Кабинда (Ангола)
Кабинда, шулай ук Чиоуа буларак мәгълүм,[2] ул Кабинда Провинциясендә урнашкан шәһәр һәм муниципалитет, Анголаның эксклавы. Анголаның Кабинда өстеннән суверинитеты сецессионист Кабинда Республикасы тарафыннан бәхәсләнә. Кабинда шәһәренең халкы 550 000[3] һәм муниципалитетның халкы 2014 халык санын алу буенча 624646. Шәһәр яшәүчеләре Кабиндалар яки Фиотлар буларак мәгълүм. Кабинда зур нефть запасларына якын булуына күрә Анголаның төп нефть портлары булып хезмәт итә.[4][5]
| Кабинда | |
| порт. Cabinda | |
| Илтамга | |
 | |
| Нигезләнү датасы | 1883 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Cabinda |
| Рәсми тел | португал теле |
| Дәүләт |
 Ангола |
| Нәрсәнең башкаласы | Кабинда[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Кабинда[d] |
| Сәгать поясы | UTC+01:00 |
| Халык саны | 739 182 (2020) |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 0 метр |
| Кардәш шәһәр | Кампинас[1] |
| Мәйдан |
1 823 000 000 квадрат метр, 7270 км² |
 | |
 | |
 Кабинда Викиҗыентыкта | |
Тарихы
үзгәртүШәһәр португалиялеләр тарафыннан 1883 елда Симуламбуко Килешүен имзалаганнан соң, Берлин Конференциясе белән шул ук чорда нигезләнгән булган. Кабинда колларны Бразияләгә утырту ноктасы булган. Якында әһәмияткә ия ярдан тыш нефть запаслары бар.
География
үзгәртүКабинда Атлантик Океан ярында Кабинда Провинциясенең көньягында Беле елгасының уң ярында урнашкан.[4]
Көппен климат классификациясе буенча Кабиндада тропик саванна климаты. Ул Моандадан (Конго-Киншаса) 56 километр (35 миля) төньякта, Конго елгасы эстуариеннан 70 км (43 миля) төньякта һәм Пуант-Нуардан (Конго-Браззавиль) 137 километр (85 миля) көньякта.
Районнары
үзгәртүКабинда шәһәре өч районга яки комунага бүленгән:
- Кабинда, шәһәр урнашу урыны, шәһәрнең 88.6%-ы
- Малембо, 3.1%-ы
- Тандо-Зинзе, 8.3%-ы[6]
Белем бирү һәм фән
үзгәртүКабиндада ике җәмәгать югары уку йорты урнашкан, атап әйткәндә 11 de Novembro University һәм Кабинданың Белем Бирү Фәннәренең Югары Институты. Шуңа өстәп анда Лузиада Университетының һәм Анголаның Шәхси Университетының кампуслары бар.
Мәдәният
үзгәртүШәһәр халкы киенү һәм ашаудан алып традицион ритуалларга кадәр, бигрәк тә Чикумбе һәм Bakamas do Tchizo бәйрәм итү церемонияләренә кадәр (бу исән кешеләр һәм Ходайларның һәм бабаларның оккульт рухлары арасында үзара хезмәттәшлекне куллана торган ритуал, шулай итеп үлеләр һәм исәннәр арасында тынычлык урнаша) аерылып тора. [7] [8]
Тел
үзгәртүПортугалия Кабинданы Анголаның башка өлешләренә кадәр соңрак колонизацияләгәч, португаль теле, Анголаның рәсми теле, әле киң сөйләшелми, шулай да португальчә сөйләшүчеләр сан буенча тиз арта. Португаль теле күбесенчә рәсми яки хөкүмәт шартларда сөйләшелә. Кабинда шәһәренең һәм провинциянең беренчел теле булып Банту теле Ибинда тора.
Транспорт
үзгәртү2012 елда төп Ангола системасына тоташтырыла торган тимер юл тәкъдим ителә, ул Конго Демократик Җөмһүрияте территориясе аша барачак.[9]
Ат казанган кешеләре
үзгәртү- Эдуардо Камавинга (2002 елда туган), Франция футбол уенчысы
Шулай ук карагыз
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртү- ↑ https://www.campinas.sp.gov.br/governo/cooperacao_internacional/irmas/
- ↑ LaGamma, Alisa (2015). Kongo – Power and Majesty. New York: The Metropolitan Museum of Art.
- ↑ Citypopulation.de Population of the major cities in Angola
- ↑ 4,0 4,1 "Cabinda". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Inc.. 2014. http://www.brittanica.com/. Retrieved 2014-06-21. 2011 елның 8 февраль көнендә архивланган.
- ↑ Cabinda (pt). Info-Angola (2014). әлеге чыганактан 2015-11-25 архивланды. 2024-08-16 тикшерелгән.
- ↑ Region 1: Cabinda. Postcode Query (2014). әлеге чыганактан 2015-04-23 архивланды. 2024-08-16 тикшерелгән.
- ↑ Cidade de Cabinda comemora 52 anos (pt). Governo da Província de Cabinda.(үле сылтама)Калып:Dead link
- ↑ Uma excursão virtual a Cabinda (pt). Teia Portuguesa.
- ↑ "Cabinda", Portugal: Diccionario Historico...., Lisbon: Joao Romano Torres, 1906, hdl:2027/gri.ark:/13960/t6m081q3b?urlappend=%3Bseq=562, retrieved 2022-05-01