Норвегия һимны

Ja, vi elsker dette landet (“Туган илне яратабыз”) — Hорвегᴎя кыйраллыгының дәүләт һимʜы, 8 куплеттан тора. Ул XIX гасыр урталарында иҗат ителгән. Текстның aвᴛоры — Бйөрнстерне Бйөрнсон (норв. Bjørnstjerne Bjørnson), көен Рикард Нурдрок (норв. Rikard Nordraak) язган. Беренче мәртәбә 1864 елның 17 маенда, дәүләт конституциясенең 50 еллыгы бәйрәмендә башкарылган. Кыска варианты — беренче куплет, гадәттә, әйтик, илдәге рәсми тантаналарда һәм бәйрәм чараларында, беренче җиденче һәм сигезенче куплетлары җырлана.^[1]^[2]

Дәүләт һимʜыннан кала, Hорвегᴎядә тагын KONGESANGEN (Кыйрал җыры) дип аталган тагын бер һимʜ кулланыла. Ул Hорвегᴎя кыйралы катнашында үткәрелә торган чараларда дәүләт һимʜы белән бергә башкарыла. Ике куплеттан торган һимʜ Бөекбритания дәүләт һимʜы булган God save the Queen (God save the King) көенә уйнала.^[3]

Дәүләт һимʜы сүзләре

Рәсми текст	Кириллизация	ХФӘ транскрипциясе	Тәрҗемәсе
1. Ja, vi elsker dette landet, som det stiger frem, furet, værbitt over vannet, med de tusen hjem. Elsker, elsker det og tenker på vår far og mor og den saganatt som senker drømme på vår jord, og den saganatt som senker, senker drømme på vår jord. 7. Norske mann i hus og hytte, takk din store Gud! Landet ville han beskytte, skjønt det mørkt så ud. Alt hvad fedrene har kjempet, mødrene har grett, har den Herre stille lempet, så vi vant vår rett, har den Herre stille lempet, så vi vant, vi vant vår rett. 8. Ja, vi elsker dette landet, som det stiger frem, furet, værbitt over vannet, med de tusen hjem. Og som fedres kamp har hevet det av nød til seir, også vi, når det blir krevet, for dets fred slår leir, også vi, når det blir krevet, for dets fred, dets fred slår leir.^[4]	Я, ви элскер детте ландет, сом дет стигер фрем, фурет, вәрбидт овер ваннет, мед де тусен ем. Элскер, элскер дет о тенкер паа ваар фар о мор о ден саганатт сом сенкер дрөмме паа ваар йорд, о ден саганатт сом сенкер, сенкер дрөмме паа ваар йорд. Норске манн и һус о һүтте, такк дин сторе Гуд! Ландет вилле хан бешүтте, шөнт дет мөркт саа уд. Алт вад федрене һар чемпет, мөдрене һар гредт, һар ден Һәрре стилле лемпет, саа