Бәлүҗләр: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 17:
}}
'''Бәлүҗләр''' (''үзатамалары'' بلوچ [baloːt͡ʃ] «''балуч''») — [[Пакистан Ислам Җөмһүрияте]]ндәге (''Бәлүҗистан һәм Синд'') халык. Көнбатыш (''1,3 млн кеше''), көнчыгыш (''2,1 млн'') һәм көньяк (''2,8 млн'') бәлүҗләргә бүленәләр. Шулай ук [[Иран]]ның көньяк-көнчыгышында (''көнбатыш һәм көнчыгыш бәлүҗләр — 1,5 млн кеше''), [[Әфганстан]]ның көньяк-көнбатышында (''[[Һилмәнд (елга)|Һилмәнд елгасы]] бассейнында, көнбатыш бәлүҗләр — 560 мең''), [[Төрекмәнстан]]да (''көнбатыш бәлүҗләр — 28 мең''), [[Таҗикстан]]да, [[Оман]]да (''көньяк бәлүҗләр — 425 мең''), [[Берләшкән Гарәп Әмирлекләре]]ндә (''көньяк бәлүҗләр — 100 мең''), [[Һиндстан]]ның төньягында (''Уттар-Прадеш һәм Гуҗарат штатларында, көнчыгыш бәлүҗләр — 5 мең'') яшиләр.<br/>
Гомуми саннары — ~7,5 — 11 ''млн'' тирәсе. [[Бәлүҗ теле]]ндә сөйләшәләр. Шулай ук бәлүҗләр арасында [[фарсы теле|фарсы]] (''[[Иран]]да''), [[дари]], [[пушту]] телләре (''[[Әфганстан]]да''), [[төрекмән теле|төрекмән]] (''[[Төрекмәнстан]]да''), [[гарәп теле|гарәп]] (''[[Оман]]да, [[БГӘ]]дә''), [[урду теле|урду]] (''[[Һиндстан]]да'') телләре таралган.<br/>
[[Дин]]нәре буенча сөнни [[ислам|мөселманнарның]] хәнәфия мәзһәбенә карыйлар, шулай ук Зикри синкретик сектасы таралыш алган.<br/>
Бәлүҗләрне «''Төркистан чегәннәре''» дип атау да таралган<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%83%D0%B4%D0%B6%D0%B8 Брокгауз һәм Ефрон белешмәлегендә]</ref>.
Юл номеры - 27:
 
== Мәдәният ==
[[File:Men in Zaranj-cropped.jpg|thumb|[[Әфганстан]] бәлүҗ ир-аты]]
[[File:Balouch man.JPG|thumb|[[Иран]] бәлүҗ ир-аты]]
Бәлүҗләрнең традицион мәдәнияте [[Урта Азия |Урта]] һәм Алгы [[Азия]] чүлләре һәм ярымчүлләрендә тормыш итүче халыклар мәдәнияте белән охшаш. Төп кәсепләре — күчмә һәм ярымкүчмә терлекчелек һәм сугарулы җир эшкәртү, диңгез һәм елга ярында — балык тоту. Көтүлек өчен сөрүлек җирләрне арендага алып тору киң таралган. Шулай ук [[келәм]] тукучылык та үсеш алган.
 
Строка 48 ⟶ 50 :
 
== Хәзерге заман ==
Бәлүҗләр мохтариятләре хокукларын киңәйтү һәм гадәтләнгән тормыш-көнкүрешләрен саклап калу өчен көрәшәләр. [[Фарсы]]лар һәм [[синдһи]]ләр тарафыннан бәллүҗләрнебәлүҗләрне ассимиляцияләштерүассимиляцияләү бик көчле бара.
 
== Төрле илләрдә бәлүҗләрнең саны: ==
Строка 59 ⟶ 61 :
| [[Иран]] || 1,48 млн. || 2 % || 17 %
|-
| [[ӘфганистанӘфганстан]] || 567 мең || 2 % || 6,4 %
|-
| [[Оман]] || 425 мең || 15 % || 4,8 %