Навджот
Навджот (Гөҗәрати телендә: નવજોત) — Зәрдөштлектә ритуал, аны уздырудан соң кеше Зәрдөштлек диненә кертелгән дип санала башлый һәм седре күлмәген һәм кошти кушагын киеп йөри башлый. «Навджот» төшенчәсе гадәттә Һиндстан атәшпәрәстләре (парслар) тирәсендә кулланыла, шул ук вакытта Иран Зәрдөштлек тарафдарлары гебрлар арасында ритуал гадәттә седре-пуши дип атала.
Яшь чикләүләре үзгәртү
Рәсми рәвештә ритуалны башкару өчен яшь чикләве юк, әмма ышанучы атәшпәрәстләр арасында ул һәрвакыт баланың яшүсмерлек башлануына кадәр башкарыла. Зәрдөштлек дине балага җиде яшь тулганчы ритуалны башкаруны тыя, чөнки шул яшькә җиткәнче ул бу вакыйганың әһәмиятен аңлый алмый дип санала. Шул ук вакытта, ритуал бала 15 яшькә җиткәнгә кадәр башкарылмаса, ул тормышында явызлык юлыннан барачак дип санала, шуңа күрә церемония җиде-ун яшьлек балалар белән башкарыла.
Ритуал үзгәртү
Ритуалга әзерләнү аңа кадәр берничә ел элек башлана, чөнки ритуалны узучы (гадәттә, бала) яттан рәт догалар белергә тиеш.
Церемония башланганчы баланы изгеләштергән суда коендыралар, бу чистаруның символы булып тора. Бүлмәдә зур тәлинкә дөге урнаштырыла, ритуалдан соң ул башкарган каһингә бүләк ителә. Бүлмәдә шулай ук чәчәкләр урнаштырыла, аларны церемониядән соң кунакларга өләшәләр. Церемониядән соң баланы кипкән йөзем, чикләвекләр һәм башка ашарга яраклы җимешләр белән сибәләр, бу чәчәк ату теләгенең символы булып тора.
Күпчелек башка ритуаллар кебек, церемония, шактый катлаулы һәм ут булганда башкарыла, әмма навджот өчен ут мәҗбури рәвештә изге булырга тиеш түгел, шуңа күрә аны башкарудан соң сүндерелергә мөмкин. Ритуал үзе дингә кабул ителә торганнар тарафыннан да, каһин тарафыннан да догалар укудан тора. Икенче дога вакытында кабул ителә торганның беләкләренә седре куела, ә шул ук доганың кабат укылуы вакытында - аңа инде киелә торган була. Шуннан соң каһин тагын бер доганы укый, шуннан соң кабул ителә торган тагын ике дога укый, алар барышында каһин аның кулларына кошти кушагын бәйли; шуннан соң кабул ителә торган утыра, аңа чәчәк үремнәре киелә. Шуннан соң каһин яхшы уңышларны керткән соңгы доганы укый, һәм кабул ителгәннең исеменә беренче мәртәбә "беһдин" ("[алкышлы] дин тарафдары") алкушымчасын (префиксын) өсти. Бала каһин гаиләсеннән булса, аның исеменә "оста" (ир кешеләр өчен) һәм "ости" (хатын-кызлар өчен) алкушымчасы (префиксы) өстәлә. Навджот узуыннан соң кеше Зәрдөштлек җәмәгатенең тулы хокуклы әгъзасы булып санала.
Библиография үзгәртү
- Peterson, Joseph H. (June 2, 2003), Zoroastrian rituals: Navjote/Sudre-Pooshi (initiation) ceremony, Minneapolis: avesta.org
Сылтамалар үзгәртү
- Дживанджи Джамшеджи Моди; Перевод: Павел Марценюк, Джамшид Зартошти. Церемония навджот у парсов. «Благоверие». 2014-05-18 тикшерелгән.
- Zoroastrian Ceremony "sedreh pushi".آیین سدره پوشی زرتشتی در کپنهاک
- Zoroastrian Navjote ceremony, Bombay 1985