Qimmätle käğäz

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Qimmätle käğäz - milek xoquqların birä torğan räsmi dokument, ul kürsätkändä, milek xoquqları ütälergä häm tapşırılırğa bula.

Obligatsiä, 1623

Birja taqtası

RF watandaşlar kodeksı buyınça qimmätle käğäz tapşırılğanda ul bilgelägän barlıq xoquqlar tulısınça tapşırıla.

Xäzerge waqıtta ğädättä qimmätle käğäz birgän milek xoquqları maxsus sanaq reyestrında saqlanalar.

Qimmätle käğäzlär säwdä subyektları eşçänlegendä - aktsiälär uñaylı itep qullanıla, şulay uq kredit qimmätle käğäzläre - obligatsiälär, veksellär, yäki tüläw ısulı - çeklar bula.

Qimmätle käğäzlär milek, baylıq xoquqların ciñel häm tiz tapşurunı tä'min itälär.

Yuridik qaraş buyınça qimmätle käğäzlär - küçmä milek bulıp sanala.

İqtisadi qaraş buyınça qimmätle käğäzlär - kapital wäkile.

İqtisadta qimmätle käğäzlär - berdäm kapital öleşenä häm kapital birgän tabış büleşenä xoquq bula. Şuşı xoquq terkälä häm töp üzleklärenä iä:

• äyläneşlek
• watandaşlar äyläneşendä ütärlek bulu
• standartlıq häm seriälek
• dokumentlar belän raslanğan
• däwlät tarafınnan tanu häm tärtipkä salu
• bazar qoralı
• likvidlıq - aqçağa äyländerelä aluçanlıq
• xäwef-xätär

Emissiä

Yaña aqça cälep itsen öçen oyışma, şirkät, eşxanä qimmätle käğäzlär çığara - yäğni emissiä yasıy.

Qimmätle käğäzlärne çığaruçı - emitent dip yörtelä.

Qimmätle käğäzlär üzlekläre

• äyläneşlek - bazarda satu häm alu mömkinlege
• watandaşlar äyläneşendä ütärlek bulu - watandaşlar kileşülärendä ütärlek bulu
• standartlıq - rekvizitlarğa iä bulu
• dokumentlar belän raslanğanlıq: qimmätle käğäz - dokument
• däwlät tarafınnan tanu häm tärtipkä salu - investorlarnı ışandıru
• mäğlümatnı açu
• likvidlıq - aqçağa äyländerelä aluçanlıq
• xäwef-xätär: yuğarıraq xätär zurraq tabış kiterä
• tabışlıq - tabış qimmätle käğäzne alu çığımına çağıştırması

Bäyä

Qimmätle käğäz nominal' qimmätkä häm kurs (bazar) qimmätenä iä.

• Nominal' qimmät ğämäldäge kapitalğa turı kilä.
• Bazar qimmäte - ağımdağı bazar bäyäse

Törlär

• Töp qimmätle käğäzlär
• Çığarılma qimmätle käğäzlär yäki derivativlar

Töp qimmätle käğäzlär

• aktsiä;
• obligatsiä;
• veksel;
• bank sertifikatı ;
• konosament;
• çek;
• warrant;
• depozit sertifikatı;
• saqlıq sertifikat
• zaklad yazuı yäki käfalät yazuı
• trast sertifikatı

Çığarılma qimmätle käğäzlär

Çığarılma qimmätle käğäzlär yäki derivativlar:

• fyuçers kontraktı
• optsion, swop

Sıltama

• Гражданский кодекс Российской Федерации (часть первая) от 30.11.1994 N 51-ФЗ, Глава 7.
• Гражданский кодекс Российской Федерации (часть вторая) от 26.01.1996 N 14-ФЗ, Статья 912.
• Федеральный закон «О рынке ценных бумаг» от 22.04.1996 N 39-ФЗ
• Федеральный закон «Об ипотеке (залоге недвижимости)» от 16.07.1998 N 102-ФЗ, Глава III.
• Федеральный закон «Об инвестиционных фондах» от 29.11.2001 N 156-ФЗ, Статья 14.
• Федеральный закон «Об ипотечных ценных бумагах» от 11.11.2003 N 152-ФЗ
• Миркин Я. М. Ценные бумаги и фондовый рынок. — М., 1995.
• Ценные бумаги как объекты прав: Учебное пособие // Авторский коллектив Allpravo.Ru — 2005.
• Рынок ценных бумаг: Учебник / Под ред. В. А. Галанова, А. И. Басова. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Финансы и статистика, 2006. — 448 с.
• Рынок ценных бумаг: учебное пособие / Я. М. Миркин. — Москва, 2002. — 87 с.