Kireç

(Керич битеннән юнәлтелде)

Keriç (rusça Керчь, qırımtatarça Keriç, Керич, elekke isemnär: italiança Bosphoro Cimmerio, Vospro, Cerchio, Cherz) - Qırımda, Keriç yarımutrawında, Keriç buğazı yarında urnaşqan şähär. Keriç şähär şurasınıñ üzäge.

Şähär
Keriç
rusça Керчь
Bayraq Gerb
Bayraq
Bayraq
Gerb
Gerb
İl
Rusiä-Ukraina
Cömhüriät
Qırım Cömhüriäte
Koordinatalar 45°20′19″ т. к. 36°28′05″ кч. о.HGЯO
Mäydan 108 km²
Märkäz bieklege 80 m
Xalıq sanı 144 600 keşe (2014)
UTC UTC+4
Telefon kodı +380-6561
Poçta indeksı 98300—98399
[[Файл:|300px|Kireç (Җир)]]

Keriç - dönyanıñ iñ borınğı şähärläreneñ berse. Keriç cirendä küp tarixi häykällär urnaşa.

Böyek Watan suğışınıñ Şähär-Qaharmanı.

Tarix үзгәртү

Keriç cirendä 100-40 meñ yıllıq tabıldıqlar açılğan.

VII b.e.q. Keriç urınında grek kolonistları Pantikapey şähären nigezlägän. Akropol tawda urnaşqan bulğan, şul tawı xäzer Mitridat dip yörtelä.

370 yıllarda hunnar höcüme näticäsendä qala zur zıyan kürgän.

VI ğasırda qala Rim (Vizantiy) imperiäse xäkimiäte astında bulğan.

İmperator Yustinian I biredä Bospor kirmänen tözärgä boyırğan.

VIII ğasırda şähär Xäzär qahanlığı tä'sirenä Qarşa yä Çarşa iseme astında kergän.

IX-X ğasırda slavän Tmutarakan' kenäzlege yoğıntısı astında kerä, slavännar qalanı Korçev dip atağannar.

XII ğasırda qala yänä Vizantiä tä'sire astına qayta.

1318 yıldan - Genuya koloniäse.

1475 yılda Ğosman imperiäse genuya koloniälären basıp ala.

1701 yılda Yaña-Qala (Yeni Kale) kirmäne tözelä.

1774 yılda Rusiä Qırım xanlığın basıp ala.

1783 yılda Keriç Tavriä gubernasına kerä.

1855-1856 yılda Qırım suğışında Keriç şähäre ingliz-frantsuz-törek ğäskärläre tarafınnan basıp alına hän talana.

1941-1945 yılda Keriç - qanlı suğışnıñ urını. Böyek Watan suğışı näticäsendä Keriç cimerelä (85% bina). Alman okkupatsiäse näticäsendä 15 meñ keşe üterelgän.

  •   1944 yılnıñ 11 aprelendä sovet ğäskäre qalanı azat itä.
  •   1973 yılda Keriç şähärenä qaharman-qala iseme, Lenin ordenı   häm Altın yoldız   birelä.
  •   1974 yılda Keriç şähärenä berençe däräcädäge Böyek Watan ordenı   birelä.

Şähär klimatı үзгәртү

Keriç klimatı
Kürsätkeç Ği Fev Mar Apr May İün İül Avg Sen Okt Noya Dek Yıl
Absolüt maksimum,  °C 15,6 17,5 23,4 26,8 30,6 34,9 37,4 37,2 33,2 30,9 22,7 19,4 37,4
Urtaça maksimum, °C 3,5 3,8 7,8 14,3 20,2 25,0 28,1 27,8 22,6 16,3 9,8 5,3 15,4
Urtaça temperatura, °C 0,6 0,4 3,8 9,8 15,4 20,3 23,4 23,1 17,9 12,2 6,2 2,4 11,3
Urtaça minimum, °C −2,1 −2,6 0,5 5,8 10,8 15,5 18,6 18,4 13,3 8,3 3,2 −0,3 7,5
Absolüt minimum, °C −23,7 −23,1 −15,6 −6,5 −0,6 3,4 9,9 7,5 1,0 −5,4 −11,8 −17,6 −23,7
Yawım-töşem norması, mm 33 32 33 31 30 55 35 50 37 29 44 43 452

Küreneşlär үзгәртү

Sıltamalar үзгәртү

Калып:Qırım respublikası

Калып:Ukrainanıñ zur şähärläre