Wikipedia

Ceyms Toçatti

Ceyms Toçatti (ingl. James Tochatti; 1852 yıl, Ballater[en] — 1928 yılnıñ 22 noyäbre, Pul) — Şotlandiäle anarxist agitatorı, hönäri berlek[en] eşleklese, orator häm gäzit möxärrire. 1894 yıldan 1896 yılğa qädär ul ay sayın çığa torğan «Liberty[en]» anarxo-kommunistik[en] gäziteneñ möxärrire bulğan.

Ceyms Toçatti
ingl. James Tochatti
Tuu datası

1852

Tuu urını

Şotlandiä, Ballater[en]

Ülem datası

22 noyäber 1928

Ülem urını

Angliä, Pul

Eşçänlek töre

hönäri berlek eşleklese, anarxist agitatorı, orator.

Cefet

Luiza Syuzen Kaufmann

Balalar

3

Biografiäse

үзгәртү
 
Toçattinıñ 1892 yılda Yarmutta ike çığışına plakat.

Ceyms Toçatti 1852 yılda Ballaterda[en] politsiä konsteble Cozef Toçatti häm anıñ xatını Ceyn Kormak ğailäsendä tuğan[1][2][3]. 1860-yıllarda ğailä Lidsqa küçengän. Toçatti meditsinanı öyränä başlağan, şulay uq säwdä tegüçese bulğançı känsä tawarları satuçısı bulıp eşlägän. 1870 yıllar urtasında ul Londonğa küçengän häm Milli dönyawi cämğiätneñ[en] aktiv äğzası bulğan[3][4]. Bu waqıtta ul şulay uq frenologiä[en] häm fiziognomika[en] psevdofännäre buyınça praktika häm letsiälär uqıy başlağan[3]. 1877 yılda ul Luiza Syuzen Kaufmannğa öylängän, anıñ öç balası tuğan[3][5].

Toçatti Hammersmit radikal’ klubınıñ aktiv äğzası bulğan, ä 1885 yılda ul Sotsialistik liganıñ[en] Hammersmit bülekçäsenä nigez saluçılarnıñ berse bulğan[3]. 1886 yılda ul Sotsialistik liganıñ Hammersmit bülekçäsenä saylanğan[2]. Anıñ xatını Luiza da bu bülekçäsendä aktiv eşlägän[3]. Ceyms daimi räweştä xalıq aldında çığış yasağan häm liganıñ «Commonweal[en]» gäzitendä mäqälälär yazğan[3][4]. Bu waqıtta ul şulay uq anarxo-kommunizmğa quşıla başlağan. Toçatti 1889 yılğı Çizwiktağı[en] Con Ayzek Tornikkraft verfendä[en] tübän xezmät xaqı arqasında uñışlı eş taşlaw waqıtında Milli xezmät federatsiäse[en] hönäri berlege bülekçäse prezidentı bulğan[3].

1890 yılda Sotsialistik liga tarqalğan: Hammersmit bülekçäse ligadan kitkän häm Hammersmit sotsialistik cämğiäte bulıp kitkän. Toçatti, cämğiät antianarxistik pozitsiägä iä buluwına qaramastan, Hammersmit cämğiäte häm Liga äğzası bulıp qalğan[3][6]. Toçatti, tarqaluğa qaramastan, Wilyam Morrisnıñ[en] dustı bulıp qalğan.

1890 yıllarda ul Berläşkän satuçılar berlegeneñ oyıştıru sekretare wazifasın başqarğan. Ul 1890 yılda protest aksiäse waqıtında qulğa alınğan häm 1891 yılda hönäri berlek piketında xuliganlıq öçen ştraf salınğan[3][4][7]. 1894 yılnıñ mayında Toçatti anarxizm turında çığış yasağanda höcümgä duçar bulğan[3].

1894 yılnıñ ğinwarında Toçatti aylıq «Liberty: A Journal of Anarchist Communism[en]» anarxist gäzitenä nigez salğan[8]. Gäzit açıqtan-açıq säyäsi köç qullanuğa qarşı çıqqan[6]. Gäzit açıqtan-açıq anarxo-kommunistik bulsa da, ul Sotsialistik liga tarqalğannan soñ anarxistlar häm parlamentqa qarşı sotsialistlar arasında dialogqa yärdäm itkän[6]. 1896 yılnıñ dekäbrendä ul naçar sälamätlege arqasında gäziteneñ basıluwın tuqtatuwın iğlan itkän[2][6].

Toçatti 1900- häm 1910-yıllarda leksiälär uquwın däwam itkän[3]. Ul 1928 yılnıñ 22 noyäbrendä Pulda wafat bulğan[9][10].

İskärmälär

үзгәртү
  1. ↑ Couzin, John (2012) (in En). Radical Glasgow: A Skeletal Sketch of Glasgow's Radical Tradition. Internet Archive. Glasgow: Voline Press. pp. 34. ISBN 978-0-9537394-5-5. http://archive.org/details/radicalglasgowsk0000couz. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Oliver, Hermia (1983). The International Anarchist Movement in Late Victorian London. London: Croom Helm. pp. 60–61, 125–126. ISBN 0-312-41958-9. OCLC 9282798 . 
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 (Winter 2017) «James Tochatti: A Little-Known Morris Socialist Comrade». Useful and Beautiful 2017 (2): 25–28.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Heath, Nick (22 January 2007). Tochatti, James, 1852-1928 (en).
  5. ↑ Index entry. FreeBMD. ONS. 15 October 2022 тикшерелгән.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Quail, John (2019) (in en). The Slow Burning Fuse: The Lost History of the British Anarchists. Constance Bantman, Nick Heath. Internet Archive.. Oakland and London: PM Press and Freedom Press. pp. 177, 229, 380. ISBN 978-1-62963-633-7. OCLC 1089126285 . https://archive.org/details/slowburningfusel0000quai/. 
  7. ↑ BOYCOTTING A TRADESMAN (En), Morning Post (17 October 1891), бит  2.
  8. ↑ W.M.. A Fighter of Forlorn Hopes, Freedom (February 1927), бит  8.
  9. ↑ Nettlau, Max (1996) (in en). A Short History of Anarchism. Internet Archive. London: Freedom Press. pp. 403. ISBN 0-900384-89-1. OCLC 37529250 . http://archive.org/details/MaxNettlauAShortHistoryOfAnarchism. 
  10. ↑ Index entry. FreeBMD. ONS. 15 October 2022 тикшерелгән.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ceyms_Toçatti&oldid=4161826