Wikipedia

Мөхәммәт Мөиззу

Мөхәммәт Мөиззу (1978 елның 15 июнендә туган) — 2023 елдан Мальдивның 8 нче президенты һәм Прогрессив Конгресс коалициясе җитәкчесе булып хезмәт иткән Мальдив сәясәтчесе һәм инженеры. Ул моңа кадәр 2012 елдан 2018 елга кадәр торак министры булып эшләгән, аны Мальдив тарихында иң озак хезмәт иткән торак министры итә. Мөиззу 2021 елдан 2023 елга кадәр Маленың мэры булды.

Мөхәммәт Мөиззу
Туган телдә исем мальд. މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު
Әйтелеш
Туган 15 июнь 1978(1978-06-15)[1] (46 яшь)
Мале[d], Мальдивлар
Яшәгән урын Mulee'aage[d]
Dhimyaath[d][2]
Ватандашлыгы  Мальдивлар
Әлма-матер Лондон университеты[d], Лидс университеты[d], Majeediyya School[d] һәм Iskandhar School[d]
Һөнәре сәясәтче, инженер
Сәяси фирка Adhaalath Party[d], Maldives Development Alliance[d], People's National Congress[d] һәм Прогрессивная партия Мальдив[d]
Җефет Sajidha Mohamed[d]

 Мөхәммәт Мөиззу Викиҗыентыкта

Бу мәкаләдә хаталар һәм/яки ялгышлыклар бар.
Мәкалә эчтәлегенең татар теле грамматик нормаларына туры килүен тикшерергә кирәк.

Маледа туган Мөиззу Бөекбританиядә гражданлык инженериясен өйрәнгән һәм 2009 елда Лидс университетында докторлык дәрәҗәсен тәмамлаган. Ул 2012 елда торак министры итеп билгеләнде һәм 2018 елга кадәр хезмәт итте. Аннары ул Маленың мэры булды. Халык Милли Конгрессының әгъзасы буларак, Мөиззу элекке президент Абдулла Яминның коррупциядә гаепләнеп кулга алынуыннан соң президентлыкка кандидат итеп күрсәтелде. Ямин сайлауларда катнаша алмаганлыктан, Мөиззу аның дәвамчысы итеп сайланды. Ул 2023 елдагы президент сайлавында Халык Милли Конгрессының кандидаты булды, анда ул гамәлдәге президент Ибраһим Мөхәммәд Солихны җиңде. Мөиззу 2023 елда Прогрессив Конгресс коалициясе җитәкчесе, шулай ук Мальдив Милли Оборона Көчләре командующие булып хезмәт итү позициясен алды, Мөиззуны Мальдив тарихында иң күп позицияләр тоткан беренче президент итә. Моннан тыш, ул 2013 елдан 2018 елга кадәр Мальдивны үстерү альянсының өлкән вице-президенты, Мальдивларның Прогрессив партиясенең урынбасары һәм 2010 елдан 2014 елга кадәр Адалаат партиясенең генераль секретаре булып хезмәт итте.

2023 елдагы Мальдив президент сайлавында Мөхәммәт Мөиззу беренче турда 101,635 тавыш һәм икенче турда 129,159 тавыш җыйган җиде кандидатны җиңде. Аның кампаниясе, Dhiveheenge Raajje (Мальдивлар иле) дип аталган, милли суверенитет, коррупциягә каршы көрәш һәм икътисади реформаны ассызыклады. Манифестка чит ил хәрби көчләрен чыгару һәм инфраструктураны һәм торак үсешен яхшырту вәгъдәләре керде. 2024 елгы Мальдив парламенты сайлавында Мөиззу партиясе 75 урын алып супер күпчелекне тәэмин итте, элек халык мәҗлесендә 60тан артык урын тоткан Мальдив Демократик партиясен (MDP) уздырды.

Яшьлек

үзгәртү

Мөхәммәт Муиззу 1978 елның 15 июнендә Мальдевның Маафанну шәһәрендә туган. [3] Ул Хусейн Абдул Рахман һәм Хуна Адам Исмаил Маник белән туган. Муиззуның әтисе (1940—2015) адвокат, юрист һәм ислам галиме, Хаа Алиф Атолл Вашафарудан .[4] Рахман ул вакыттан алып Милли Мактау премиясенә лаек булды — президент Ваһид 2013 елда «дини аңлау һәм дини белем бирү өлкәсендәге өлеше» өчен.[5] Муиззуның әти-әнисе туганнан соң озак та аерылдылар, һәм ул аны әтисе әбисе белән тәрбияләде, һәм ул әнисе белән яшәргә күченеп, башлангыч сыйныфка йөрде. Соңрак ул әтисе белән яшәргә кайтты. [6] Аның сеңлесе Фатимат Сауда 2024-нче елда Ниландхо сайлау округына Мальдивия парламент сайлавында Халык Милли Конгрессына кандидат булып сайланды һәм 2024-нче елның 21 апрелендә узган сайлауда җиңде.[7][8]

