Упачара

Һинд динендә, упачара (Санскрит телендә: उपचार; хезмәт яки ихтирам)^[1] ул Пуджаның өлеше буларак Ходайга карата хезмәт итүгә карый.
Пуджа вакытында Ходайга җимешләр, махсус әзерләнгән ризык, су, яндырыла торган хуш исле таякчыклар, чәчәкләр һәм башка бүләкләр тәкъдим ителә. Һәрбер сампрадаяның ритуал ясау өчен үз кагыйдәләре бар, сампрадая әгъзалары аны үтәргә тиеш. Тугърылык гамәле буларак ритуал шулай ук Ходайга хезмәт итү һәм аның яклавын яулау ысулы булып тора. Өйдә үткәрелә торган ритуал гыйбадәтханәдә, бигрәк тә бәйрәм көннәрендә үткәрелә торган хезмәтнең кыскартылган юрамасы булып тора.

Дүрт төр упачара аерылып тора. Беренчедән, Ходай чакырыла һәм образына керергә тәкъдим ителә. Икенчедән, Ходай юыла, аякларын юу өчен су тәкъдим ителә. Өченчедән, киемнәрдән һәм яндырыла торган хуш исле әйберләрдән хушбуйларга һәм чәчәкләргә кадәр төрле әйберләр тәкъдим ителә. Дүртенчедән, Ходайга ихтирам күрсәтәләр һәм аны озаталар.
"Упачара"лар төрле догалар формалары буенча аерылып торсалар да, типик туплама 16 упачарадан тора, бу хөрмәтле кунакны сәламләү ритуалына туры килә, упачаралар түбәндәгечә кыяфәткә ия:^[2]^[3]

Ахвахана: Ходайны чакыру
Асана: Ходайга ихтирамлы утыру өчен урын тәкъдим итү
Падья: табаннарны юу өчен су бирү
Аргия: эчемлекләрне тәкъдим итү
Ачаманья: авызны чайкау өчен суны тәкъдим итү
Снана яки абхишека: коендыру
Вастра: киендерү яки кием тәкъдим итү
Ягнопавит яки Мангалсутра: изге бауны кию
Анулепана яки гандха: хушбуй бөркү
Пушпа: чәчәкләр тәкъдим итү
Дхупа: хуш исле яндыра торган таяклар яндыру
Дипа яки Арти: Ходай алдында май лампасы белән болгау
Найведья: ризык бирү
Намаскара яки пранама: ихтирамлы иелеп яту яки сәламләү
Парикрама яки Прадакшины. Изге урынны әйләнеп йөрү. (муртины әйләнеп була торган өй алтарь бүлмәсендә яки гыйбадәтханәдә)
Висарьяна: саубуллашу.

Барлык ритуаль гамәлләр өчен берничә ритуаль әйбер кирәк:

шрува - эретелгән май яки су тәкъдим итү өчен кашык,
арати-дипа - яндырылган май лампасы яки янып торучы камфора рәвешендә ут тәкъдим итү өчен лампа,
патра - прасад, ризык металлик тәлинкәсе, ул башта Ходайга тәкъдим ителә, аннан соң ритуал катнашучылары арасында өләшелә,
ганта - Ходай алдында яңгыратыла торган кечкенә чаң,
панапатра - Ходайга су тәкъдим итү өчен чокыр,
дипа - берничә фитиль белән майлы лампа өчен аскуйма,
падма - табыну вакытында ачылган булырга тиеш символик лотос чәчәге.

Әдәбият

Fuller C.J. The Camphor Flame: Popular Hinduism and Society in India. — Princeton: Princeton University Press, 2004. — P. 67. ISBN 978-0-691-12048-5
Lochtefeld J.G. The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z. — Rosen Publishing Group, 2002. — P. 720. ISBN 9780823931804

Сылтамалар

↑ Apte, Vaman Shivram (1957). "उपचारः". The practical Sanskrit-English Dictionary. Poona: Prasad Prakashan. http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.1:1:4010.apte. (үле сылтама)
↑ Fuller, C. J. (2004), The Camphor Flame: Popular Hinduism and Society in India, Princeton, NJ: Princeton University Press, p. 67, ISBN 978-0-691-12048-5 More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)
↑ Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z. Rosen Publishing Group. p. 720. ISBN 9780823931804. https://books.google.com/books?id=g6FsB3psOTIC&pg=PA720&.

[Apte-1] Apte, Vaman Shivram (1957). "उपचारः". The practical Sanskrit-English Dictionary. Poona: Prasad Prakashan. http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.1:1:4010.apte. (үле сылтама)

[2] Fuller, C. J. (2004), The Camphor Flame: Popular Hinduism and Society in India, Princeton, NJ: Princeton University Press, p. 67, ISBN 978-0-691-12048-5 More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)

[Ency-3] Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z. Rosen Publishing Group. p. 720. ISBN 9780823931804. https://books.google.com/books?id=g6FsB3psOTIC&pg=PA720&.

[1]

[2]

[3]