Яңавыл: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: |статус → |халәт (2) using AWB
Юл номеры - 1:
{{ТП
|статусхаләт = шәһәр
|татар исеме = Яңавыл
|рус исеме = {{lang-ru|Янаул}}
Юл номеры - 25:
|первое упоминание =
|прежние имена =
|статусхаләт с =
|площадь =
|высота центра НП =
Юл номеры - 43:
'''Яңавыл''' — [[Башкортстан]]дагы шәһәр ([[1991 ел]]дан), [[Яңавыл районы|район үзәге]]. [[2009 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ына халык саны 27457 кеше тәшкил иткән.<ref name='справочник'>Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — [http://www.asmo-rb.ru/engine/data/attach/1/spravochnik.xls приложение в формате Excel].</ref> Күпчелек халкы татарлар.
== Тарих ==
ХХ гасыр башына хәзерге район үзәге урынында таркау гына ике авыл — Яңавыл һәм Иванай булган. Алар арасында — урман һәм чәчүлекләр. Ә хәзерге Җиңү урамы урынында кеше үтә алмаслык сазлык яткан.
 
[[Казан]]–[[Екатеринбург]] тимер юлындагы станция буларак [[1912 ел|1912]] белән [[1916 ел|1916]] еллар арасында барлыкка килә. [[1938 ел]]ны Яңавыл станциясе, Кызыл Октябрь бистәсе һәм Иванай авылы Яңавыл эшчеләр бистәсе буларак берләштеләр. Акрынлап сәнәгать үсеше колач ала, кирпеч, май заводлары, элеватор сафка керә. Бу вакытка авылларда да зур үзгәрешләр була һәм 1935 ел ахырына колхозлашу тәмамлана. Сугыш алдыннан районда 66200 кеше булып, аларның 11861е Яңавылда яшәгән.<ref>[http://kiziltan.ru/tat/news/obshestvo/17547.html Башкортстанның төньяк капкасы]</ref>
 
[[1964 ел]]да районда [[нефть]] ятышларын үзләштерә башлау аны икмәкле генә түгел, нефтьле дә итә.
 
[[1991 ел]]ны шәһәр статусы бирелгән.Бүген шәһәрдә 40тан артык зур һәм уртача предприятие бар. Шәһәрдә [[Башнефть]] филиалы белән УДНГ "Краснохолмский" урнашкан. 2011 елның февралендә сафка баскан Яңавыл сөт заводы тәүлегенә 40 тонна сөт эшкәртеп, 10 төрле продукция җитештерә. Монда 73 кешегә эш урыннары булдырылды.
Юл номеры - 68:
Район газетасы<ref>[http://yanaylskiezori.pressarb.ru/ "Янаульские зори". Общественно-политическая газета района и города]</ref> татар һәм рус телендә чыга.
== Мәдәният ==
Шәһәр мәдәният сарае каршында Республикада билгеле, [[халык театры]] исемен йөртүче татар театраль коллективы эшли.<ref>[http://tat.tatar-inform.ru/news/2010/08/23/58763/ Башкортстанның Яңавыл театры яңа иҗат елын ача]</ref>
 
Яңавылда танылган татар шагыйрәсе [[Саҗидә Сөләйманова]] туган.
 
== Искәрмәләр ==