Мәгариф

үзгәртү

Муиззу Искәндәр мәктәбенә йөрде һәм анда Түбән балалар бакчасыннан дүртенче сыйныфка кадәр белем алды.[9] Аннары ул Мальдивның иң иске мәктәбе Маҗедия мәктәбенә күченде, һәм ул 5-10 сыйныфларда укыды. 1995 елның гыйнварында ул GCE O’Level имтиханнарын тәмамлады, ил күләмендә беренче урынга иреште.[10] Ул шулай ук 11 класс һәм 12 класс өчен Фән мәгариф үзәгендә булды, һәм 1997 елның июлендә GCE A’Level имтиханнарын тәмамлады, ил күләмендә дүртенче урынны яулады.[11]

2005 елда ул Лидс университетында төзелеш инженериясе фәннәре кандидаты уку өчен Британия хөкүмәтеннән ORS стипендиясен алды.[12] Аның кандидатлык диссертациясе «Монолит-тимер-бетон түбә плитә-дивар буыннарына җылылык һәм вакытка бәйле эффектлар» белән бәйле һәм 2009 елда бүләкләнде. Ул шулай ук Проект белән идарә итү профессионалын (PMP) һәм PRINCE2 практик сертификатын алды.[13][14]

Сәяси карьера

үзгәртү

Торак министры

үзгәртү
 
Торак министры буларак рәсми портрет, 2012

2012-нче елда Муиззу Президент Ваһид белән идарә иткән вакытта ТКХ һәм әйләнә-тирә мохит министры ролен Ахалат партиясе әгъзасы итеп алды.[15] Ул бу постта 2013-нче елда Президент Абдулла Ямин җитәкчелегендәге Президент сайлауларыннан соң дәвам итте.[16] Бу вакытта Муиззу коалиция хөкүмәте составындагы Мальдив үсеш альянсы (MDA) әгъзасы иде.[17] Соңрак ТКХ һәм әйләнә-тирә мохит министрлыгы үзгәртеп корылды һәм биш ел эшләгән чорында Торак һәм инфраструктура министрлыгы итеп үзгәртелде.[15]

2012 елның февраленнән 2018 елның ноябренә кадәр Муиззу ТКХ һәм инфраструктура министры булып эшләде, бу эш Мальдивада торак проектларын тормышка ашыруда зур казанышлар белән билгеләнде.[18] Бу чорда ил иң биек биналарның үсүенә һәм зур инфраструктура эшләренең, шул исәптән киң юл эшләрен һәм мелиорация эшләренең шаһиты булды.[19] Аның җитәкчелегендә тәмамланган күренекле проектлар арасында Синамале күпере,[20][21] Дарумаванта хастаханәсе, Хия фатирлары, Хахдхунмати төп юлы, Мале боҗра юлы, Мале индустриаль авылы һәм Хулхумале II Фаза мелиорациясе бар.[18]

Моннан тыш, аның җитәкчелегендә күпсанлы парклар һәм җәмәгать урыннары үсеше Мале-Сити зур үзгәрешләр китерде. Муиззу шулай ук төрле мелиорация, портны төзекләндерү, атолллар буенча су һәм канализация проектларын уңышлы тәмамларга ярдәм итте, Мальдив инфраструктурасының комплекслы үсешенә ярдәм итте.[22]

Сәяси партияләр

үзгәртү

2010 елда, Муиззу Ахалат партиясенең генераль секретаре итеп билгеләнде. Ул торак министры булып эшләгән вакытта бу вазифада калды.[23] 2018 президент сайлавыннан соң, Муиззу Мальдив үсеш альянсыннан китте һәм киткән президент партиясенә, Мальдив прогрессив партиясенә кушылды.[24] 2019 елда Муиззу вице-президент һәм ул вакыттагы оппозициянең сайлау бүлеге начальнигы итеп билгеләнде (PPM).[25]

2023 елның 5 октябрендә Муиззу Халык Милли Конгрессы президенты итеп билгеләнде, ул президент сайлауларында җиңгәннән соң бу рольне үз өстенә алды.[26][27] һәм 2023 елның декабрендә Муиззу PNC сеңелләр партиясе президенты итеп билгеләнде, Мальдивның Прогрессив партиясе, элеккеге партия лидеры Абдулла Ямин 23 ноябрьдә партиядән китте һәм үзенең сәяси партиясен булдырды.[28]'

Мэле мэры

үзгәртү

Ул эшләгән чорда Муиззу Маледагы яшәү шартларын тирәнрәк аңлау өчен өй чакырулары кабул итте һәм децентрализацияне һәм җирле органнарны көчәйтүне яклады.[29] Ул 2021 елның 17 маеннан 2023 елның 17 ноябрендә отставкага кадәр мэр булып эшләде.[30] Муиззу бу вазифасыннан киткән беренче мэр булды.[31][32] Президент итеп сайланганнан соң, мэр урынбасары Әхмәт Нареш мэр вазифаларын башкаручы ролен үз өстенә алды.[33] Муиззуның отставкага китүе 2 ел 184 көннән соң, 2023 елның 17 ноябрендә президент булып инаугурациясенә туры килә.[34]

