Раиса Бутенко
Раиса Георгиевна Бутенко ( 1920 - 2004 ) - совет галиме, үсемлек физиологы, күзәнәк биологиясе белгече; Биология фәннәре докторы (1963), СССР Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы (1974), ВАСХНИЛ академигы (1988, 1986 елдан бирле әгъза-корреспондент). 300 научных хезмәт авторы, аларның күбесе чит илләрдә басылган.
| Раиса Бутенко | |
|---|---|
| Туган | 13 сентябрь 1920[1] Кабыльщина[d], Белый өязе[d], Смоленск гөбернәсе, РСФСР[d] |
| Үлгән | 26 март 2004 (83 яшь) Мәскәү, Россия |
| Күмү урыны | Вострәков зираты[d] |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | Мәскәү авыл хуҗалыгы академиясе[d] |
| Һөнәре | биолог |
| Эш бирүче | Институт физиологии растений им. К. А. Тимирязева РАН[d] һәм Биологический факультет МГУ[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | биология фәннәре докторы[d] (1963) |
| Гыйльми исем: | Члены-корреспонденты РАН за всю историю существования[d], академик ВАСХНИЛ[d], профессор[d] һәм действительный член РАСХН[d] |
| Фән өлкәсе: | биология[2], үсемлекләр физиологиясе[d][2] һәм күзәнәкбелем[2] |
| Эш урыны: | Институт физиологии растений им. К. А. Тимирязева РАН[d] һәм Биологический факультет МГУ[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | биология фәннәре докторы[d] (1963) |
| Гыйльми исем: | Члены-корреспонденты РАН за всю историю существования[d], академик ВАСХНИЛ[d], профессор[d] һәм действительный член РАСХН[d] |
«Үсемлекләрнең соматик күзәнәкләренең парасексуаль гибридизациясе (кушылган) вакытында цитоплазманың ген детерминантының икеяклы мирас күренеше» фәнни ачылышының авторы. Аның җитәкчелегендә Бөтенроссия күзәнәк культуралары коллекциясе һәм үсемлек объектларының криобанклары булдырыла. [3]
Биографиясе
үзгәртүРаиса Бутенко 1920 елның 13 сентябрендә Смоленск губернасының Бельск өязе Кабылщина авылында туган (башка чыганаклар буенча Ак шәһәрдә [3] ).
1942 елда ул Мәскәү авыл хуҗалыгы академиясен тәмамлый ( MСХA ). 1942-1944 елларда ул Үзбәкстан ССР-ында, Эчке эшләр министрлыгының дәүләт фермасында агроном булып эшләй. 1944 елдан ул Мәскәүдә яшәй һәм эшләй. 1947 елда ул Мәскәү авыл хуҗалыгы академиясенең аспирантурасын тәмамлый, 1948 елдан биология фәннәре кандидаты. 1947 елдан гомеренең ахырына кадәр Райса Бутенко Фәннәр академиясенең К.А. Тимирязев исемендәге Үсемлек физиологиясе институтында эшләй: 1970 елдан - тукымалар культурасы һәм морфогенез лабораториясе мөдире; 1986-1996 елларда - Күзәнәк биологиясе һәм биотехнология бүлеге мөдире; 1996-2004 елларда - баш фәнни хезмәткәр. Шул ук вакытта, 1971 елдан Бутенко - Мәскәү университетының биология-туфрак (1973 елдан - биология) факультетының үсемлек физиологиясе кафедрасы профессоры.
Р. Г. Бутенко Беренче Чайлахян укуларын оештыру комитеты әгъзасы (1993), һәм бу укуларда беренче лекция укый. Беренче Чайлахян укуларының икенче лекциясе авторы - профессор Антон Георгиевич Ланг . [4]
Раиса Бутенко Мәскәүдә, Мичуринский проспектында, 12, корп. 1 яшәй. 2004 елның 26 мартында Мәскәүдә үлә. Аны Востряковское зиратында җирләйләр .
Бүләкләре
үзгәртү- Кызыл Хезмәт Байрак орденнары,
- Октябрь Инкыйлабы ордены
- «Хөрмәт Билгесе» ордены,
- Кыю хезмәт өчен медаль белән бүләкләнә. Владимир Ильич Ленинның 100 еллыгы уңаеннан.
- СССР Дәүләт премиясе лауреаты (1984).
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Бутенко Раиса Георгиевна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Чешская национальная авторитетная база данных
- ↑ 3,0 3,1 БУТЕНКО Раиса Георгиевна // Биографическая энциклопедия РАСХН, ВАСХНИЛ
- ↑ Мир Чайлахяна — это мир учёных
Сылтамалар
үзгәртү- Бутенко Раиса Георгиевна // Московская энциклопедия. / Гл. ред. С. О. Шмидт. — М., 2007—2014. — Т. I. Лица Москвы: [в 6 кн.].
- Бутенко Раиса Георгиевна на сайте Архивов РАН
- [Бутенко Раиса Георгиевна Раиса Бутенко] — ЗСЭ