Layış rayonı

(Layış Rayonı битеннән юнәлтелде)
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Statistige
Administrativ üzäge:Layış ş.t.b.
Mäydanı:2169,5 km²
Xalqı:36,7 meñ keşe(2000)
Toraq punktları sanı69
Gäzetläre"Kama yağı", "Камская новь"
MillätläreUrıslar - 60,7%, Tatarlar - 36,9%(1989)
Lidere
Rayon başı
?
Xarítası
Файл:TatarstanLay.png

Layış Rayonı (Urısça: Лаишевский район (Laişevskiy rayon)).

Taríxı үзгәртү

1708.-1920. yıllarda: Layış öyäze. 1920.-1927 yıllarda: Layış kantonı.

TRnıñ üzägendä urnaşqan. 1927. yılnıñ 14. Febrälendä oyıştırıla. 1963. yılnıñ 1. Febrälendä rayon tarqatıla, bilämäse Piträç rayonına birelä. 1965. yılnıñ 12. Ğínwarında yañadan torğızıla.

Geografiäse үзгәртү

Layış rayonı cire tönyaqtan könyaqqa awış tigezlektän tora (bieklege 75 – 190 m). Könbatış häm könyaq çikläre Kuybışev susaqlağıçı yarları buylap ütä. Mişä häm Bırıs yılğaları ağa. Cirläre kübesençä aqsıl sorı, sorı häm qarası sorı urman, käsle-kölsu tufraqlı. Territorísınıñ 16.6%ında urmannar. İzvesttaş, dolomit, mergel, torf yatmaları oçrí. İdel-Kama saqlawlığınıñ Saral bülege Layış Rayonına kerä.

Íqtísadı үзгәртү

Layış bistäsendä sänäğät citeşterüläre, urman xucalığı bar. 2002. yılda awıl xucalığı 94.3 meñ ha cir bili, ş. i. 732 meñ ha sörü cire. Saban bodayı häm közge boday, arış, solı, tarı, borçaq igelä, bäräñge, yäşelçä üsterelä. Mögezle ere terlek asrala, qoş-qort ürçetelä. Rayon cirendä Qazan aeroportı urnaşqan; Qazan-Orenburg aftamabil yulı uza.

Mädäniäte үзгәртү

2000. yılda 37 ğomumí belem birü mäktäbendä 6111 uquçı, hönär mäktäbendä 158 uquçı uqí. 35 kitapxanä, 43 klub, 255 urınğa isäplängän 3 xastaxanä bar.