ви вант ваар ретт, һар ден Һәрре стилле лемпет, саа ви вант, ви вант ваар ретт. Я, ви элскер детте ландет, сом дет стигер фрем, фурет, вәрбидт овер ваннет, мед де тусен ем. О сом федрес камп һар һевет дет ав нөд тил сәйр, осаа ви, наар дет блир кревет, фор детс фред слаар ләйр, осаа ви, наар дет блир кревет, фор детс фред, детс фред слаар ләйр.	[jɑː ʋiə̯ ɛ̝ls̪kə‿ɖɛ̝tːə lɑnːə ǀ] [s̪ɒ̝ʷm deɛ̯ s̪tiə̯gəɾ̺ fɾ̺̊ɛ̝m ǀ] [fɨːᵝɾ̺ətʰ ʋæɾ̺bɪ̟tː ɔ̝ʷɑ̯ʋəɾ̺ ʋɑnːə ǀ] [meɛ̯ də tʰɨːᵝs̪ən jɛ̝m ‖] [ɛ̝ls̪kəɾ̺ ɛ̝ls̪kə‿ɖeɛ̯ ɒ̝ʷ tʰɛ̝ŋkʰəɾ̺ ǀ] [pʰɔ̝ʷɑ̯ ʋɔ̝ʷɑ̯ɾ̺ fɑːɾ̺ ɒ̝ʷ mɯᵝə̯ɾ̺ ǀ] [ɒ̝ʷ dən s̪ɑːgɑːnɑtʰ s̪ɒ̝ʷm s̪ɛ̝ŋkʰəɾ̺ ǀ] [dɾ̺ɞ̝ʷmːə pʰɔ̝ʷɑ̯ ʋɔ̝ʷɑ̯ɾ̺ jɯᵝə̯ɽ ‖] [ɒ̝ʷ dən s̪ɑːgɑːnɑtʰ s̪ɒ̝ʷm s̪ɛ̝ŋkʰəɾ̺ ǀ] [s̪ɛ̝ŋkʰəɾ̺ dɾ̺ɞ̝ʷmːə pʰɔ̝ʷɑ̯ ʋɔ̝ʷɑ̯ɾ̺ jɯᵝə̯ɽ ‖] [nɒ̝ʷʂkə mɑnː iə̯ hɨːᵝs̪ ɒ̝ʷ hɪ̟ᵝtːə ǀ] [tʰɑkː dɪ̟n s̪tɯᵝə̯ɾ̺ə gɨːᵝt ǀ] [lɑnːə ʋɪ̟lːə hɑːm‿bəʃɪ̟ᵝtːə ǀ] [ʃɞ̝ʷntʰ deɛ̯ mɞ̝ʷɾ̺ktʰ s̪ɔ̝ʷɑ̯ ɨːᵝt ‖] [ɑɫ̪tʰ ʋɑːt fɛ̝dɾ̺eɛ̯nə hɑːɾ̺ ɕɛ̝mpʰətʰ ǀ] [mɞ̝ʷdɾ̺eɛ̯nə hɑːɾ̺ gɾ̺ɛ̝tː ǀ] [hɑː‿ɖən hæɾ̺ə s̪tɪ̟lːə lɛ̝mpʰətʰ ǀ] [s̪ɔ̝ʷɑ̯ ʋiə̯ ʋɑntʰ ʋɔ̝ʷɑ̯ɾ̺ ɾ̺ɛ̝tː ‖] [hɑː‿ɖən hæɾ̺ə s̪tɪ̟lːə lɛ̝mpʰətʰ ǀ] [s̪ɔ̝ʷɑ̯ ʋiə̯ ʋɑntʰ ʋiə̯ ʋɑntʰ ʋɔ̝ʷɑ̯ɾ̺ ɾ̺ɛ̝tː ‖] [jɑː ʋiə̯ ɛ̝ls̪kə‿ɖɛ̝tːə lɑnːə ǀ] [s̪ɒ̝ʷm deɛ̯ s̪tiə̯gəɾ̺ fɾ̺̊ɛ̝m ǀ] [fɨːᵝɾ̺ətʰ ʋæɾ̺bɪ̟tː ɔ̝ʷɑ̯ʋəɾ̺ ʋɑnːə ǀ] [meɛ̯ də tʰɨːᵝs̪ən jɛ̝m ‖] [ɒ̝ʷ s̪ɒ̝ʷɱ‿fɛ̝dɾ̺əs̪ kʰɑmp hɑːɾ̺ heɛ̯vətʰ ǀ] [deɛ̯ ɑːʋ nøʷœ̯t tʰɪ̟l s̪æɪ̯ɾ̺ ǀ] [ɒ̝ʷs̪ɔ̝ʷɑ̯ ʋiə̯ ǀ nɔ̝ʷɑ̯‿ɖeɛ̯ blɪ̟ɾ̺ kɾ̺̊eɛ̯vətʰ ǀ] [fɒ̝ʷrː‿ɖɛ̝ts̪ fɾ̺̊ɛ̝t s̪lɔ̝ʷɑ̯‿ɭæɪ̯ɾ̺ ‖] [ɒ̝ʷs̪ɔ̝ʷɑ̯ ʋiə̯ ǀ nɔ̝ʷɑ̯‿ɖeɛ̯ blɪ̟ɾ̺ kɾ̺̊eɛ̯vətʰ ǀ] [fɒ̝ʷrː‿ɖɛ̝ts̪ fɾ̺̊ɛ̝t ɖɛ̝ts̪ fɾ̺̊ɛ̝t s̪lɔ̝ʷɑ̯‿ɭæɪ̯ɾ̺ ‖]	1. Туган илне яратабыз, Урман-тауларын, Чал диңгезен, туң җилләрен, Мең-мең йортларын. Туган учак – ул сөекле Ата-анабыз: Суыгында, кояшында Хозурланабыз, Суыгында, кояшында Аның хозурланабыз. 7. Данла, илем, язмышыңны: Шомлы көнеңдә Тәңре сине ярлыкады Җир итәгендә. Канлы корбан биреп кенә, Керми сугышка, Ирештең үз ирегеңә, Тыныч тормышка, Ирештең үз ирегеңә, Тыныч һәм мул тормышка. 8. Туган илне яратабыз, урман-тауларын, чал диңгезен, туң җилләрен, ак болытларын. Ата-баба көрәшкән күк, без дә дауларбыз, мәңге иминлек хакына җиңү яуларбыз, мәңге иминлек хакына яңа җиңү яуларбыз!

