Termik kreking
Termik kreking - nefttäge uğdevodorodlarnıñ yuğarı temperaturada tarqaluı.
Sänäğättä termik kreking neft produktların, mäsälän mazutnı, torbasıman miç aşa uzdırğanda bula, ul anda berniçä megapaskal' basım astında (uglevodorodlar mömkin qädär sıyıq xäldä qalsınnar öçen) yaqınça 470—550 °C qa qädär cılıtıla. Bu şartlarda uglevodorodlar krekinğı uza — yuğarıda äytelgän reaktsiälärgä oxşaş reaktsiälär bara.
Barlıqqa kilgän sıyıq häm gazsıman matdälär qatnaşmasın ber-berennän ayıru öçen, kreking produktların rektifikatsiä kolonnasına cibärälär.
Termik kreking yulı belän tabılğan benzin turıdan-turı quıp tabılğan benzinnan üzeneñ sostavında çiksez uglevodorodlar buluı belän ayırıla. Alarnıñ oqtan sanı çikle uglevodorodlarnıqına qarağanda yuğarıraq bulu säbäple, kreking benzinınıñ detonatsion nıqlığı da, turıdan-turı quıp tabılğan benzinnıqına qarağanda, yuğarıraq bula. Läkin mondıy benzinnı ozaq saqlap bulmıy, çönki çiksez uglevodorodlar oqsidlaşıp häm polimerlaşıp sumalağa äwerelälär. Bu sumalasıman produktlar benzin ütkärü trubalarına sılana, tsilindr stenalarına, dvigatelneñ klapannarına häm başqa öleşlärenä utıra.
Krekinğ-benzin ozaq saqlansın öçen, aña sumalalanuğa qomaçawlıy torğan matdä — antioksidlaş-tırğıç quşalar. Termik kreking gazları çiksez uglevodorodlarğa bay bula.