Азаран Блбул

Азаран Блбул, Захи авк-арм.(Զաղի Հավք) шулай ук Азариблбул, Плпюл (арм. Հազարան Բլբուլ-Հայ.(Զաղի Հավք), сүзгә сүз тәрҗемәдә: «мең тавышлы былбыл») — әрмән мифологиясендә табигатьнең, матурлыкның уянучы көчләрен, гаделлекне һәм гаромонияне символлаштыручы бәхет кошы.
Асылында, әрмән мифологиясендә Азаран Блбул феникс кошы аналогы булып тора.
Бу ачык каурыйлы кечкенә кош һәрвакыт барысыннан да яңгыравыклырак итеп җырлаган. Азаран Блбулның сихри тавышыннан кахардлар (убырлылар) тарафыннан каргылган хайваннан тормышка кайткан, ә корыган бакчалар, таулар һәм үзәннәр куе үсемлекләр белән капланган булган. Азаран Блбул балаламаган, җирдә бердәнбер булган һәм үзенә тиңнәргә ия булмаган.
Азаран Блбул картлыкка кадәр торгач һәм үзенең якыная торган үлемен сизә башлагач, ул коры һәм җиңел ут каба торган үсемлекләрдән оя корган. Үлем мизгелендә кош оясы белән тулысынча янып беткән, шуннан соң җылы көлдән кечкенә йомры барлыкка килгән, элеккеге Азаран Блбулга охшаган кошчык үсеп чыккан. Борынгы әрмәннәр Азаран Блбул җырлаган урында һәрвакыт бәхет, шатлык һәм мәхәббәт була дип ышанганнар. Азаран Блбулны беркем дә рәнҗетергә яки тотарга тыймаган, чөнки кошны куркытсаң, ул чәчәк атучы үзәннән мәңгегә китәчәк һәм бернинди көчләр дә аны Арарат тау итәгенә кайтара алмаячак.

Мәдәнияттә

• Азаран Блбул турында Газарос Агаян тарафыннан язылган әкият мәгълүм — «Азаран Блбул».
• Азаран Блбул турында Стефан Зорьян тарафыннан язылган әкият мәгълүм — «Азаран Блбул».

Әдәбият

• Арутюнян С. А., Атабекян В. // Мифологический словарь/ Гл. ред. Е. М. Мелетинский. — М.:Советская энциклопедия, 1990. — 672 с.