Wikipedia

Lend-liz

(Ленд-лиз битеннән юнәлтелде)

Lend-liz (inglizçä lend - burıçqa birü, lease - tüläp faydalanırğa birü) - AQŞ däwlät programması, anıñ buyınça AQŞ İkençe Bötendönya suğışında üz soyuzdaşlarına qorallar, texnika, strategik çimal, şul isäptän neft produktları, suğış kiräk-yaraqları tapşıra.

Franklin Delano Ruzvelt Lend-liz qanunın imzalıy

AQŞ prezidentı Franklin Delano Ruzvelt maxsus lend-liz turında qanunnı imzalağan, AQŞ Kongressı 1941 yılnıñ 11 martında raslağan. Lend liz qanunı (inglizçä An Act to Promote the Defense of the United States) buyınça: ägär nindider il saqlanuı AQŞ öçen möhim bula ikän, AQŞ prezidentı şul däwlätkä bulışa ala.

Lend liz qanunı buyınça:

  • suğış waqıtında AQŞ tapşırğan xärbi texnika h.b. yuq itelgän oçraqta tülänmi.
  • suğıştan soñ AQŞ tapşırğan xärbi texnika h.b. qalğan oçraqta prontsentsız kredit bularaq tülänä.
  • AQŞ telägän oçraqta suğıştan soñ qalğan texnika AQŞqa qaytarıla.

Tapşırular küläme

үзгәртү

Len-liz buyınça ğomumi tapşırular 50,1 mlrd. dollar täşkil itkän:

İl-aluçı 1941-1945 yıllarda yärdäm küläme, mlrd. doll. 2008 yılğı bäyälär buyınça yärdäm küläme, mlrd. doll.
Böyekbritaniä 31,4 ~382
SSRB 11,3 ~138
Frantsiä 3,2 ~40
Qıtay 1,6 ~20

AQŞqa kire qayta torğan lend liz 7,8 mlrd. doll. täşkil itkän: 6,8 mlrd. doll. Böyekbritaniädän. SSRBdan AQŞqa kire qayta torğan lend liz 2,2 mln. doll. täşkil itkän.

SSRB tarqalğannan soñ böten lend-liz burıçı Rusiä üzenä ala, 2003 yılda äcät küläme 100 mln. doll. täşkil itä.

Tapşırular yulları

үзгәртү
Tapşırular yulları meñ tonn ğomumidän % ı
Tın okean aşa 8 244 47,1
İran aşa 4 160 23,8
Arktika aşa 3 964 22,6
Qara diñgez aşa 681 3,9
Sovet Arktikası aşa 452 2,6
Barlıq 17 501 100,0

Sıltamalar

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Lend-liz&oldid=3733257