Xuanxe

Xuanxe yä Sarı Yılğa (qıtayça 黃河, Huáng Hé) - Qıtay yılğası, Aziäneñ iñ zur yılğalarınıñ berse. Xuanxe qıtayça "sarı yılğa" digän süz. Yılğa suında küp balçıq bulğanlıqqa kürä "sarı yılğa" dip yörtelä.

Sarı Yılğa Xuanxe qıtayça 黃河, Huáng Hé
Xuanxe yılğasında urnaşqan Hukou şarlawığı
Ozınlığı	5464 km
Basseyn mäydanı	752 000 km²
Su sisteması	Sarı diñgez
Su çığımı	2571 m³/s
Çığanaq, bieklege	Tibet tawlığı, 4500 m
Yılğa tamağı, bieklege	Sarı diñgez, 0 m
Urnaşu urını	Qıtay

Xuanxe yılğası xaritada

Xuanxe ürge ağımı

Sarı Yılğa töşkän diñgez şulay da Sarı diñgez dip atala.

Xuanxe yılğası basseynı - qıtay milläte barlıqqa kilüe urını bulıp sanala.

Xuanxe yılğası başı Tibet tawlığı könçığış öleşendä, 4000 m bieklegendä urnaşa.

Böyek Qıtay tigezlegendä 700 km aralığında aqqannan soñ Sarı diñgezeneñ Boxay qultığına quşa.

Törle çığanaq buyınça yılğa ozınlığı 4670 km - 5464 km, mäydanı 745-771 meñ km².

Yılğa musson rejimına iä, su däräcäse üzgärüçän: 5m-20m (tawda).

Sarı Yılğası här yılda Lessolı platonınnan 1,3 mlrd. tonna duyının su yuıp awdara.

Taşqınğa qarşı 5000 km. ozınlıqlı dambalar tözelgän.

Xuanxe basseynı eçärgä yaraqlı su belän 140 mln. keşe häm suğaru suı belän tä'min itä.

Xuanxe yılğasında 14 gidroelektrostantsiä urnaşa.

Sıltamalar

• Хуан-хэ // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Муранов А. П. Река Хуанхэ (Желтая река). — Л.: Гидрометеорологическое из-во., 1957. — 88 с.