Википедия:Проект:Терминнар:Тарих

Тарих

Новейшее время - Иң яңа тарих

Кайбер мәкаләләрдә Өр-яңа тарих атамасы күренә. Тарих дәреслекләрендә исә иң яңа атамасы ешрак кулланыла. ~~Айдар Шәйхи (Ajdar) 13 авг 2013, 05:50 (UTC)

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)

Сословие - Катлау

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Риза, ләкин катлам - башка сүз (слой), синоним түгел. - Derslek (бәхәс) 14 авг 2013, 11:52 (UTC)
• Килештем, Катлау гына калдырам. --Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:59 (UTC)

Рыцарь - Алпар

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Каршы - Derslek (бәхәс) 14 авг 2013, 11:52 (UTC)
• Берничә чыганак буенча (Матуртел, Камус сүзлекләре) Рыцарь - Алпар --Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:59 (UTC)

Помещик - Алпавыт

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Бу турыда нинди бәхәсләр булырга мөмкин? - Derslek (бәхәс) 14 авг 2013, 11:52 (UTC)
• Рус сүзен помещик еш кулланышы сәбәпле, Алпавыт сүзе китердем
• Помещиктан юнзлтү дз ясарга кирәкми, бу сүз татарчада юк.--Ilnur efende (бәхәс) 14 авг 2013, 16:02 (UTC)

Крестоносец - Тәрече

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Дөресе - тәре йөртүче була (мәс. Тәре йөртүчеләр явы)--Ilnur efende (бәхәс) 14 авг 2013, 16:00 (UTC)
• Илнур әфәнде, шулай да уйладым, ләкин берничә тапкыр тикшереп, Тәрече - Крестоносец икән (Камус сүзлеге - ул бик консерватив) --Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 16:08 (UTC)

Переворот - Түнтәрелеш

• Риза Дәүләт түнтәрелеше - госпереворот, Тарихи борылыш - исторический перелом---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)

Перелом - Борылыш

• Тарихи борылыш - исторический перелом---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Риза--Ilnur efende (бәхәс) 14 авг 2013, 16:03 (UTC)

Восстание - Баш күтәрү, Күтәрелеш

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Бу мәсәлә бер күтәрелде инде. Кара: [1] - Derslek (бәхәс) 14 авг 2013, 11:52 (UTC)

Мятеж, путч - Фетнә

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:41 (UTC)
• Бу мәсәлә бер күтәрелде инде. Кара: [2] - Derslek (бәхәс) 14 авг 2013, 11:52 (UTC)

Власть - Хакимият

• Риза---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:43 (UTC)
• Бу турыда бәхәсләшү урынсыз. - Derslek (бәхәс) 14 авг 2013, 11:52 (UTC)
• Шулай итеп власть урынына хакимият сүзен язарга.
• Болай да власть сүзе кулланылмый иде инде--Ilnur efende (бәхәс) 14 авг 2013, 16:06 (UTC)
• Бик күп мәкалә власть сүзе кулланып язылган, бүген күп төзәттем --Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 16:11 (UTC)

Реформа - Ислах

• Риза Үзгәреш, яңарыш кайбер очракта да кулланып була ---Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 11:50 (UTC)

Жрец - Каһин

• Риза Матуртел, Камус, Тазбаш сүзлеге буенча --Kitap (бәхәс) 14 авг 2013, 15:56 (UTC)
• Тарих китапларында да күптән шулай бирелә.--Ilnur efende (бәхәс) 14 авг 2013, 16:07 (UTC)

Кубок - Кадәх , Җам

• Риза Берничә сүзлектә китерелгән сүз. Татар китапларында кулланылган. --Kitap (бәхәс) 18 авг 2013, 10:12 (UTC)
  • КУПЫ ~ чув. куп «дегет кудыртканда агып чыккан дегет өчен савыт» (Сергеев 1968: 35), удм. кобы «чүмеч», венг., госм. купа, ит. cupa, лат. cupp, cuppa, һинд. куппа, фин. kuppi «купы», көрд. kûp «хум, цистерна», индонез. kopi, kupi «банка, пыяла савыт» һ.б. [3]

