Исландия гимны

Оркестр башкаруында

“Мактау җыры” (исландча Lofsöngur) яки “Йа илебез Алласы!” (исландча Ó, guð vors lands!) — Исландия Җөмһүриятенең дәүләт гимны. Ул өч куплеттан тора, гадәттә аның беренче куплеты гына башкарыла. Сүзләрен Маттиас Йохумссон (Matthías Jochumsson) язган, көен Свейнбйөрн Свейнбйөрссон (Sveinbjɵrn Sveinbjɵrnsson) иҗат иткән. Ил парламенты — альтинг тарафыннан 1944 елда кабул ителгән.
Халыкара чараларда гимнның беренче куплеты, кыскарак вакытка сыешып бетү өчен, югарырак темпта уйнала. Ә илнең үзендә бу унбер юллык тестны гадәттә оркестр һәм хор бергә һәм ике минут ярымга кадәр сузып башкара. Текстның тирән дини-фәлсәфи эчтәлеге исә бу очракта гимнны күңел түренә үтеп кереп тетрәндерә торган итә.

һимнның беренче рәсми куплеты һәм тәрҗемәсе

Исланд телендә	Фонетик трансрипциясе (IPA)	Ритмлы-рифмалы тәрҗемәсе
Ó, guð vors lands! Ó, land vors guðs, vér lofum þitt heilaga, heilaga nafn, úr sólkerfum himnanna hnýta þér krans þínir herskarar, tímanna safn. Fyrir þér er einn dagur sem þúsund ár og þúsund ár dagur, ei meir: eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár, sem tilbiður guð sinn og deyr. Íslands þúsund ár, Íslands þúsund ár, eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár, sem tilbiður guð sinn og deyr.	kvʏːð vɔr̥s lans ‖ ouː \| lans vɔr̥s kvʏːð ‖] [vjɛːr lɔːvʏm θɪht heiːlaɣa \| heiːlaɣa napn̥ ‖] [uːr souːlcʰɛrvʏm hɪmnana n̥iːtʰaðjɛːr kʰrans] [θiːnɪr hɛrskarar \| tʰiːmana sapn̥ ‖] [fiːrɪr θjɛr ɛːr eitn̥ taːɣʏr sɛm θuːsʏnt auːr̥] [ɔɣ θuːsʏnt auːr taːɣʏr \| eiː meiːr̥ ‖] [eiht eiːlivðar smauploum mɛð tʰɪːtrantɪ tʰauːr̥ \|] [sɛm tʰɪːlpɪðʏr kvʏːð sɪnː ɔɣ teiːr̥ ‖] [istlans θuːsʏnt auːr̥ \|] [istlans θuːsʏnt auːr̥ \|] [eiht eiːlivðar smauploum mɛð tʰɪːtrantɪ tʰauːr̥ \|] [sɛːm tʰɪlpɪðʏr kvʏːð sɪnː ɔɣ teiːr̥ ‖]	Ил Алласы! Алла иле! Мактаулар Синең мөкатдәс намыңа. Кояш, Галәм — Синең чәчәк бәйләме Бакый гаскәрең тарафына. Хозурыңда бер көн — мең еллар тиңдәше, Мең еллар бер көндәй уза: Мәңгелек — чәчәктән тамган күз яше, Гыйбадәт кыла һәм сула. Исландиягә мең ел, Исландиягә мең ел, Мәңгелек — чәчәктән тамган күз яше, Гыйбадәт кыла һәм сула.

Беренче куплет сүзлекчәсе^[2]

I	II
Guð — Алла Ísland — Исландия vors — безнеке, безнең land — ил vér — без lof — мактау, хәмед-санә þitt — синеке, синең heilagur — изге nafn — исем, атама úr — чыгыш килеше бәйлеге sólkerfi — кояш системасы, Галәм himna — кабык, тышча, сүрү, элпә hnýta — бәйләргә, бәйләр куярга þér — Сез; сиңа krans — чәчәк бәйләме; түгәрәк þínir — сине, синеке, синекеләр herskar — гаскәр; хәрби, сугышчан, һөҗүмчән tímanna — карар кылырга, батырчылык итәргә	safn — тупланма; музей; китапханә; көтү fyrir — алда, алдында; моңа кадәр; өчен; урынына dagur — көн sem — кайсы ки ár — ел og — һәм; яки, яисә þúsund — мең ei — юклык кисәкчәсе meir — бүтән, башка, моннан тыш; күбрәк eitt, einn, ein — бер eilífðar — мәңгелек smáblóm — чәчәкчек með — белән titrandi — тибрәнеп торган; тетрәнгән tár — күз яше; тамчы; йотым tilbiður — гыйбадәт sinn — аныкы; үзенеке deyja — үләргә; сүнәргә

Гимнның язылу һәм гамәлгә керү тарихы

Гимнның беренче аудиоязмасы
Исландия гимнының тексты һәм музыкасы булырлык шигырь һәм көй 1874 елда, исландиялеләр төньяктагы утрауларга күчеп килүнең 1000 еллыгын билгеләп үткән көннәрдә иҗат ителгән. Бу елны Исландия шулай ук үз конституциясен кабул иткән, хакимият ил парламенты – альтинг кулына тапшырылган.
Бу вакыйгалар шагыйрь Маттиас Йохумссонны булачак гимнга сүзләр язарга рухландырган. Ул шулай ук Шекспир, Ибсен һәм Көнбатыш Яурупaның башка драматурглары пьесаларын исланд теленә тәрҗемә итүе белән дә танылган әдип.
Озак еллар буе Шотландиянең Эдинбург шәһәрендә яшәп, музыка укытучысы булып эшләгән көйязар Свейнбйөрн Свейнбйөрссон, Йохумссонның шигырен укыгач, аңа көй иҗат иткән. автоpлар икесе дә озын гомерле булганнар һәм Исландиядә зур кадер-хөрмәткә ирешкәннәр. Икесенә дә, 75 яшен тутыргач, дәүләт пенсиясе билгеләнгән булган. Аларның иҗат җимеше, әлбәттә, дөньядагы дини эчтәлекле һимннар арасында лаеклы һәм мактаулы урын алып тора.
Әсәргә озак еллар буе милли һәм халык гимны булып яшәү генә мөмкин булган. Иҗат ителгәннән соң 70 ел үткәч, 1944 елда Исландия Дания униясеннән котылгач кына ул альтинг тарафыннан дәүләт гимны буларак рәсмиләштерелгән.^[3]

һимнның башка куплетлары

2. Ó, guð, ó, guð! Vér fɵllum fram
og fórnum þér brennandi, brennandi sál,
guð faðir, vor drottinn frá kyni til kyns,
og vér kvɵkum vort helgasta mál.
Vér kvɵkum og þɵkkum í þúsund ár,
því þú ert vort einasta skjól.
Vér kvɵkum og þɵkkum með titrandi tár,
því þú tilbjóst vort forlagahjól.

Íslands þúsund ár,

voru morgunsins húmkɵldu, hrynjandi tár,
sem hitna við skínandi sól.

3.Ó, guð vors lands! Ó, lands vors guð!
Vér lifum sem blaktandi, blaktandi strá.
Vér deyjum, ef þú ert ei ljós það og líf,
sem að lyftir oss duftinu frá.
Ó, vert þú hvern morgun vort ljúfasta líf,
vor leiðtogi í daganna þraut
og á kvɵldin vor himneska hvíld og vor hlíf
og vor hertogi á þjóðlífsins braut.