Татарстан жетоннары

Татарстан жетоннары — Татарстан территориясендә товарлар һәм хезмәтләр сатып алу өчен суррогат түләү чарасы (эрзац акча). 1992 нче елда республика хакимияте тарафыннан ярлыларга социаль ярдәм күрсәтү һәм икътисадны, сәүдәне либерализацияләү һәм тормышның кискен төшүе белән бәйле бәяләрдә товар сату өчен "базарга йомшак керү" программасы белән кертелә. Россиядә стандартлар шундук диярлек алынды. 1993 нче елда яңадан кертелә.^[1] Республиканың барлык сәүдә предприятияләре, милек формасына карамастан, республика бюджеты гарантиясе нигезендә кабул итәргә тәкъдим ителә. Социаль һәм коммуналь жетоннарның әйләнеше 2001 нче елда туктатыла.

Элегрәк Татарстанда, барлык категория гражданнар өчен регионнан аз куллану товарларын экспортлауга юл куймас өчен, кайбер төр товарларны сатып алу өчен купоннар, соңрак эрзац-валюта формасында конкрет товарларга бәйләнмәгән кулланучы карточкалары бирелгән. Шулай ук, суррогат акча буларак ярлылырга Татарстанның социаль чеклары әйләнештә булган.

"Икмәк" жетоны

Социаль ("икмәк") жетоны социаль яклау органнары тарафыннан ярлыларга социаль ярдәм күрсәтү максатыннан бирелгән түләү чарасы булган. Ул социаль чекка охшаган, ләкин кечерәк конфессия өчен түләү чарасы булган - соңгы вакытта 2 сум, аңа кадәр 1 сум, башта (бәягә кадәр) 5000 сум. (1 кг икмәккә тиң). Алар ибетләрдә Россия акчасы белән берлектә, җайга салынган исемлектә, шулай ук социаль ашханәләрдә азык-төлек өчен түләгәндә кулланылган.

Аның алгы ягында "Татарстан" дип язылган текст һәм Сөембикә манарасы һәм Казан Кремленнән торган сәнгать композициясе кояш һәм аның нурлары лилия чәчәкләре белән бизәлгән фонда урнашкан. Арткы ягында бизәлгән түгәрәк рамка эчендә өч бодай башагы сурәтләнгән.

"Ягулык" жетоннары

Ягулык (кайвакыт "коммуналь" һәм "бензин") жетоннары 10 һәм 20 литр бензинга тигез акча берәмлеге булган. Алар социаль яклау органнары тарафыннан ярлыларга социаль ярдәм (6 кисәк), коммуналь хезмәтләр өчен түләү максатыннан һәм республика казначылык бүлекләре тарафыннан бензин өчен түләргә дип бирелгән. Рәсәй акчасы белән берлектә, торак пунктларда һәм АЗСларда кулланылган.

Алар сары (бакыр) һәм ак ( никель ) металлдан, диаметры 2,5 см, калынлыгы 1,5 мм калынлыктагы тасма белән уртача зурлыктагы жетон рәвешендә эшләнгәннәр. Аның алгы ягында "Татарстан" дип язылган текст һәм Сөембикә манарасы һәм Казан Кремленнән торган сәнгать композициясе кояш һәм аның нурлары лилия чәчәкләре белән бизәлгән фонда урнашкан. Кире ягында бизәкләп ясалган түгәрәк рамкада нефть чыгару станогы сурәтләнгән.

Сувенир жетоннар

2008 һәм 2013 елларда коллекционерлар өчен Россия сумнарындагы тәңкәләргә охшаган сувенир жетоннар сериясе чыгарылган. Әлеге жетоннар беркайчан да түләү чарасы булып тормаган. Аларның җитештерүче билгесез.^[2]^[3]^[4]

Чыганаклар

↑ Местные выпуски 2021 елның 15 май көнендә архивланган. — ciscoins.net
↑ Что за наборы: монеты Татарстана, Башкортостана, Чечни, Дагестана, Шпицбергена — 10 рубликов — Памятные и юбилейные монеты России
↑ Монеты Республики Татарстан — Коллекция жетонов — tokenoman — жетоны метро, телефонные, игровые, торговые и рекламные, жетончики и прочие эрзац-деньги
↑ Набор монет Татарстан | Россия Татарстан 2013—2013 год, archived from the original on 2015-01-23, retrieved 2021-01-25

[cis-1] Местные выпуски 2021 елның 15 май көнендә архивланган. — ciscoins.net

[2] Что за наборы: монеты Татарстана, Башкортостана, Чечни, Дагестана, Шпицбергена — 10 рубликов — Памятные и юбилейные монеты России

[3] Монеты Республики Татарстан — Коллекция жетонов — tokenoman — жетоны метро, телефонные, игровые, торговые и рекламные, жетончики и прочие эрзац-деньги

[4] Набор монет Татарстан | Россия Татарстан 2013—2013 год, archived from the original on 2015-01-23, retrieved 2021-01-25

[1]

[2]

[3]

[4]