Дайна шкафы
Дайна Шкафы, шулай ук җырлар шкафы[1] (лат. Dainu skapis) — латыш фольклорчысы Кришьянис Барон тарафыннан булдырылган дайна латыш халык җырлары тупланмасы.[2] Латыш халкының милли үзаңында иң мөһим урыннарның берсен биләп тора, кайбер чакта милли гыйбадәтханә дип тә исемләнә.[3]
| Дайна шкафы | |
|---|---|
 Латвия милли китапханәсендә урнаштырылган Дайналар шкафы | |
| Ил | Латвия |
| Өлкә | Музыка |
| Кертелү тарихы | |
Тарих үзгәртү
Кришьянис Барон рус алпавыты Иван Станкевич гаиләсендә укытучы булып эшли һәм бу елларда латыш көйләрен, шул исәптән дайналарны да туплауга керешә[4]. 218.000 дайна тәшкил иткән тупланманы күп томда нәшер итә.
Шкаф 1880 елда Мәскәүдә Кришьянис Барон тарафыннан үз сызымнары нигезендә төзелә.[5]
Фольклорчы үлгәннән соң, шкаф аның туганнанрында саклана, ә 1941 елда латыш фольклор саклау урынына тапшырыла. 1946 елда Латвия ССРның Әдәбият, фольклор һәм сәнгать институтына күчерелә, 1998 елда Латвия университетының Әдәбият, фольклор һәм сәнгать институтына тапшырыла.1998-2006 елларда дайналар цифрлаштырыла, рәсми сайтта урнаштырыла һәм 2014 елдан Латвия милли китапханәсендә саклана башлый.[6] 2001 елда ЮНЕСКО тарафыннан "Җир истәлеге" исемлегенә кертелә.
Тасвирлама үзгәртү
Шкафның зурлыгы биеклеккә 160 см, озынлыкка 42 см һәм киңлеккә 66 см тәшкил итә. Шкаф ике өлештән тора.[2] Һәр өлеш 20 бүлектән торган 35 тартмадан гыйбарәт. Һәр тартмада 3 × 11 см зурлыктагы 150-200 кулъязма урнаштырылган. Төптә урнашкан 3 тартмада хатлар һәм кешеләр исемлеге саклана.[5] Шкаф тупланмасы 268 815 данә язма тәшкил итә. Дайналардан тыш, бу кәгазьләрнең кайберсендә табышмаклар һәм әйтемнәр теркәлгән.[4]
Бүгенге көндә шкафның ике копиясе бар: берсе Рига шәһәренең Барон музеенда, икенчесе Белгород өлкәсенең Мухоудеровка авылында саклана.[1][4]
Шулай ук карагыз үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 «100 символов культуры»: латышские дайны. rus.lsm.lv. 2019-09-15 тикшерелгән.
- ↑ 2,0 2,1 Latvijas enciklopēdija. Том II. — Рига: Valērija Belokoņa izdevniecība.
- ↑ Eintrag zu den Dainas 2019 елның 4 сентябрь көнендә архивланган. auf den Seiten des Latvijas Institūts
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Dainu skapis |. әлеге чыганактан 2020-02-22 архивланды. 2016-12-10 тикшерелгән.
- ↑ 5,0 5,1 «Несгораемый шкаф» для дайн. www.grani.lv. 2019-09-15 тикшерелгән.
- ↑ Literatūra / Diena. 2016-12-10 тикшерелгән.
Чыганаклар үзгәртү
- «100 символов культуры»: латышские дайны. rus.lsm.lv. 2019-09-15 тикшерелгән.
- Latvijas enciklopēdija. Том II. — Рига: Valērija Belokoņa izdevniecība.
- Eintrag zu den Dainas 2019 елның 4 сентябрь көнендә архивланган. auf den Seiten des Latvijas Institūts
- Dainu skapis |. әлеге чыганактан 2020-02-22 архивланды. 2016-12-10 тикшерелгән.
- «Несгораемый шкаф» для дайн. www.grani.lv. 2019-09-15 тикшерелгән.
- Literatūra / Diena. 2016-12-10 тикшерелгән.
Сылтамалар үзгәртү
- dainuskapis.lv — Дайналар шкафы рәсми сайты