Архимед: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: инженер → инженер (3) using AWB
Юл номеры - 6:
| рәсем язуы = Архимедның «идеаль» портреты
| тулы исем = Αρχιμήδης
| һөнәр = галим, [[инженер]]
| туу датасы = [[287 ел (б. э. к.)]]
| туу җире = [[Сиракуза]]
Юл номеры - 22:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Архимед''' ({{lang-grc2|Ἀρχιμήδης}}) — [[Сиракуза]] шәһәрендә яшәгән [[Борынгы Греция|борынгы грек]] галиме. Шөгыле буенча математик, физик, механик һәм [[инженер]]. [[Геометрия]]дә һәм башка өлкәләрдә күп ачышлар ясаган шәхес. [[Механика]], [[гидростатика]] кебек фәннәргә нигез салган.
 
== Тормыш юлы ==
Юл номеры - 32:
Укуын бетергәч, Архимед Сицилиягә кайта. Монда ул гыйльми эшчәнлек белән шөгыльләнә башлый.
 
Архимедның инженерлык[[инженер]]лык сәләте [[212 ел (б. э. к.)|212 елда (б. э. к.)]] ачыла. Бу елда [[Борынгы Рим|Рим]] һәм [[Карфаген]] арасында булган сугыш барышында римлылар [[Сиракуз]]ны камап алалар. 75 яшьлек Архимед уйлап чыгарган махсус җиһазлар ярдәмендә шәһәрне озак итеп яклады. Таш ату машиналары, карабларны күтәрүче машиналар, карабларны яндырырга сәләтле булган көзгеләр системасы һәм бик күп башка җиһазлар Рим гаскәрендә коткы таратты. Тик шуңа карамастан, көчле армия үзенекен иткән — [[Сиракуз]] яулап алынган, Архимед исә үтерелгән.
 
Архимед үлеме хакында байтак риваятьләр бар. Иң киң таралганнары арасында мондыйны искәртик: галим өй ишегалдындагы комда геометрик сызмалар эшләп утырган. Шул чакта Рим гаскәрие аның ишегалдына йөгереп килгән. Архимед «Минең сызмаларыма тимә!» дип гаскәригә ташланган. Рим солдаты исә аны кылычы белән чабып үтергән<ref>[http://ru.wikipedia.org/wiki/Архимед Рус Википедиясе] {{ref-ru}}</ref>.
Юл номеры - 51:
[[Төркем:Борынгы Греция математиклары]]
[[Төркем:Борынгы Греция астрономнары]]
[[Төркем:Механиклар]]
[[Төркем:Җәзалап үтерелгән галимнәр]]