Cañ Ayliñ

(Җаң Айлиң битеннән юнәлтелде)

Cañ Ayliñ, şulay uq Eylin Çañ bularaq bilgele (qıt. 张爱玲, ingl. Eileen Chang; 1920 yılnıñ 30 sentäbre, Şañhay xalıqara settlmentı[en]1995 yılnıñ 8 sentäbre, Los-Anceles) — Qıtay yazuçısı.

Cañ Ayliñ
qıt. 張愛玲
Psevdonimnar

Läñ Çiñ

Tuu datası

30 sentäber 1920

Tuu urını

Şañhay xalıqara settlmentı[en]

Ülem datası

8 sentäber 1995 (74 yäş)

Ülem urını

Los-Anceles

Alma-mater

Hoñ Koñ universitetı[en]
İzge İoann universitetı[en]

Eşçänlek töre

yazuçı, esseist, dramaturg

İcat yılları

1932—1995

Biografiäse

үзгәртү

Cañ Aylin 1920 yılnıñ 30 sentäbrendä Şañhay xalıqara settlmentı[en] territoriäsendä tuğan. Bulaçaq yazuçı zatlı ğailädän çıqqan: anıñ äbise Çiñ imperiäseneñ yuğarı sanovnigı Li Honcañnıñ qızı bulğan. 1922 yılda, Aylinğa 2 yäş tulğaç, ğailä Täncinğa küçengän, ämmä 1923 yılda änise ğailäsen taşlağan häm Böyekbritaniägä kitkän. Tizdän ätise üzenä başqa xatın-qıznı tapqan häm opium tartuğa häväslängän. Ätiseneñ üz zararlı ğädätlären qaldırırğa väğdälärenä häm äniseneñ 1928 yılda qaytırğa rizalığına qaramastan, 1930 yılda ir belän xatın tulısınça ayırılışqannar. Cañ Aylin häm anıñ abıysı ätise belän qalğannar.

Cañ Aylin dürt yäşennän uqıy başlağan, aña äle un yäş tä tulmağan, ä klassik romannar inde uqılğan. Tuğan qıtay telennän tış, ul ingliz telen dä yaxşı belgän, bu aña 1939 yılda London universitetında[en] uqırğa stipendiä alırğa mömkinlek birgän. Ämmä qız mömkinlekne qullana almağan: ikençe Yaponiä-Qıtay suğışı başlanğan. Cañ Hoñ Koñ universitetında[en] ingliz ädäbiätın öyränä başlağan, ämmä monda da suğış anıñ uquwına qomaçawlağan: çığarılışqa yartı yıl qalğan, 1941 yılnıñ dekäbrendä, Hoñ Koñ yaponnar tarafınnan basıp alınğan, häm Cañ Aylin materik Qıtayına, Şañhayğa qaytırğa qarar itkän[1].

Berençe tanılu aña Şañhayğa qaytqaç kilgän. 1943 yılda ul näşir Cou Şouçuanğa täqdim itelgän, ul anıñ eşläre belän qızıqsınğan häm başlanğıç yazuçığa yärdäm kürsätkän. Aldağı berniçä yılda qız üzeneñ iñ tanılğan äsärlären yazğan — «Häläq bulğan şähärdä mäxäbbät» häm «Altın boğawlar» povesten[2].

1952 yılda yazuçı Hoñ Koñqa qaytqan. Öç yıl däwamında ul AQŞ mäğlümat agentlığında häm törle ädäbi basmalarda eşlägän, ämmä yäşäw öçen aqçanı ul dramaturg bularaq eşläp tapqan. Hoñ Koñnıñ berniçä teatrı säxnälärendä anıñ iske äsärläre buyınça pyesalar quyılğan. Näq menä monda ul üzeneñ ike töp äsären yazğan: «Yandırğan cirdä mäxäbbät» häm «Döge üsenteläre»[3][4].

1955 yılda Cañ Aylin Qıtaydan AQŞqa küçengän, tuğan ilenä bütän qaytmağan. Ul Kaliforniä universitetı[en] qarşındağı Qıtaynı öyränü tikşerenüläre üzägendä eşlägän[5][6], «Qızıl bülmädäge töş» romanın tikşerü belän şöğellängän[7]. 1973 yıldan Los-Ancelesta yäşägän, anda ingliz telenä berniçä Qıtay äsären, ayırım alğanda, Çiñ yazuçısı Han Bañçiñnıñ[en] Şañhay kurtizankaları tormışı turında «Diñgezdä qızlar tormışı» romanın tärcemä itkän. Cañ Ayliñ äzerlägän tärcemä qulyazması yazuçı ülgännän soñ tabılğan häm basılıp çıqqan.

Cañ Aylin 1995 yılnıñ 8 sentäbrendä Los-Ancelestağı fatirında wafat bulğan[8].

İskärmälär

үзгәртү
  1. CHAN, Roy Bing (2017-01-01). «Homeless in the world : war, narrative, and historical consciousness in Eileen Chang, György Lukács, and Lev Tolstoy». Journal of Modern Literature in Chinese 現代中文文學學報 14 (1). ISSN 1026-5120.
  2. Eileen Chang's Translation of The Golden Cangue.
  3. High Style and Desperate Love: On the Life and Work of Eileen Chang (en-US) (2015-05-04).
  4. Goldblatt, Howard (1999). «Review of The Rice-Sprout Song; The Rouge of the North, Eileen Chang». The China Quarterly (159): 760–761. DOI:10.1017/S0305741000003659. ISSN 0305-7410.
  5. Hoyan, Carole H. F. (1996). The life and works of Zhang Ailing : a critical study (Thesis). University of British Columbia.
  6. The Dispute Between Eileen Chang and Chen Shizhen (张爱玲与陈世骧的争执). әлеге чыганактан 2017-05-10 архивланды. 2024-07-08 тикшерелгән.
  7. Carole H. F. Hoyan The life and works of Zhang Ailing : a critical study. — University of British Columbia.
  8. By Robert McG. Thomas Jr.. Eileen Chang, 74, Chinese Writer Revered Outside the Mainland, The New York Times (September 13, 1995).