Dönya xalıqları täqwaları
Dönya xalıqları täqwaları (yähüdçä חסידי אומות העולם, xäsidäy umot xa-ğäläm) — İkençe Bötendönya suğışında Holokost waqıtında cäberlänä torğan yähüdlärne qotqarğan yä bulışqan şäxeslärgä birelüçe şäräfle däräcä. İsrail qaza häm batırlıq institutı "Yäd Wä-Şem" tarafınnan diplom häm isemle medal' birelä.
İsrailneñ Holokost turında Xäter qanunı (1951) buyınça Awrupanı natsist basıp alu waqıtında ezärleklängän yähüdlärne qotqarğan yähüd bulmağan keşelärgä Dönya täqwası däräcäse birelä.
2016 yılğa "Yad wä-Şem" istitutı 51 ildän 26 119 keşene täqwa bulıp tanığan. Alar arasında da Qırım tatar xatını Säidä Arifova bar.
Dönya täqwaları rätenä kertelgän iñ mäşhür keşelär:
- Oskar Şindler - alman eşmäkäre üz fabrikasında eş birep, Plaşov ülem lagerennän 1000 artıq yähüd qotqarğan
- Venadağı Qıtay konsulı He Fenşän yähüdlärgä 1000 viza Singapurğa birgän
- Parijdağı İran ilçelegeneñ xezmätkäre Abdul-Xösäyen Särdari yähüdlärgä 3000 İran vizasın birgän
- Raul Wallenberg - Şvetsiä diplomatı Macarstanda küp yähüdlärgä viza birgän häm Budapiş gettosın yuq itüdän qotqarğan.
Ädäbiät
үзгәртү- Праведники народов мира - по странам и национальной принадлежности спасителей 2013 елның 23 апрель көнендә архивланган.
- Rescuers. 2015-11-2 тикшерелгән.
- Интервью с Евгением Берковичем, автором книги «Банальность добра» о Праведниках мира 2010 елның 11 гыйнвар көнендә архивланган.
- Mordecai Paldiel. The Path of the Righteous: Gentile Rescuers of Jews During the Holocaust. — Jersey City, NJ: KTAV Publishing House, 1993. — 401 p. — ISBN 9780881253764.
- Mordecai Paldiel. Diplomat Heroes of the Holocaust. — Jersey City, NJ: KTAV Publishing House, 2007. — 241 p. — ISBN 9780881259094.
- François Wisard. Les Justes suisses. — Genève: CICAD, 2007. — 115 p.