Brusilov höcüme

Brusilov höcüme (Lutsk höcüme, 4-nçe Galitsiä bäreleşe) - 1916 yılnıñ 22 mayı-7 sentäberendä Berençe Bötendönya suğışında general Aleksey Brusilov citäklägän Rusiä ğäskäreneñ Könyaq-Könbatış frontınıñ höcüm çaraları näticäsendä Bukovina, Volın, Galitsiä töbäklärendä Avstro-Macarstan häm Almaniä ğäskärläre ciñelgän, Rusiä ğäskäre Bukovina häm Könçığış Galitsiäne yawlap ala.

Brusilov höcüme Berençe Bötendönya suğışı
Data	1916 yıl, 22 may (4 iyün)-7 (20) sentäber
Urın	Bukovina, Volın, Galitsiä
Näticä	Rusiä ğäskäre ciñä
Köndäşlär
Räsäy imperiäse	Avstro-Macarstan Alman imperiäse
Särğäskärlär
Aleksey Brusilov	fon Hötsendorf fon Lizingen
Köçlär
höcüm başında: 534 000 qorı cir ğäskäre, 60 000 atlı ğäskär, 1770 ciñel, 168 awır tup	höcüm başında: 448 000 qorı cir ğäskäre, 38 000 atlı ğäskär, 1301 ciñel, 545 awır tup
Yuğaltular
477 967 häläk, 376 910 yaralanğan 38 902 xäbärsez yuğalğan	1 500 000 artıq häläk

Aleksey Brusilov, 1916

Qorbannar buyınça Berençe Bötendönya suğışınıñ iñ zur bäreleşe.

Bäreleş

Dürt Rusiä armiägä ber almannıqı häm 4 awstro-macarnıqı qarşı torğan.

Brusilov höcümeneñ töp xäyläse - kiñ frontta höcüm itü uñış kitergän.

25 mayda Lutsk yünäleşenä baş höcüm itelä, avstro-macar frontı özelä, 80–120 km arada doşman territoriäse yawlap alına. Näticädä Volın, Bukovina, Galitsiä alına.

Brusilovnıñ uñışlı höcüme avstro-macar ğäskärenä zur zıyan kiterä, Almaniä berektäşne qotqarır öçen 400 meñle ğäskärne Könbatış fronttan alıp, könçığış frontqa cibärergä mäcbür bula, ä Antanta illäre strategik mömkinlek ala.

İnqıylabtan soñ Brusilov Qızıl Ğäskärgä kerä, 1923 yılda Qızıl Ğäskärneñ baş inspektorı itep bilgelängän. Brusilovnıñ taqtikası Böyek Watan suğışında da qullanılğan.

Xäter

Mäşhür ciñü xörmätenä Peterburgda Brusilovka häykäl açılğan, Mäskäwdä, Voronejda Brusilov uramnarı, Vinnitsada xäter taqtası bar.

Sıltamalar

• Ветошников Л. В. Брусиловский прорыв 2017 елның 8 июль көнендә архивланган.. Оперативно-стратегический очерк. М., Воениздат, 1940, 184 с. со схем. и 5 отд. листов карт и схем.
• Уткин Б. П. Брусиловский прорыв // Первая мировая война: Пролог XX века. М., Наука, 1998. С.627-632
• Нелипович С. Г. Брусиловский прорыв как объект мифологии // Первая мировая война: Пролог XX века. М., Наука, 1998. С.632-634
• «Смелым Бог владеет»: наступление Юго-Западного фронта 1916 г. глазами нижнего чина Е. В. Тумиловича // Первая мировая: взгляд из окопа / Предисл., сост. и коммент. К. А. Пахалюка. М.; СПб., 2014
• Инин А. Брусиловский прорыв(үле сылтама) // Учительская газета. 2006. № 22 (10103)
• Братские могилы солдат армии Брусилова 2017 елның 23 февраль көнендә архивланган., Луцкий прорыв, 1916 г.,