Тух Манук (әрмән телендә: Թուխ Մանուկ, "Караңгы тәнле яшь") Әрмәнстанда архаик авыл изге урыннарына карый. Аларның килеп чыгышы христианлыкка кадәр яки мәҗүси дип санала,[1] әмма хәзер алар Әрмән Чиркәвендә булган халык традициянең өлеше булып тора.[2][3] Күпләре чиркәү хәрабәләрендә яки тупас итеп төзелгән читәнле урыннарда урнашкан, башкалар яхшы төзелгән таш кәшәнәләр. Аларның кайберәүләре 5-енче гасыр белән, яки безнең эрага кадәр дип даталана дип уйланыла.[4]

Тух Манук
Ошаканда калкулык өстендә зияратта урнашкан Тух Манук изге урыны.
Тух Манук, Алапарс, Аветик Исахакян шигырьләре
Аринҗның Тух Манук кәшәнәсе

Әрмәнстан буйлап ифрат дәрәҗәдә популяр булып, мондый изге урыннар еш калкулыкларда, чишмә чыккан урыннарда яки фәкать авыллардан тыш. Кайбер өйрәнүчеләр аларны Кришна яки Шивага тугандаш прото-Һинд-Аурупа Илаһ, биләмә һәм сахра арасында чиктә яшәүче шаян яшь кеше. Тух Манук изге урыннарына зиярәт кылу хатын-кызлар арасында популяр булып тора. Шулай ук аларга Йәзид төркеме кешеләре дә зиярәт кыла.[5][6] Пилигримнар авыруларны дәвалау һәм шәмнәрне яндыру өчен тәкъдимнәр ясау өчен җыелалар.[7] Тух Манук күпсанлы урта гасыр һәм хәзерге заман халык шигырьләрендә төп персонаж һәм Сассун Давыты әрмән халык милли эпосында искә алынган. Аның хикәяләре 8-енч гасырдан 10-ынчы гасырга кадәр авыз иҗаты традицияләренә һәм гарәп яулап алучыларына каршы каһарманнарча сугышучы Сасун шәһәрендә христиан патшасы Давытның гамәлләренә нигезләнгән.

Шулай ук карарга мөмкин

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү
  • Kiesling, Brady (2005), Rediscovering Armenia: Guide, Yerevan, Armenia: Matit Graphic Design Studio 

Тышкы сылтамалар

үзгәртү