Ом (listen , IAST:Ом, Дэванагари язуы белән: ॐ) ул изге иҗек һәм Һиндстан диннәрендә рухи символ. Һинд динендә ул ахыргы чынлыкның асылы мәгънәсенә ия, аң яки Атман.[1][2][3] Киңрәк Һинд динендә, Буддизмда һәм Җәйничелектә я үзе генә, я рухи җырлар алдыннан җырлана торган иҗек.[4][5] Омның мәгънәләре һәм билгеләүләре төрле традицияләр арасына төрле булып тора. Ул Һинд динендә, Буддизмда һәм Җәйничлектә борынгы һәм урта эра кулъязмалары, гыйбадәтханәләре, монастырьлары иконографиясе өлеше булып тора.[6][7]

Ом (Браһман), Дэванагари язуы белән Универсаль Җан "Ходай" символы.

Һинд динендә Ом иң әһәмиятле рухи символларның берсе булып тора.[8][9] Ул Атманга (җан, эчке үз) һәм Брахманга (ахыр чик чынлык, тулаем Галәм, хакыйкать, илаһи, иң олы рух, Галәми принциплар, белемгә карый).[10][11][12] Иҗек еш Веда башында һәм ахырында, Упанишадаларда һәм башка Һинд дине текстларында бар.[12] Ул рухи текстлар алдыннан һәм дәвамында изге җырлау, шулай ук Пуджа һәм шәхси догалар вакытында, (Самскара) узу церемонияләрендә, һәм кайвакыт медитатив һәм рухи гамәлләр, мәсьәлән,  Йога вакытында кулланыла.[13][14]

Ом иҗеге шулай ук онкара (ओङ्कार, санскр. (IAST) oṅkāra), омкара (ओंकार, санскр. (IAST) oṃkāra) һәм пранава (प्रणव, санскр. (IAST) praṇava) дип атала.[15][16]

Килеп чыгышы һәм мәгънәсе

үзгәртү

Ом иҗеге (Дэванагари язуында: , Каннада әлифбасы белән: ಓಂ, Тамил язуы белән: ௐ, Малаялам язуы белән: ഓം, Телугу язуы белән: ఓం, Бенгаль теле язуы белән: ওঁ,  Одиа язуы белән : ଓଁ or ଓ‍ଁ) пранава дип атала.[17][18] Башка кулланыла торган төшенчәләр:  акшара (турыдан-туры мәгънәдә әлифба хәрефе, бетми торган, тавышсыз ителми торган) яки экакашара (әлифбаның бер хәрефе) һәм омкара (турыдан-туры мәгънәдә "Ом иҗеге", һәм билгеләү: баш һәм хатын-кыз илаһи энергиясе).[19][20][21][22]

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. James Lochtefeld (2002), "Om", The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Vol. 2: N-Z, Rosen Publishing. [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0823931804]], page 482
  2. Barbara A. Holdrege (1996). [https://books.google.com/books?id=vnUFxccJ4igC Veda and Torah: Transcending the Textuality of Scripture]. SUNY Press. p. 57. ISBN 978-0-7914-1640-2. https://books.google.com/books?id=vnUFxccJ4igC. 
  3. "[http://www.merriam-webster.com/dictionary/om Om]". Merriam-Webster (2013), Pronounced: \ˈōm\
  4. [[Jan Gonda]] (1963), The Indian Mantra, Oriens, Vol. 16, pp. 244–297
  5. Julius Lipner (2010), Hindus: Their Religious Beliefs and Practices, Routledge, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0415456760]], pp. 66–67
  6. T. A. Gopinatha Rao (1993), Elements of Hindu Iconography, Volume 2, Motilal Banarsidass, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8120808775]], p. 248
  7. Sehdev Kumar (2001), A Thousand Petalled Lotus: Jain Temples of Rajasthan, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8170173489]], p. 5
  8. Annette Wilke and Oliver Moebus (2011), Sound and Communication: An Aesthetic Cultural History of Sanskrit Hinduism, De Gruyter, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-3110181593]], page 435
  9. Krishna Sivaraman (2008), Hindu Spirituality Vedas Through Vedanta, Motilal Banarsidass, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8120812543]], page 433
  10. David Leeming (2005), The Oxford Companion to World Mythology, Oxford University Press, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0195156690]], page 54
  11. Hajime Nakamura, A History of Early Vedānta Philosophy, Part 2, Motilal Banarsidass, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8120819634]], page 318
  12. 12,0 12,1 Annette Wilke and Oliver Moebus (2011), Sound and Communication: An Aesthetic Cultural History of Sanskrit Hinduism, De Gruyter, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-3110181593]], pages 435–456
  13. David White (2011), Yoga in Practice, Princeton University Press, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0691140865]], pp. 104–111
  14. Alexander Studholme (2012), The Origins of Om Manipadme Hum: A Study of the Karandavyuha Sutra, State University of New York Press, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0791453902]], pages 1–4
  15. {{cite book|author=Nityanand Misra|title=The Om Mala: Meanings of the Mystic Sound|url=https://books.google.com/books?id=e89eDwAAQBAJ&pg=PT104%7Cdate=25 July 2018|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-93-87471-85-6|pages=104–}}
  16. "[http://spokensanskrit.de/index.php?tinput=OM&direction=SE&script=HK&link=yes&beginning=0 OM]". Sanskrit English Dictionary, University of Köln, Germany
  17. James Lochtefeld (2002), Pranava, The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Vol. 2: N-Z, Rosen Publishing. [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0823931804]], page 522
  18. Paul Deussen, Sixty Upanishads of the Veda, Volume 1, Motilal Banarsidass, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8120814684]], pages 74-75, 347, 364, 667
  19. Diana Eck (2013), India: A Sacred Geography, Random House, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-0385531924]], page 245
  20. R Mehta (2007), The Call of the Upanishads, Motilal Barnarsidass, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8120807495]], page 67
  21. [http://spokensanskrit.de/index.php?script=HK&beginning=0+&tinput=omkara&trans=Translate&direction=AU Omkara], Sanskrit-English Dictionary, University of Koeln, Germany
  22. CK Chapple, W Sargeant (2009), The Bhagavad Gita: Twenty-fifth–Anniversary Edition, State University of New York Press, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-1438428420]], page 435