Кыйрал гимʜы

Kongesangen
Gud sign vær konge god!
Sign ham med kraft og mot
sign hjem og slott!
Lys for ham ved din Ænd,
knytt med din sterke hænd
hellige troskapsbænd
om folk og drott!

Høyt sverger Norges mann
hver i sitt kall, sin stand,
troskap sin drott.
Trofast i liv og død,
tapper i krig og nød,
alltid vært Norge lød
Gud og sin drott.

Сылтамалар

Искәрмәләр

↑ https://snl.no/Bjørnstjerne_Bjørnson Beyer, Edvard & Moi, Bernt Morten (2007). Bjørnstjerne Martinius Bjørnson. Store norske leksikon. Oslo: Kunnskapsforlaget.
↑ https://www.stortinget.no/no/Saker-og-publikasjoner/Publikasjoner/Referater/Stortinget/2019-2020/refs-201920-12-11?m=3 Stortinget - Møte onsdag den 11. desember 2019 - Sak nr. 3. Stortinget. 2019-12-11. «Innstilling fra familie- og kulturkomiteen om Representantforslag fra stortingsrepresentantene Morten Wold, Hans Andreas Limi, Per-Willy Amundsen, Solveig Horne, Morten Stordalen, Bård Hoksrud og Erlend Wiborg om å vedta at «Ja, vi elsker dette landet» skal anerkjennes av Stortinget som Norges offisielle nasjonalsang (Innst. 47 S (2019–2020), jf. Dokument 8:161 S (2018–2019))»
↑ https://www.youtube.com/watch?v=dEqaHuLTuCQ
↑ Tekst, staving og punktsetting følger «Bjørnstjerne Bjørnson, Samlede verker, Bind IV» side 278-280, ISBN 82-05-23483-3, hvor språket er noe revidert fra Bjørnsons originale tekst.

[1] ttps://snl.no/Bjørnstjerne_Bjørnson Beyer, Edvard & Moi, Bernt Morten (2007). Bjørnstjerne Martinius Bjørnson. Store norske leksikon. Oslo: Kunnskapsforlaget.

[2] ttps://www.stortinget.no/no/Saker-og-publikasjoner/Publikasjoner/Referater/Stortinget/2019-2020/refs-201920-12-11?m=3 Stortinget - Møte onsdag den 11. desember 2019 - Sak nr. 3. Stortinget. 2019-12-11. «Innstilling fra familie- og kulturkomiteen om Representantforslag fra stortingsrepresentantene Morten Wold, Hans Andreas Limi, Per-Willy Amundsen, Solveig Horne, Morten Stordalen, Bård Hoksrud og Erlend Wiborg om å vedta at «Ja, vi elsker dette landet» skal anerkjennes av Stortinget som Norges offisielle nasjonalsang (Innst. 47 S (2019–2020), jf. Dokument 8:161 S (2018–2019))»

[3] ttps://www.youtube.com/watch?v=dEqaHuLTuCQ

[4] Tekst, staving og punktsetting følger «Bjørnstjerne Bjørnson, Samlede verker, Bind IV» side 278-280, ISBN 82-05-23483-3, hvor språket er noe revidert fra Bjørnsons originale tekst.

[1]

[2]

[3]

[4]