Таң династиясе: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Marat-avgust (бәхәс | кертем) Төзәтмә аңлатмасы юк |
к clean up, replaced: |карта → |харита using AWB |
||
Юл номеры - 19:
|event2=[[An Lushan rebellion]]
|date_event2=December 16, 755 – February 17, 763
|
|тасвирлама=Таң империясе 700 елда
|башкала=Чаңъан <small>(618–904)</small><br />Лояң <small>(684–705; 904–907)</small>
Юл номеры - 31:
|stat_year3=7th century
|халык=50 000 000 кеше (7 гасыр)<br/>80 000 000 кеше (9 гасыр)
}}'''Таң династиясе''' ({{lang-zh|唐朝, Táng cháo}}; {{IPA|tʰɑ̌ŋ tʂʰɑ̌ʊ}}) — Урта гасырларда Кытайда хакимлек иткән династия (618—907).
== Тарих==
Таң дәүләтенең барлыкка килү 610 елда Кытайда Суй династиясенә каршы башланган халык күтәрелеше белән турыдан-туры бәйле. Уңай форсаттан файдаланып, Шәнши (Шаньси) провинциясе җитәкчесе Ли Юан (Гаозу) 618 елда башкала Чаңанга (хәзерге Сиань) басып алган һәм 618 елда император дип игълан ителгән.
[[630-еллар]]дан Таң актив тышкы сәясәт алып бара башлаган һәм иң әүвәл [[Бөек ефәк юлы]]н кулга төшерергә ниятләгән. 640 елда Турфан дәүләтенә һөҗүм итеп аны юк иткән, соңра [[Көнчыгыш Төрки каһанлыгы]], [[Уйгыр ханлыгы]] һәм [[Көнбатыш Төрки каһанлыгы]] белән сугыш алып барган. Бу сугыш барышында Таң алар арасындагы каршылыклардан файдаланды. 645—668 елларда Таң Кореяны буйсындырган, соңрак [[Манҗурия]]дагы мохе вә кидан кабиләләрне тар-мар иткән. 747 елда Таң гаскәре хәзерге Урта Азиягә һөҗүм иткән һәм 750 елда [[Ташкент (Тәтешле районы)|Ташкентны]] басып алган; Ташкент хакиме үтерелгән, аның улы исә гарәпләрдән ярдәм сорарга мәҗбүр булганг. 751 елда Талас җәңендә Таң гаскәре тар-мар китерлгән. Шунан соң Таң империясенең Үзәк Азиядәге {{comment|фәгыйлиятенә|эшчәнлегенә}} чик куелган. Дәүләттә иҗтимагый-икътисади хәл начарланган; бер-бер артлы килгән халык күтәрелешләре эчке сәяси төшенкелекнең көчәюгә һәм империяне берничә өлешкә таркалып китүгә китергән.
[[
[[
[[Төркем:Кытай тарихында дәүләтләр|Таң]]
[[
{{Link FA|en}}
{{Link GA|uk}}
| |||