Varfolomey töne yäki Bartolomey töne (frantsuzça massacre de la Saint-Barthélemy - İzge Varfolomey suyışı) - 1572 yılnıñ 24 avgustı tönendä (İzge Varfolomey bäyräme aldı köne) Frantsiädä hugenotlarnı katoliklar tarafınnan mass-külämle ütereş. Törle bäyälär buyınça 36 meñ keşe üterelgän.

"İrtän Luvr qapqası yanında", E . Ponsan räseme
Varfolomey tönendä suyış
Varfolomey tönendä suyış, Giorgio Vasari räseme

1570 yılda Jermen solıxı imzalanğannan soñ, öçyıllıq katoliklar häm hugenotlar arasındağı dini suğış tämamlana.

Solıxnı nığıtır öçen Yekaterina Mediçi üz qızı Margo nı protestant şahzadäse Henrixqa kiäwgä birergä qarar itä.

1572 yılnıñ 8 avgustında Henrix Navarradan häm Margarita Valua tuyı uza. Frantsiä patşası Karl IX häm Margarita Valua änise - Yekaterina Mediçi çın katolik xatını , ä Henrix Navarradan tarafdarları - protestantlar bulğannar.

1572 yılnıñ 22 avgustında admiral Kolinyi ğa uñışsız ütermäkçe bulu.

Abruylı tarixçılar buyınça Yekaterina Mediçi Henrixnıñ protestant tarafdarların Parijda cıyıp, mass-külämle suyışnı äzerlägän. İtaliä kiñäşçeläre Alber de Gondi häm Lodoviko Gonzaga basımında, Mediçi ütereş turında qarar itä.

1572 yılnıñ 24 avgustı tönendä (İzge Varfolomey bäyräme aldı köne) Parijda cıyılğan hugenotlar katoliklar tarafınnan üterelä.

Ütereşkä signal Señ-Jarmeñ-l'Okserua çirkäwe manarasınnan yañğırağan. Ütereşlär Parijda genä tügel, başqa qalalarda ber atna däwamında uzalar, 5000-30000 keşe wafat bulğan.

Suyış Frantsiä Dini suğışlarında kisken borılış bulğan, 200 meñ hugenot bütän illärgä qaçqan.

Qan şahzadäläre Henrix Navarradan häm Henrix de Konde katoliklıqnı qabul itü şartında kiçerelep üterelmägän.

1589 yılda üterelmägän Henrix Navarradan Henrix IV iseme astında Frantsiä patşası täxetenä utıra, Varfolomey töne üterüçelären ğafu itä.

  • Кастело А. Королева Марго / Перевод с французского и примечания А. Д. Сабова; научная редакция и предисловие А. П. Левандовского. — 2-е, испр. и доп. — М.: Молодая гвардия, 2009. — 231 с. — (Жизнь замечательных людей). — 3000 экз. — ISBN 978-5-235-03178-4.
  • Д. Крузе. Король и насилие: из истории французского абсолютизма XVI в. // Французский ежегодник 2005. М., 2005. С. 150—173.
  • Д. Крузе. Монархическая власть и таинство смысла: сообщение о Варфоломеевской резне // Варфоломеевская ночь: Событие и споры. Сб. статей. М.: РГГУ, 2001, с. 102—137
  • Эрланже Ф. Генрих Третий / Перевод с французского и примечания Некрасова М.Ю.. — 1-е. — СПб.: Евразия, 2002. — 410 с. — (Clio personalis). — 2000 экз. — ISBN 5-8071-0096-4.
  • Леони Фрида Екатерина Медичи. Итальянская волчица на французском троне Издательство: АСТ, Астрель, Харвест., 2012 - 580 с. - ISBN: 978-5-17-074264-6