Wikipedia

Явадан Праджнапарамита

Явадан Праджнапарамита мәшһүр Боддһисаттва дэви муртисына карый, ул Индонезиядә Көнчыгыш Явада 13-енче Сингһасари патшалыгына карый.[1] Пот бөек эстетик һәм тарихи дәрәҗәгә ия һәм борынгы Яваның классик Һинд дине һәм Буддачылык сәнгатенә карый.[2] Хәзерге көндә пот Джакартада Индонезиянең Дәүләт Музеенда бүләк ителгән тупланмаларда саклана.

Көнчыгыш Явадан Праджнапарамрита поты. Индонезиядә Көнчыгыш Явада, Малангта Чунгкуп Путрида Сингһасари Гыйбадәтханәсе янында 1818 елда табылган. Джакартада Индонезиянең Милли Музеенда саклана.
Көнчыгыш Явадан Праджнапарамрита поты. Индонезиядә Көнчыгыш Явада, Малангта Чунгкуп Путрида Сингһасари Гыйбадәтханәсе янында 1818 елда табылган. Джакартада Индонезиянең Милли Музеенда саклана.

Тасвирламасы үзгәртү

Көнчыгыш Явадан Праджнапарамита поты мөгаен Алиһәнең трансцендент акыллылыгының иң мәшһүр тасвирламасы булып тора. Җитди кыяфәте һәм медитатив позасы һәм ишарәсе тынычлык һәм акыллылыкны тәкъдим итә, бу бай һәм катлаулы зәркән әйберләре һәм бизәнү әйберләре белән контрастта. Алиһә камил ваджрасана лотос медитатив позициясендә, квадрат нигез өстендә ике кат “падмасана” лотос мендәре өстендә утырган килеш итеп ясалган.[1] Пот киселгән стелла алдында утырган килеш итеп ясалган. Пот ачык соры андезит ташыннан ясалган, биеклеге 126 см, киңлеге 55 см һәм калынлыгы 55 см.[3] Алиһә дһармачакра-мудраны башкара (мудра дһарма тәгәрмәченең әйләнүенең символы булып тора).[1] Аның сул ягы утпала (зәңгәр лотос) тирәли урнаштырылган, аның өстендә аның атрибуты; лонтар пальма яфрагында китап Праджнапарамита Сутра. Баш һәм йөз камил рәвештә уеп ясалган, күзләр һәм маңгай аска карый урна. Алиһәнең чәче өстә Джатамакута таҗы итеп ясалган һәм аның башы артында прабһамандала һало яки яктылык аурасы, ул иң олы хәкимлеккә ирешкән илаһилыкны чагылдыра.[4] Пот камил диярлек халәттә Көнчыгыш Явада, Малангта Сингһасари Гыйбадәтханәсе янында Чунгкуп Путрида табылган булган. Асаба традицияләр аны Сингһасариның беренче патшабикәсе Кен Дедеска карый дип әйтәләр, мөгаен ул патшабикәнең илаһилаштырылган сурәте.[1] Башка караш буенча ул Гаятри Раджапатнига карый, ул Маҗапаһитның беренче патшасы Кертараджасаның хатыны.[2][5]

Тарихы үзгәртү

Праджнапарамита Маһаяна Тантрик Буддачылыгында югары дәрәҗәле Алиһә булып тора; ул Буддачылык пантеонында иң олы Будданың шактисы яки хатыны буларак таныла; ул иң камил белемнең символы булып тора.[1] 13-енче гасырда тантрик Буддачылык Сингһасариның патшасы Кертанегараның патша яклавын откан һәм шуннан соң төбәктә кайбер Праджнапармита потлары ясалган булган, мәсәлән, Көнчыгыш Явада Сингһасариның Праджнамритасы һәм Суматрада Джамбиның Праджнапарамитасы. Көнчыгыш Ява һәм Джамби Праджнапарамиталары стильләре буенча охшаш, чөнки алар шул ук чорда эшләнгән булган, шулай да кызганычка каршы Джамбиның Праджнапарамитасы башсыз һәм начар хәлдә табылган булган.[6] Шулай да Сингһасариның Праджнапарамитасы камил диярлек хәлдә табылган булган. Потның башлангыч хәле аның берникадәр вакыт җир астында булуына ишарә итә. Ул Чанди E янында табылган булган бу, Синһасари гыйбадәтханәсе янында гыйбадәтханә комплексының иң көньяк бинасы. Корылма асаба яшәүчеләр тарафыннан Чанди Ваянг яки Чунгкуп Путри дип атала.[4]

Явадан Праджнапарамита 1818 яки 1819 елда Голландия Көнчыгыш Индияләр рәсмие Д.Моннеро тарафыннан 1818 елда яки 1819 елда табылган булган. 1820 елда Моннеро потны Каспар Георг Карл Райнвардтка биргән ул соңрак потны Нидерландка биргән, ул анда Лейденда Rijksmuseum voor Volkenkunde музееның бүләк ителгән экспонаты булган .[2] 158 елдан артык пот Нидерландта, Лейденда торган булган. 1978 елның январендә Нидерланд Хөкүмәте потны Индонезия Җөмһүриятенә биргән, шул вакытта Нидерландның Джулиана Патшабикәсе элекке Голландия колониясенә килгән булган. Хәзерге вакытта пот Индонезиянең Дәүләт Музеенда урнашкан булган. Пот Джакартада Индонезия Милли Музеенда Гедунг Арканың 2-енче катында күрсәтелә. Ул мөгаен эстетик камиллелекне һәм рухилыкны комбинацияләгән сирәк сурәтләрнең берсе буларак Индонезия сәнгатенең иң мәшһүр әйбере булып киткән.[7]

Галерея үзгәртү

Шулай ук карарга мөмкин үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Collectionː Prajnaparamita. National Museum of Indonesia. әлеге чыганактан 9 January 2015 архивланды. 17 May 2015 тикшерелгән.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Prajnaparamita. Virtual Collections of Asian Masterpieces. 17 May 2015 тикшерелгән.
  3. ↑ Arca Prajnyaparamita Koleksi Museum Nasional Nomor Inventaris 17774. Sistem Registrasi Nasional Cagar Budaya. әлеге чыганактан 2020-05-14 архивланды. 2020-04-15 тикшерелгән.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ann R. Kinney; Marijke J. Klokke; Lydia Kieven (2003). Worshiping Siva and Buddha: The Temple Art of East Java. University of Hawaii Press. ISBN 9780824827793. https://books.google.com/books?id=sfa2FiIERLYC&printsec=frontcover&vq=#v=onepage&q&f=false. Retrieved 17 May 2015. 
  5. ↑ Drake, Earl (2012). Gayatri Rajapatni, Perempuan di Balik Kejayaan Majapahit. Yogyakarta: Ombak. 
  6. ↑ Arca Prajnaparamitha (Indonesian). Balai Pelestarian Cagar Budaya Jambi. әлеге чыганактан 2015-04-21 архивланды. 17 May 2015 тикшерелгән.
  7. ↑ Worshipping the Source: The Buddhist Goddess Prajnaparamita. egregores. 17 May 2015 тикшерелгән.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Явадан_Праджнапарамита&oldid=4140404