Wikipedia

Косово фәннәр һәм сәнгать академиясе

Косово фәннәр һәм сәнгать академиясе (алб. Akademia e Shkencave e Arteve e Kosovës; лат. Academia Scientiarum et Artium Kosoviensis; серб. Академија наука и уметности Косова) - Косово Җөмһүриятенең югары фәнни оешмасы.

Косово фәннәр һәм сәнгать академиясе
Нигезләнү датасы 1975
Сурәт
Дәүләт  Косово Җөмһүрияте
Административ-территориаль берәмлек Косово Җөмһүрияте
Әгъзалык International Union of Academies[d][1], All European Academies[d][2] һәм InterAcademy Partnership[d][3]
Штаб-фатирының урнашуы Приштина, Приштина[d]
Рәсми веб-сайт ashak.org
Карта
 Косово фәннәр һәм сәнгать академиясе Викиҗыентыкта

Тарих һәм оештыру

үзгәртү
 
Косово фәннәр һәм сәнгать академиясенең иске бинасы

1950 нче елларда Косовада иң югары дәрәҗәдә оештырылган фәнни тикшеренүләр үткәрү кирәклеге турындагы мәсьәлә куела башлый. 1953 елда албанология институты оештырыла, әмма 2 елдан соң ул Югославия хакимияте басымы астында ябыла. 1967 елда албанология институты яңадан торгызыла һәм шул вакыттан алып төбәкнең фәнни һәм мәдәни тормышына актив җәлеп ителә.

1970 елларда Косовода башка өлкәләргә югослав республикасына кебек үк тигез ирек биргән өчен милли хәрәкәт көчәя. 1974 елда Косово Ассамблеясе аны булдыру буенча комиссия оештыра. Косово фәннәр һәм сәнгать академиясенә 1975 елның 20 декабрендә нигез салына[4]. Аның беренче президенты - элеккеге Югославия территориясендә заманча албан шигъриятенә нигез салучы итеп саналган Эсад Мекули куела. Академия составына дүрт бүлек керә: лингвистика һәм әдәбият бүлеге, социаль фәннәр бүлеге, табигать фәннәре бүлеге һәм сәнгать бүлеге.

Әгъзалар

үзгәртү

Косово фәннәр һәм сәнгать академиясендә 24 штат һәм 11 ассоциацияләнгән әгъза эшли. Фәнни оешманың хәзерге президенты - профессор Хивзи Ислами һәм вице-президент-профессор Паязит Нуши. Исуф Красники — Косово фәннәр һәм сәнгать академиясе генераль секретаре. Лингвистика һәм әдәбият бүлеге җитәкчесе булып шагыйрь һәм язучы Экрем Баша санала, социаль фәннәр бүлеге — тарихчы Йосыф Байрактари, табигать фәннәре бүлеге — Фейзуллах Красники һәм сәнгать бүлеге — скульптор Люан Мулики санала[5].

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ https://web.archive.org/web/20240125131018/http://www.unionacademique.org/en/members
  2. ↑ https://allea.org/members
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20221208195542/https://www.interacademies.org/network/member-academies
  4. ↑ Elsie, Robert (2004). Historical dictionary of Kosova. Scarecrow Press. p. 118. ISBN 978-0-8108-5309-6. https://books.google.com/books?id=Fnbw1wsacSAC&pg=PA118. 
  5. ↑ Presidency of the Kosova Academy of Sciences and Arts |url=http://www.ashak.org/?cid=1,2%7Cpublisher=Kosova Academy of Sciences and Arts|lang=sq|accessdate=4 May 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100404074058/http://www.ashak.org/?cid=1%2C2%7Carchivedate%3D4 April 2010

Тышкы сылтамалар

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Косово_фәннәр_һәм_сәнгать_академиясе&oldid=3069807