Держава - Мәмләкәт

• Риза --Kitap (бәхәс) 20 авг 2013, 15:23 (UTC)
• Каршы Үзбәк телендә дәүләтне белдерә. Д. сүзе ниндидер, урысларга гына таныш колониалистик омтылышларны чагылдыра. Минемчә андый сүзнең кирәге юк. - Derslek (бәхәс) 28 авг 2013, 04:48 (UTC)

Бер фикер: колониалистик омтылышлар дөньяның шактый илләренә таныш. Дөньякүләм карасак, урысларның колониализм сәясәте бик йомшак булып та күренер әле, аерым урыннарда. --~~Айдар Шәйхи (Ajdar) 28 авг 2013, 05:19 (UTC)

Резиденция - Икамәтгяһ

• Риза--Kitap (бәхәс) 27 авг 2013, 19:34 (UTC)
• Каршы - камәт синонимы. - Derslek (бәхәс) 28 авг 2013, 04:48 (UTC)
• Гарәпчә-татарча-русча сүзлек татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары, Камус, Матуртел буенча. Өч чыганак - җитәрлек. Үзегез карый аласыз. Күп чыганакларда булганга күрә кулланып була, ләкин искәрмәләрдә тәрҗемә бирелә.--Kitap (бәхәс) 28 авг 2013, 10:22 (UTC)

Колония - Мөстәгъмәрә

• Риза.--Kitap (бәхәс) 28 авг 2013, 10:32 (UTC)

Тазбаш сүзлеге, Камус сүзлеге, Гарәпчә-татарча-русча сүзлек татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары буенча, өч чыганак - җитәрлек. --Kitap (бәхәс) 28 авг 2013, 10:32 (UTC)

-вед/-(о)лог/-ист — -шинас

Политолог - Сәясәтшинас, Лингвист - Телшинас, Тюрколог - Төрекшинас, Краевед - Өлкәшинас.

• Каршы - татарча: политолог - сәясәт белгече, лингвист - тел белгече, тюрколог - төрки телләр белгече - әйбәтрәк була.--Kitap (бәхәс) 20 мар 2015, 22:12 (UTC)

Демонстрация - Нәмаеш

• http://garap-farsy.narod.ru/naa.htm

Звание - Гонван

• http://garap-farsy.narod.ru/go.htm

Сезон - Мәүсим

• http://garap-farsy.narod.ru/maauu.htm

Принцесса - Кәникә, Патшача-бикә, Шаһзадә бикә ?

кәникә сущ.; ист. принце́сса Татарско-русский словарь Татарча ханча сүзе бар: хан ыругыннан булган хатын-кыз. Патшабикә - ул королева, царица, шулай итеп, аналогия буенча принцесса патшача-бикә дөрес буламы? Яки принц шикелле шаһзадә бикә була?--Kitap (бәхәс) 2 дек 2013, 12:13 (UTC)

Династия - Селәлә

«...элекке палтисия, аерым жандармлар корпусында, ахранкада (яшерен палтсиядә) хезмәт иткәнләр, элекке урыс патшалары сӘләләсенең агзалары....»

• [4]
• Мин алынмалар санын киметсен өчен һаман Риза, тик Дәрслек каршы буладыр...--Kitap (бәхәс) 5 ноя 2015, 11:19 (UTC)
  • Мәхмүтов сүзлеге Сәлялә дип биргән дә «СӨләлә» (5. Династия) сүзенә юнәлткән.--Әмир (бәхәс) 6 ноя 2015, 20:33 (UTC)

Юстиция - Гаделия

• Конституция Татарской АССР. Проект. 1926 год [на русском и татарском языке - Татарстан АССР конституциясе - биредә юстиция гаделия дип тәрҗемә ителгән.
• Гадәләт тә кулланыла, ул сүзлекләрдә бар.--Kitap (бәхәс) 6 ноя 2015, 20:12 (UTC)

Раса - Ырык

• 23 нче биттә: ...без бу китапта «ырык» сүзен Европа телләрендәге «раса» мәгънәсендә, милләт сүзен исә «Nationalite»1 мәгънәсендә кулланырбыз...--Marat-avgust (бәхәс) 6 ноя 2015, 21:11 (UTC)