Исраил гимны
Hatikvah (гыйбричә הַתִּקְוָה, “Өмет”, Һатиква яки Атиква дип укыла) җыры 2004 елда гына Исраил Дәүләтенең рәсми гимны дип расланды. Ләкин чынбарлыкта ул инде 1948 елдан, Исраил торгызылганнан бирле үк дәүләт гимны буларак кулланыла. 2018 елда Исраил кнессеты тарафыннан канунлаштырылган.
Исраил гимны | |
Атама | התקווה |
---|---|
Дәүләт | Исраил |
Нәрсә нигезендә эшләнгән | La Mantovana[d] һәм Tikvateinu[d][1] |
Басма яки тәрҗемәләре | Атиква[d] |
Әсәр яки аның атамасы теле | яһүд теле |
Чыгару датасы | 1878 |
Көйязар | Шмуэль Коэн[d] |
Либретто авторы | Имбер, Нафтали Герц[d] |
Текст авторы | Имбер, Нафтали Герц[d] |
Беренче юл | כָּל עוֹד בַּלֵּבָב פְּנִימָה |
Соңгы юл | אֶרֶץ צִיּוֹן וִירוּשָׁלַיִם |
Авторлык хокуклары статусы | 🅮[d] һәм 🅮[d] |
Исраил гимны Викиҗыентыкта |
Гимнның кыскача тарихы
үзгәртүАннан алдарак, 1897 елда җыр сиончылар хәрәкәтенең гимны булып киткән. Ул бөтен дөньядагы этник яһүдләрне берләштерә. Җырның “Безнең өмет” дип аталучы шигырьдәге текстын яһүдләрнең йөремсәк шагыйре һәм галиме Нафтали Һерц Имбер (гыйбричә נפתלי הרץ אימבר) язган, һәм ул 1886 елда матбугатта басылып чыккан. Мәктәп укытучылары ул шигырьне бераз үзгәртеп, балалар җыры иткәннәр. Рәсми гимнга шактый озын шигырьнең бер генә куплеты кергән.
Гимн көенең авторы дип Шмуэль Коэн (гыйбричә שמואל כהן) санала. Ул 1886-1887 елларда ук “күңел тарткан җир”гә күчеп килүче яһүдләрнең берсе булган. Үзе шул вакытта Румыния җире дип саналган Бессарабиядә туган. Бала чакта ук музыкага сәләте булган һәм скрипкада уйнарга өйрәнгән. Ләкин соңрак ул “Һатиква”дан кала бер генә көй дә иҗат итмәгән. Автор үзе бу көйне румын-молдаван халык музыкаль мирасыннан үзләштергәнен әйтеп калдырган. Әмма хәзерге вакытта тагын берничә ил халыклары бу көйнең “автордашы” дип саналырга дәгъва белдерә. Әлбәттә, моңа охшаш көйне, бик тырышсаң, бүген инде тәмам онытылып баручы рус халык музыкасында да табарга мөмкин. Кем кемнең фольклорын иҗат иткәнне рәсми тарих түгел, бер Алла белә...
Исраилнең үзендә, бу көй чыннан да чит-ятныкы бит дип, гимнны алмаштырырга ымсынучылар да булган. Ләкин “Һатиква” барыбер күпчелекнең яклавы белән гел өстенлеккә чыгып торган. Кайбер раввиннар һәм яһүд дине тарафдарлары “Һатиква”ны, аңарда Алла һәм Тәүрат турында бер сүз дә юк бит, дип тәнкыйтьлиләр. Башкалары киресенчә, гарәпләр дә җырлый алырлык булсын дип тырышалар. Бу җөмләдән, раввин Ибраһим Исхак Кук “Иман” исемле альтернатив текст язган, үзе гыйбри телендәге “Һатиква”га каршы булмаса да.
Гимнның рәсми тексты һәм ноталары
үзгәртүТранскрипциясе | Тәрҗемәсе |
Kol ‘od balevav p’nimah –
Nefesh Yehudi homiyah |
Тынгысыз җаныбыз кушканга,
Хыял яши, йөрәктә ут яна, |
Гимнның башка телләргә тәрҗемәсе
үзгәртүИнглиз телендә | Алман телендә | Рус телендә | Фин телендә |
So long as still within our breasts The Jewish heart beats true, |
Solange im Herzen darinnen Ein jüdisches Fühlen noch taut, |
Пока не угаснет в сердце огонь Нашей мятежной еврейской души, |
Kun Israelin lapset yössä kyynelten aamua kohden silmät nostavat, |
Гарәп телендә | Транскрипциясе |
---|---|
طالما في القلب تكمن، |
Ṭālamā fī al-qalb takmun, |