Владимир Добровольский
Владимир Николаевич Добровольский (1856 елның 30 июле [11 августы], Красносвятское авылы, Смоленск губернасы — 1920 елның 7 марты, Смоленск губернасы) — рус этнографы, туган якны өйрәнүче, фольклорчы, Смоленск, Орловск һәм Калуга крестьяннарының гореф-гадәтләрен һәм телен өйрәнүче. Рус География җәмгыяте әгъзасы-хезмәткәре. Смоленск Этнография җыентыгы, Смоленск өлкәсе сүзлеге, бик күп мәкаләләр авторы.
| Владимир Добровольский | |
|---|---|
 | |
| Туган | 30 июль (11 август) 1856 Смоленский уезд[d], Смоленск гөбернәсе, Россия империясе |
| Үлгән | 7 май 1920 (63 яшь) Даньково[d], Смоленский уезд[d], Смоленск гөбернәсе, РСФСР[d] |
| Күмү урыны | Даньково[d] |
| Ватандашлыгы | Россия империясе РСФСР |
| Әлма-матер | Мәскәү университетының тарих-филология факультеты[d] |
| Һөнәре | этнограф, фольклорчы, телбелгеч |
| Эш бирүче | Белорусский народный университет[d], Витебск дәүләт университеты[d] һәм Мәскәү археология инсититутының Смоленск бүлеге[d] |
Тормыш юлы үзгәртү
12 яшендә Владимир Добровольскийны Смоленск гимназиясенә билгелиләр. 1876 елда ул уку курсын тәмамлый, документларын тапшыра һәм Петербург университетының филология факультетына укырга керә. Авырып китү сәбәпле, Смоленщинага якынрак булу өчен, ул Мәскәү университетына күчәргә мәҗбүр була. Мәскәү университетының укытучылар составына Аурупада танылган профессорлар Ф. Е. Корш, В. Ф. Миллер, академик Ф. И. Буслаев керә. Владимир өченче курста укыганда, дуслары белән ул В. Миллерның Машков тыкрыгында профессор фатирында узган җыелышларында еш була. Бу очрашуларда студентлар һәм аларның укытучылары этнографик темаларга әңгәмәләр алып барганнар. Добровольский сүзләренчә, бу дискуссияләр аны этнография мәсьәләләре буенча мөстәкыйль эшләргә этәргән.
Акча туплап, өченче курсны тәмамлагач, Добровольский беренче этнографик экспедициягә Орлов губернасына, әтисенең туган ягына китә. Җәй буе ул этнографик материал: сынамышлар, әйтемнәр, әйтемнәр туплый, «тере» халык сөйләмен яздыра, халык бәйрәмнәре тасвирламасынын, кичәләр үткәрү тәртибе, крестьяннарның халык костюмнарының үзенчәлекләре турында билгеләр ясый. Экспедиция нәтиҗәләре буенча ул «Дмитров өязенең Орлов губернасы җырлары» исемле кулъязма җыентыгын төзи, аның өчен Рус география җәмгыятенең кече көмеш медале белән бүләкләнә.
1880 елда Владимир Добровольский университетны тәмамлый һәм Смоленскка билгеләнә: Смоленск Мариин хатын-кызлар гимназиясенә әдәбият, мантыйк һәм тарих укытучысы итеп җибәрелә. Ул анда ике ел эшли, әмма сәламәтлеге аркасында хезмәттән китәргә мәҗбүр була.
Дүртенче курста Евдокия Вишневскаяга өйләнә. Башта яшьләр Красносвятскида яшиләр, әмма 1887 елда Данькового күчеп киләләр. Ун ел эчендә Добровольский Смоленск губерниясен йөреп чыга. «Смоленск этнография җыентыгы» (дүрт өлештә) һәм «Смоленск өлкә сүзлеге» фәнни хезмәтләре моның нәтиҗәсе була. Ул халык телендә тавыш чыгару турында мәкалә яза, соңрак ул «Этнографик күзәтү»дә басылып чыга. Авыллар буйлап кайбер экспедицияләрдә Добровольскийны Николай Берг озатып йөри. Ул үз блокнотына Владимир Николаевич керткән җырлар көйләрен язып алган.
1880 еллар урталарында Добровольский География җәмгыятенә «Смоленск этнография җыентыгы»ның беренче томының кулъязмасын тәкъдим итә. Хезмәт яхшы бәяләнә һәм Владимир Добровольскийны җәмгыять әгъзасы-хезмәткәре итеп сайлыйлар. 1894 елда тагын ике том дөнья күрә, ә 1903 елда этнографик җыентыкның соңгы томы басыла. Ул Владимир Николаевичның укытучысы һәм остазы В. Миллерга багышланган була.
Хатыны вафатыннан соң (1920 елның мартында) Добровольский Смоленсктан улы Алексей белән Даньковога китә. Юлда билгесез кешеләр аны атып үтерәләр. Даньководан ерак түгел җирләнгән[1].
Сочиненияләр үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Добровольский Владимир Николаевич (1856—1920), archived from the original on 2018-08-07, retrieved 2021-11-06
Сылтамалар үзгәртү
- Добровольский Владимир Николаевич (1856—1920) 2018 елның 7 август көнендә архивланган.
- Писатель-этнограф В. Н. Добровольский. Страницы жизни и творчества 2018 елның 22 август көнендә архивланган.
- Юбилейные торжества, посвящённыех 160-летию Добровольского 2021 елның 6 ноябрь көнендә архивланган.
- Тверь епархиясе сайтында В. Добровольский хезмәтләре