Stenford universitetı

Stenford universitetı (Стәнфорд университеты). San-Fransisko şähärennän könyaq-könçığış yünäleşendä, 60 kilometr yıraqlıqta urnaşqan xosusıy universitet. Stenford zamanında Silikon üzänen oyıştıru katalizatorı bulğan yuğarı uqu yortı.

Файл:Stenford.gif

Stenford universitetı

Tarix

Stenford universitetın timer yul mağnatı Leland Stenford oyıştıra. Häm aña tiftan ülgän ulınıñ isemen birä. Cirle xalıq arasında universitetnı «Ferma» dip ataw kiñ taralağan. Bu quşamatnıñ säbäbe, universitetnıñ kampusınıñ iske fera kişärlelärendä urnaşuında. Universitetnı oyıştıru turında grant 1885 yılnıñ 11 noyaberendä imzalana. Universitetqa berençe taş 1887 yılnıñ 14 mayında salına. Stenfordtıñ räsmi şiğäre “Die Luft der Freiheit weht” (İsä Azatlıq cilläre)

Kampus

Stenford universitetı 32 kv. km çaması cir kişärlegenä iä. Faktlarğa nigezlänep, bu campusnıñ dönyada iñ zur universitet kampusı ikänen açıqlap bula. Binalarnıñ kübese 1906 yılğı San-Francisco cir teträwe waqıtında cimerelä. Läkin, iske Ximia binası häm Encina Hall bezneñ könnärgä qädär isän saqlanğannar.

İnstitutlar

Stenford universitetı Trust yärdämendä idärä itelä. Stenford universitetı sostawına Stenford fänni tikşerenü parkı, Stenford säwdä üzäge, Cantor sınlı sänğät üzäge, Stenford medisina üzäkläre kerä.

Stenford universitetı sostawına şulay uq Hoover Suğış, inqıylab häm Solıx İnstitutı, Freeman Spogli isemendäge Xalıqara Öyränülär İnstitutları kerä. Zamanında Sovetlar Berlege, Pravda gäziteneñ berençe sanın üz ilendä taba almaw näticäsendä Stenford universitetına möräcäğät itärgä mäcbür bula.

Stenfordnıñ 19 kitapxanäsendä 8 millionnan artıq kitap saqlana.

Akademik tormış

Stanfdordnıñ töp akademik berämlekläre:

1. Keşelek häm fän mäktäbe (School of Humanities and Sciences);
2. İnjenerlıq mäktäbe (School of Engineering);
3. Cir turında fännär mäktäbe (School of Earth Sciences);
4. Mäğärif mäktäbe (School of Education);
5. Eşmäkärlek mäktäbe (Graduate School of Business);
6. Xoquq mäktäbe (Stenford Law School);
7. Medisina mäktäbe (Stenford University School of Medicine);

Stenfordta barlığı 6,700 baqalawr häm 8,000 mağistr belem alalar. Universiteta 1,700 yaqın professor xezmät quya. Şularnıñ 40% medisina mäktäbendä eşli.

Stenfordnıñ xäzerge professorları arasında 18 Nobel büläge lawreatı, 135 – Milli Fännär Akademiası äğzaları h.b. bar

Keşelär

Universitet prezidentları

1. David Starr Jordan (1891–1913)
2. John Casper Branner (1913–1915)
3. Ray Lyman Wilbur (1916–1943)
4. Donald Bertrand Tresidder (1943–1948)
5. J. E. Wallace Sterling (1949–1968)
6. Kenneth Sanborn Pitzer (1968–1970)
7. Richard Wall Lyman (1970–1980)
8. Donald Kennedy (1980–1992)
9. Gerhard Casper (1992–2000)
10. John L. Hennessy (2000–xäzergäçä)

Rektorlar

Rektor wazıyfasına nigez 1952 yılda salına.

1. Douglas M. Whitaker (1952–1955)
2. Frederick E. Terman (1955–1965)
3. Richard Wall Lyman (1967–1970)
4. William F. Miller (1971–1978)
5. Gerald J. Lieberman (1979–1979)
6. Donald Kennedy (1979–1980)
7. Albert M. Hastorf (1980–1984)
8. James N. Rosse (1984–1992)
9. Gerald J. Lieberman (1992–1993)
10. Condoleezza Rice (1993–1999)
11. John L. Hennessy (1999–2000)
12. John W. Etchemendy (2000–xäzergäçä)

Sıltamalar

Stenford universitetı(үле сылтама)