Борис Веденисов
Борис Николаевич Веденисов (24 июль 1869, Мәскәү губернасы — 11 июль 1952, Мәскәү — совет галиме, тимер юл транспорты өлкәсендә белгеч; СССР Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы (1943).
| Борис Веденисов | |
|---|---|
| Туган | 24 июль 1869 Кунцево[d], Троицко-Голенищевская волость[d], Мәскәү өязе[d], Мәскәү губерниясе, Россия империясе |
| Үлгән | 11 июль 1952[1] (82 яшь) Мәскәү, СССР[1] |
| Күмү урыны | Армянское кладбище[d] |
| Ватандашлыгы | Россия империясе.svg){kind=small} СССР |
| Һөнәре | галим |
| Гыйльми дәрәҗә: | техник фәннәр докторы[d] |
Биографиясе үзгәртү
Мәскәүнең 2-нче гильдия сәудәгәре улы.
Ул Мәскәүдәге 5нче классик гимназияне (1887) һәм Мәскәү дәүләт университетының физика һәм математика бүлеген тәмамлый (1891, беренче дәрәҗә дипломы белән).
1892-1897 еллар-реаль училищеда һәм Муромның хатын-кызлар гимназиясендә математика һәм физика укытучысы. 1897-1902 елларда МПС Мәскәү инженер училищесында укый һәм инженер-төзүче дипломын ала. 1902-1903 елларда унлык һәм прораб вазыйфасында практика уза.
1903-1918 елларда Мәскәү-Казан тимер юлында эшли: юл дистанциясе начальнигы ярдәмчесе һәм начальнигы; юл бүлеге башлыгы; идарәче урынбасары, юл белән идарә итүче вазыйфаларын башкаручы. 1918-1921 елларда НКПС фәнни-эксперименталь институтының Юл бүлеге башлыгы
1919 елдан бирле укытучы эшендә (беренче ике ел берләштерү буенча):
1919-1922 елларда Мәскәү политехник институтында;
1920-1922 Иваново-Вознесенск политехник институтының Төзелеш факультеты профессоры һәм деканы;
1920-1931 Мәскәү югары техникумында, тимер юллар өчен халык комиссариатының югары техник курсларында һәм Андреев исемендәге Мәскәү тимер юл техникумында укытучы;
1921-1952 укытучы, өлкән укытучы, доцент, профессор һәм Мәскәү тимер юл инженерлары институтында кафедра мөдире.
Техник фәннәр докторы (1936). 1943 елның 23 сентябрендә СССР Фәннәр Академиясенең әгъза-корреспонденты итеп сайлана.СССР СССР ФА транспорт проблемаларын фәнни эшләү секциясенең өлкән фәнни хезмәткәре; яңа төр тартуны үстерү өлкәсендә тематик белән җитәкчелек итә.
Тимер юл төзелеше өлкәсендә күп кенә яңалыклар авторы. Беренче булып чоңгылларга каршы көрәш өчен шлак мендәрләрен (1908), җир асты суларын бүлеп бирү өчен горизонталь бораулау куллана. 1913 елда рус тимер юлларында беренче тапкыр шпалларның пневматик дагалауны куллана. Эре тимер юл күперләре, станцияләр төзү, җир катламын дәвалау проектлары авторы
Общий курс железных дорог» һәм книгу «Технический справочник железнодорожника» дигән темага берничә дәреслек бастырып чыгара.
Ул 1952 елның 11 июлендә Мәскәүдә вафат була. Әрмән зиратында күмелгән.
Гаиләсе: хатыны (1899 елдан) Александра Ивановна Гундарева; улы Николай (1905-1941), математика фәннәре кандидаты, 1 нче Мәскәү дәүләт университеты доценты һәм Артиллерия академиясе, халык милициясе солдаты, 1941 елда вафат була.
Бүләкләре һәм премиялары үзгәртү
— 2 Ленин ордены (1942; 1949)
— 2 Ватан сугышы ордены, 1 дәрәҗә (28.12.1946)
— 2 Кызыл Байрак Хезмәт ордены (1939; 06/10/1945)
— медальләр
— Сталин премиясе, икенче дәрәҗә (1943) - күп еллар фән һәм технология өлкәсендәге зур хезмәтләре өчен
— РСФСРның фән һәм технологиянең атказанган эшчесе
— Метростройның мактаулы билгесе
— Мактаулы тимер юлчы
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Веденисов Борис Николаевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Чыганаклар үзгәртү
- Борис Николаевич Веденисов на сайте ИС АРАН
- Веденисов Борис Николаевич // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.