Абарис Гипербореяле

Юнан мифологиясендә Абарис Гипербореяле (Юнан телендә: Ἄβαρις Ὑπερβόρειος Abaris Hyperboreios), Сеутис (Σεύθης) улы, Борынгы Грециядә мәгълүм риваять олы фикер иясе, дәвалаучы һәм Аполлон каһине булган. Ул осталыкларына Ватанында Гипербореядә өйрәнгән булган, аннан ул чума вакытында киткән булган. Ул алдан әйтү бүләгенә ия булган һәм үзенең Скиф киеме, гадилеге һәм намусы белән Грециядә бөек сенсация барлыкка китергән һәм югары ихтирамда тотылган булган.[1]

Абарис Гипербореяле
Җенес ир-ат
Ватандашлык Гиперборея[d]
Һөнәр төре Аполлон каһине, терапевт, мигъмар
Моның хуҗасы Абарис укы[d]

Риваять үзгәртү

Геродот буенча ул ук белән сәяхәт итә торган булган,[2][3] бу Аполлонның символы һәм ул ризыгын ашамый торган булган.[4] Гераклид Понтик (як. б.э.к. 390 ел – як. б.э.к. 310 ел) Абарис анда оча торган булган дип язган. Платон (Хармидалары 158C) аны "Фракия табиблары" төркеменә кергән итеп яза, алар җанга һәм тәнгә "ырым сүзләре" (эподаи) ярдәмендә дару практикалаганнар. Спартада Персефонага гыйбадәтханә Паусаниас тарафыннан Абариска карый торган дип тапшырылган булган (9.10). Алан Эйч. Гриффитс Абарисны "Шаманизм дәгъвачысы һәм саклаучы фигура" булу төшенчәләрендә Аристеас белән чагыштыра һәм Пиндар Абарисны Крёз вакытына караган дип күрсәтә.[5]

Фаларис үзгәртү

Мәзәкләрнең аеруча бай хәзинәсе Ямвлихның Вита Пифагорикасында (Vita Pythagorica) бар. Биредә, Абарис Спартаны һәм Кноссны чумадан чистарткан дип әйтелә (VP 92–93). Абарис шулай ук Сицилия тираны Фаларис сарай янында Пифагор белән беррәттән кульминацион сәхнәдә пәйда була. Ике олы фикер иясе илаһи темалар буенча бәхәс алып бара һәм кире тиранны корбанга өнди (ibid. 215–221). Ямвлих шулай ук Абариска хайваннарның эчәкләрендә аномалияләр өйрәнү аша илаһилаштыру сәнгате экстисписиядә махсус тәҗрибәне карый торган дип күрсәтә.[6] Суда берничә китапны Абариска карый торган дип күрсәтә, дактилик гекзаметрда Скиф Оракулын, прозада теогониясен, Һебрус елгасы туе турында шигырь һәм Аполлонның Гипербореялеләргә зиярәт кылулары турында игъланны кертә. Әмма шундый эшләр шул борынгы вакытларда чынлап булса, Фаларис тиран белән корреспонденциясеннән күбрәк чын булмаган.[7]

Алтынчы гасыр башында Эллиннар арасында сәяхәт иткән ышанычлырак тарихи Грек-Скиф фәлсәфәчесе Анахарсис булган.

Унсигезенче гасыр мунча архитекторы Джон Вуд, Олысы Абарис турында язган һәм ул патша Бладуд белән тәңгәл килергә тиеш дигән фантастик карашны алга сөргән.

Хәзерге вакытта йогынтысы үзгәртү

Билгеләмәләр үзгәртү

  1. Strabo. Geographica, 7.3.8.
  2. "Hence the dart of Abaris" (Brewer's Dictionary of Phrase and Fable)
  3. Nonnus. Dionysiaca, 11.132
  4. Herodotus, Histories 4.36.1-2
  5. Griffiths, Alan H. (2003), "Abaris", in Hornblower, Simon; Spawforth, Anthony, The Oxford Classical Dictionary (3rd ed.), Oxford: OxfordUP, p. 1, ISBN 978-0-19-860641-3 
  6. "... and instead of divining by the entrails of beasts, he [Pythagoras] revealed to him the art of prognosticating by numbers conceiving this to be a method purer, more divine and more kindred to the celestial numbers of the Gods." from Iamblichus' Vita Pythagorica (trans. K. S. Guthrie).
  7. Schmitz, Leonhard (1867). "Abaris". in Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. pp. 1. http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0010.html. Retrieved 2007-08-19.  2008 елның 14 июль көнендә архивланган. архив күчермәсе, archived from the original on 2008-07-14, retrieved 2023-01-05 

Чыганаклар үзгәртү

Сылтамалар үзгәртү