Keşe Xoquqların Küzätü

Keşe Xoquqların Küzätü yäki Hyuman Rayts Wotç (inglizçä Human Rights Watch, HRW) — 70 artıq ildä keşe xoquqların bozularnı tikşerü, küzätü häm terkäwne ütäwçe xökümätkä buysınmağan oyışma. Anıñ idäräse AQŞta urnaşqan.

Räsmi mäğlümat buyınça oyışma xosusıy iğänä isäbendä üz eşçänlegen ütkärä.

Oyışmada 275 belgeç eşli, şul isäptän yuristlar häm jurnalistlar.

Oyışma kübesençä NATO illäre tarafınnan finanslana (75% AQŞ, Kanada birä), yış qına säyäsi maqsattan qullanıla.

Tarix

1978 yılda Mäskäw, Warşawa häm Praha xoquq yaqlawçılar törkemnäre yärdäm turında üteneçe buyınça "Helsinki wotç" törkeme bularaq oyışa.

Maqsatları

• Diskriminatsiäne buldırmaw
• Säyäsi ireklärne yaqlaw
• Keşe xoquqların bozularnı tikşerü häm belderü
• Xärbi cinäyätlär, qenotsid, keşelekkä qarşı cinäyätlärne tikşerü
• Qorallar qullanu häm tarqatunı buldırmaw
• Balalar eşen buldırmaw
• Balalar soldat buluın buldırmaw
• Yortsız balalarğa yärdäm itü
• Ğazaplarğa qarşı köräş itü
• Cäzalap üterügä qarşı köräş itü
• Keşelarne alu-satuğa, censi qollıqqa qarşı köräş itü
• LGBT (lesbi-gey-biseksual-transgend) xoquqların yaqlaw
• Suğışta tınıç xalıqnıñ imonlegen yaqlaw