Шардха Рам Пхиллаури
Шардха Рам Пхиллаури (1837, 30 сентябрь[1] – 1881, 24 июнь) Һинд дине дәгъвачысы, иҗтимагый реформаторы, астрологы һәм язучысы, ул иң күбрәк Һинди һәм Пәнҗаби әдәбиятына кертеме өчен искә алына. Аны "хәзерге Пәнҗаби прозасы"ның атасы дип атаганнар.[2]
Биографиясе
үзгәртүШардха Рам 1837 елда Брамин гаиләсендә Җаландһарда, Пхиллаур шәһәрчегендә туган.[2][3] Аның әтисе, Җай Дьялу, астролог булган.[2] Ул формаль рәвештә белем алмаган.[1] Җиде яшендә ул Гурмукхи язуын өйрәнгән.[2] Ун яшенә ул Һинди, Санскрит, Фарсы телен, астрологияне һәм музыканы өйрәнгән.[2] Соңрак ул шулай ук традицион Һинд диненең (Санатана дхарма) дәгъвачысы булган.[2][3][4]
Китапларында, Шардха Рам Пәнҗаби мәдәниятен һәм телен китергән.[2][3]
Шардха Рам Махабхарата буенча көчле лекцияләр биргән һәм шуңа күрә Британия хөкүмәтенә каршы пропагандада гаепләнгән булган.[2][3] in 1865.[чыганагы?] Нәтиҗәдә, ул туган шәһәре Пхиллаурдан куылган булган.[2][3]
Шарда Рам еш Амритсарга һәм янәшәдәге Лахорга барган, бигрәк тә астрология белән бәйләнештә.[2] Бу вакытта ул астролог буларак танылган булган һәм Һиндида берничә китап язган.[2]
Соңгы вакытта Шардха Рам Һиндида беренче роман язган кеше буларак танылган булган.[2][3][5] Аның Бхагьявати әсәре күбесенчә Амритсарда язылган дип әйтелә, беренче мәртәбә ул 1888 елда, Шардха Рамның үлеменнән соң басылган.[2] Романда ир кешеләрнең һәм хатын-кызларның хокукларын тасвирлау ул заман өчен прогрессив булган.[2][3]
Шардха Рам 1881 елның 24 июненда Лахорда үлгән.[2]
Эшләре
үзгәртү| Эш | Ел | Тасвирлама |
|---|---|---|
| Sikhan De Raj Di Vithia (Сикхлар Хөкеме Тарихы)[2][3] | 1866 | Бу китап Сикхизм һәм Махараджа Ранджит Сингхның хөкемдарлыгы турында.[3][6] Соңгы өч бүлектә Пәнҗаби мәдәнияте һәм Пәнҗаби теле турында, йолаларны, куллануларны һәм халык җырларын да кертеп.[3] Китапны еш дәреслек итеп киңәш итәләр.[3] |
| Punjabi Batcheet[2][3] | Бу китап махсус Британиялеләргә биредәге диалектны аңлар өчен язылган.[2][3] Ул Гурмукхи язуыннан Латин язуына транслитерацияләнгән беренче китап булырга мөмкин.[2][3] Моны өйрәнү административ хәзмәткә кертелү өчен таләп булган.[2][3] The book is taught to this day at schools affiliated with the Punjab State Education Board (PSEB) Mohali.[чыганагы?] | |
| Om Jai Jagdish Hare[2][3] | 1870s[чыганагы?] | Пәнҗабига беренче мәртәбә тәрҗемә ителгән булган.[3] |
| Бхагьявати[2][3] | 1888 елда басылган | Бу китап Һиндида беренче роман дип ышаныла.[2][3][5] |
| Satya Dharm Muktavli[3] | ||
| Shatopadesh[3] | ||
| Satyamrit Pravaha[3] |
Билгеләмәләр һәм искәрмәләр
үзгәртүӨстәмә укырга мөмкин
үзгәртү- Singh Bedi, Harmohinder. Shardha Ram Granthawali. Nirmal Publisher. (A three-volume work by the dean and head of the Guru Nanak Dev University Hindi Department.)
Тышкы сылтамалар
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 Singh Bedi, Harmohinder. Shardha Ram Granthawali. Nirmal Publisher. (A three-volume work by the dean and head of the Guru Nanak Dev University Hindi Department.)
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 Walia, Varinda. "Hindi novel’s first cradle." The Tribune (17 March 2005).
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 Maitray, Mohan. "The creator of Om Jai Jagdish Hare." The Tribune (27 September 1998).
- ↑ архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2007-09-29, retrieved 2019-02-28
- ↑ 5,0 5,1 Элегрәк моны Лала Шри Нивас эшләгән дип әйткәннәр, ул 1902 елда "Прикша Гуру"ны язган. Walia, Varinda. "Hindi novel’s first cradle." The Tribune.
- ↑ Sisir Kumar Das. A History of Indian Literature, p.540. Sahitya Akademi (1991), [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 81-7201-006-0]].