Капилляр гемангиома

Капилляр гемангиома (гамартома) — балаларда орбита һәм периорбиталь тукымаларының иң таралган шеше. Капилляр гемангиома («җиләк» невусы) сабыйлык яшьтәгеләрнең иң таралган шеше һәм туганнан соң кыска вакыт эчендә саклана. Кызларда шеш 3 тапкыр күбрәк очрый. Гемангиомалар ешрак өске кабакны зарарлый һәм орбитага тарала ала. Кайвакыт ясалу бит тиресенә күчә ала, кайбер пациентларда «җиләк» невуслары тәннең башка урыннарында була ала. Күпсанлы тире гемангиомалары висцераль белән бергә булганын онытмаска кирәк. Шеш кечкенә, аерым, клиник яктан әһәмиятсез ясалу була ала яисә зураеп, күрү начарлануга һәм системалы өзлегүләргә китерә ала.

Гистология

Гистологик яктан, шеш чын капсуласыз кечкенә кан тамырлы юллардан гыйбарәт (рәс. 6.35а). Дермада һәм тире астындагы тукымаларда төрле калибрдагы тамырлы каналларның пролиферациясе

Ачыклау

Шешне тире һәм орбиталь бүлгегә карата урнашуы буенча түбәндәге рәвештә төркемләп була: (а) тире зарарлануы белән гемангиома, (б) пресепталь гемангиома, (в) мускул конусы төзелешләре катнашуы белән пресепталь гемангиома, (г) мускул конусы эчендәге һәм тышындагы төзелешләр катнашуы белән катнаш пресепталь гемангиома.

1. Гадәттә гомернең беренче атналарында билгеләнә (30% очракта - туганда).

2. Билгеләре

• Тәндә ачык кызыл ясалулар.

• Пресепталь шешләр аларны каплаган куе зәңгәрсу яки куе кызыл тире аша күренә, ешрак өске бүлекләрдә (рәс. 6.35б).

• Зур шешләр елаганда яки физик көчәнүдә куе зәңгәр төсенә таба үзгәрә һәм зурая ала һәм беркайчан да тибеш яки шау белән булмый.

• Орбитаның тирән шешләрендә тиренең төсе үзгәрмичә экзофтальм барлыкка килә.

• Кабак яки алма коньюнктивасында гемангиоматоз үзгәрешләр еш очрый һәм алар мөһим диагностик билге була ала. (рәс. 6.36а).

• Еш кабаклар (рәс. 6.36б) яки тәннең башка өлешләрендә капилляр гемангиома була (рәс. 6.36в). Бер яклы, басканда агаручы һәм елаганда күләмдә артучы кабарынкы ачык кызыл ясалу (рәс. 4. 13б). Өске кабактагы зур шеш механик птозга китерә ала

3. КТ һәм МРТ шеш тирән булганда, карап кына диагноз куеп булмаганда кирәк булырга мөмкин. Шеш орбитаның алгы өлешендә бертөрле йомшак тукымалы яки мускул конусы тышында урнашкан арткы өлеше бармакка охшаган ясалу сыман була (рәс. 6.37а). Орбита куышлыгы сөяк эрозиясеннән башка зурая ала.

4. УТТ һәм допплерография анатомик бәйләнешләрне һәм шешнең таралу күләмен ачыклау өчен кирәк, бу дәвалау тактикасын билгели. (рәс. 6.37б).

5. Барышы. Диагноз куйганнан соң 3-6 ай эчендә тиз үсү белән сыйфатлана (рәс. 6.38), аннары ул әкрен инволюциягә алмашына, 30% очракта тулы резорбция 3 яшьтә, 70% очракта - 7 яшьтә була.

Дәвалау

1. Дәлилләр

• Амблиопия, астигматизм һәм анизометропия өчен еш кына икенчел була.

• КН кысылу.

• Экспозицион кератопатия.

• Чагылган косметик кимчелек, некроз яки инфекция.

2. Лазерлы ысул белән дәвалауны 2 мм'дан юкарак өстәге тиредәге ясалуларның кан тамырларын "ябу" өчен кулланырга була.

3. Стероидларның урынлы инъекциясе (триамцинолон ацетонид 40 мг/мл һәм бетаметазон 4 мг/мл) тире асты һәм пресепталь урнашуларның башлангыч активлыгы стадиясендә бик нәтиҗәле (рәс. 6.39а, б). Максималь күләм 1-2 мл тәшкил итә, препаратны берничә урынга кертәләр. Гадәттә шеш 2 атна эчендә кими башлый, ләкин кирәк булса, 2 айдан соң тагын 2 яки 3 инъекция мөмкин. Даруны орбитага тирән кертергә киңәш ителми, бу интраорбиталь басым арту нәтиҗәсендә ЧҮА томалануына китерә ала. Башка өзлегүләргә ЧҮА эремәнең кире эләгүе, тире депигментациясе һәм некроз, кан китү һәм май тукымасының атрофиясе керә. Шулай ук бөер өсте җитешсезлеге мөмкин.

4. Берничә атна дәвамында көн саен стероидларны системалы куллану шулай ук нәтиҗәле була ала, аеруча орбитаның чагылган зарарлануында.

5. Интерферон альфа-2b'ны тире астына кертү стероидлы дәвалауга тотрыклы чирләргә, эчке әгъзаларны зарарлаучы гемангиомаларда һәм/яки гомер өчен янаган гигант гемангиомаларга каршы өстәмә дәвалау ысулы.

6. Каутеризация белән урынлы резекция (рәс. 6.39в) алда урнашкан чикләнгән шеш күләмен киметә ала, ләкин гадәттә резекцияне соңлаган актив булмаган этапларда башкаралар.

Катнаш системалы чирләр

Зур гемангиома белән балаларда түбәндәге чирләр була ала.

1. Эчке әгъзаларның бик зур, тиз үсүче гемангиомасы булганда йөрәк җитешсезлеге.

2. Тромбоцитопения, анемия һәм канның түбән оешуы белән сыйфатланган Касабач-Мериф синдромы шулай ук зур висцераль гемангиома булган балаларда да мөмкин.

3. Маффучи синдромы тире гемангиомасы, кул, аяк, озын сөякләрнең хондропатиясе һәм аларның кәкрелеге белән сыйфатлана.

Искәрмәләр

Чыганаклар

Джек Кански. Клиник офтальмология. Системалаштырылган караш. / редакторлар: Еричева В.П.. — 2009. — Б. 944. — ISBN 83-7609-034-8.