Ал гөмбә

Ал гөмбә́ (Russula) - базидиаль гөмбәләр классындагы җәймәле гөмбәләр ыругы. 200 ләп төре билгеле, Евразиядә, Америкада, Австралиядә үсәләр. ТРда 12 төре очрый: ашый торган ал гөмбә (R. vesca), зәңгәр-сары эшләпәле ал гөмбә (R. cyanoxantha), соргылт эшләпәле ал гөмбә (R. decolorans), саз ал гөмбә (R. paludosa), сары эшләпәле ал гөмбә (R. claroflava), зәңгәр эшләпәле ал гөмбә (R. azurea) һ.б. Ылыслы һәм катнаш урманнарда июльдән сентябрьгә кадәр төркемләп үсәләр. Микориза ясаучылар. Эшләпәсе башта кабарынкы-яссы яки батынкы-җәелгән, соңрак, үсүенә карап - җәелгән, түгәрәк, яссы яки бүрәнкәсыман, уртада батынкы; диаметры 10 см га кадәр җитә. Соры-яшел, яшел, алсу-кызыл, куе кызыл төстә. Эшләпәсе йомшагыннан җиңел аерыла торган яры белән капланган. Йомшагы уалучан, баллы яки ачы, сөтчел сыекчасы юк. Пластинкалары ачык, сабагы ак яки алсу төстә. Споралы порошогы ак яки аксыл-сары.

Зәһәр ал гөмбәдән (R. emetica) кала барлык төрләре дә ашарга яраклы.

Чыганаклар

• ТР Фәннәр академиясенең Татар энциклопедиясе институты
• Татар энциклопедиясе. Казан, 2008. 2016 елның 5 март көнендә архивланган.