Амариллис
Амари́ллис[3] (лат. Amaryllis) — Амариллислылар — Amaryllidaceae гаиләсеннән олиготиплы бер өлешле биологик үсемлек нәселе. 1753 елда швед систематигы Карл Линней тарафыннан аерып алынган [4].
| Амариллис | |
|---|---|
 | |
| Халыкара фәнни исем | Amaryllis L., 1753[1][2] |
| Таксономик ранг | ыру[1] |
| Югарырак таксон | амариллисовые[d] |
| Таксономик төр | A. belladonna[d] |
| Җимеш төре | тартмачык[d] |
| Шушы чыганакларда тасвирлана | Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге[d], Энциклопедический лексикон, 1835—1841[d], Мейер энциклопедик сүзлеге (1888-1889)[d] һәм Британ энциклопедиясенең XI басмасы (1910-1911)[d] |
Бу исем астында еш очрый торган популяр декоратив бүлмә үсемлеге чын мәгънәсендә гибрид (гиппеаструм) — чын амариллислар өй шартларында үстерелми диярлек.
Систематикасы
үзгәртүАмариллис белладонна — Amaryllis belladonna төре аша тәкъдим ителгән нәсел, гадәттәгечә, монотиплы дип санала [3][5], әмма 1998 елда хәзер фәнни дөньяда танылган тагын бер төр сүрәтләнә. " The Plant List" мәгълүматлар базасы нәсел үз эченә 4 төрне кертә ди [6]:
Amaryllis bagnoldii
Amaryllis belladonna
Amaryllis condemaita — Vargas
Amaryllis paradisicola — Snijman
Хәзер Гиппеаструм — Hippeastrum нәселе дип аерылганнар да элек Амариллис төренә кертелгән була [3], аларны, гадәттә, ялгыш амариллис дип атыйлар.
Таралышы
үзгәртүКыргый табигатьтәге нәсел вәкилләре Көньяк Африка Җөмһүрияте Капа провинциясе эндемиклары булып торалар [7]. Австралиягә кертелгәннәр[8].
Ботаник тасвирламасы
үзгәртүМезофитлар[8].
Күпьеллык үсемлекләр. Үлән үсемлекләр Суганлы үсемлекләр.
Яфраклары тамырдан ук башлана, ике рәт булып урнашкан.
Чәчәкләре чатыр сыман чәчәклеккә җыелганнар; тыгыз чәчкә чыганагына ия, чәчәклектә 2-12 чәчәк булуы мөмкин. Көз көне чәчәк ата, яфраксыз күренешле бүрәнкә чәчәкләре диаметрда 8 сантиметрга җитә. Амариллис чәчәгенең 6-12 төрле — актан алып куе кызылга чаклы — төсе бар. Уртача тизлектә үсә. Җимеше — ачылмалы тартма, орлыклары канатлар рәвешендә орлыклыкка ия булуы мөмкин [8].
Хромосомнар саны 2n = 22[9].
Карау дөрес оештырылган очракта, чәчәкнең суганы 20 елга чаклы яшәү сәләтенә ия.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Линней К. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium — 5 — Стокһолм: 1754. — doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ 2,0 2,1 Linnaeus C. Species Plantarum: Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas — 1753.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ботаника. Энциклопедия «Все растения мира»: Пер. с англ. = Botanica. — ISBN 3-8331-1621-8.
- ↑ Tropicos | Name — !Amaryllis L
- ↑ Species in GRIN for genus 2015 елның 24 сентябрь көнендә архивланган.
- ↑ Amaryllis. The Plant List. Version 1.1. (2013). әлеге чыганактан 2017-09-05 архивланды. 2017-01-02 тикшерелгән.
- ↑ http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:YKEKkYMFa9sJ:apps.kew.org/wcsp/namedetail.do%3Bjsessionid%3D341359A9AF49BAA68083EE5A2909E728%3Fname_id%3D298519+&cd=1&hl=ru&ct=clnk&gl=ru
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Amaryllis L.: FloraBase: Flora of Western Australia
- ↑ Amaryllis L. Tropicos.
Сылтамалар
үзгәртү- Амариллис // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
|
Викиҗыентыктагы медиафайллар? |
|---|