеңьеллык мəйданы бүген ==
МеңъеллыкМеңьеллык мəйданында күп [[Татарстан|Татарстан Җөмһүрият]]енең күп тантаналары үткәрелә: Җөмһүрият көне, Җиңү бәйрәме, Яңа Ел чыршысы, шулай ук "Тынычлыкның яратылышы" халыкара музыкаль фестивале. Мәйданда Дү Солей циркы да чыгыш ясады. ▼
▲Меңъеллык мəйданында күп [[Татарстан|Татарстан Җөмһүрият]]енең тантаналары үткәрелә: Җөмһүрият көне, Җиңү бәйрәме, Яңа Ел чыршысы, шулай ук "Тынычлыкның яратылышы" халыкара музыкаль фестивале. Мәйданда Дү Солей циркы да чыгыш ясады.
== Күренешләре ==
| 