2023 сайлау

үзгәртү

Мөхәммәт Муиззуның президентлыкка кандидатурасы 2023 елның августында, элеккеге президент һәм оппозиция лидеры Абдулла Яминны үзләштерүдә гаепләнгәннән соң игълан ителде. Муиззу оппозиция коалициясе составындагы Халык Милли Конгрессына президентлыкка кандидат итеп күрсәтелде, парламент депутаты Хусейн Мөхәммәт Латиф аның тормыш иптәше итеп күрсәтелде.[35][36][37] 2023-нче елда Мальдивия президент сайлавының беренче турында ул 46,06 % тавыш җыйды (101,635 тавыш), һәм күпчелек, һәм 2023 елның 30 сентябрендә икенче турга чыкты[38] Ул икенче турда президент итеп сайланды, хәзерге Ибраһим Мөхәммәт Солихның 46,04 % ка каршы 54,04 % җиңде.[39] Муиззу 2023 елның 17 ноябрендә яңа президент булып ант ителде.[40][41] Муиззу Яминны төрмәгә түгел, ә өй кулында тотуны яклады, икенче көнне ул президент итеп сайланды.[42] 2023 елгы президент сайлау кампаниясе вакытында, Мөхәммәт Муиззу 53 көн эчендә 153 кеше яшәгән утрауларда һәм Мальдивның барлык зур шәһәрләрендә гастрольләрдә булды. Аның «Dhivehinge Raajje» темасы һәм PPM-PNC коалициясе хуплаган кампаниясе 205 аерым чарада чыгыш ясауны үз эченә алган.[43]

2023 кампания сезоны кызу барган саен, Муиззу кампаниясе берничә төп проблемага юнәлтелде, шул исәптән милли суверенитет, инфраструктура үсеше, торак. Ул Мальдивның бәйсезлегенә һәм суверенитетына куркыныч тудырган килешүләрне кире кагарга, аеруча чит ил сугышчылары катнашында катнашырга басым ясады. Моннан тыш, Муиззу Мале шәһәрендә һәм башка Атоллларда зур торак проектлары һәм инфраструктураны яхшырту планнарына басым ясады.[44][45][46]

Президент

үзгәртү
 
Муиззуның эш портреты

Мөхәммәт Муиззу 2023 елның 17 ноябрендә Мальдив Республикасының 8 нче президенты булып эшкә кереште[47] Ул демократик сайланган дүртенче президент һәм Маледан алтынчы.[48][49] Аның анты, аның тормыш иптәше Хөсәен Мөхәммәд Латиф белән берлектә, Республика мәйданындагы Мальдивның баш судьясы Әхмәт Мутасим Аднан белән идарә итте.[50]

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ https://edition.mv/news/34075
  2. ↑ https://dhimyaath.mv
  3. ↑ Mohammed, 2024, Paragraph 3
  4. ↑ «{{{title}}}».
  5. ↑ President confers National Honours and Award to 3 individuals (en). The President's Office (4 September 2013). 19 July 2024 тикшерелгән.
  6. ↑ Latheef, 2023
  7. ↑ Template error: argument title is required.
  8. ↑ Template error: argument title is required.
  9. ↑ Mohamed Muizzu, 2023
  10. ↑ Ranwir (2000). 1990–2000 South Asian GCE Ordinary Level completers list. 
  11. ↑ Калып:Cite AV media
  12. ↑ Template error: argument title is required.
  13. ↑ Who studied here?. University of Leeds. 19 November 2023 тикшерелгән.
  14. ↑ President Dr Mohamed Muizzu. The President's Office. 19 November 2023 тикшерелгән.
  15. ↑ 15,0 15,1 President Waheed changes Ministry of Housing and Environment to Ministry of Housing and Infrastructure. The President's Office (21 May 2012). әлеге чыганактан 26 April 2024 архивланды. 26 April 2024 тикшерелгән.
  16. ↑ The Cabinet of President Abdulla Yameen. The President's Office. әлеге чыганактан 2015-09-24 архивланды. 2011-03-01 тикшерелгән.
  17. ↑ About us. Maldives Development Alliance. әлеге чыганактан 26 December 2023 архивланды. 26 April 2024 тикшерелгән.
  18. ↑ 18,0 18,1 President Dr Mohamed Muizzu. The President's Office. 19 November 2023 тикшерелгән.
  19. ↑ . 
  20. ↑ Template error: argument title is required.
  21. ↑ Template error: argument title is required.
  22. ↑ President Dr Mohamed Muizzu. The President's Office. 19 November 2023 тикшерелгән.
  23. ↑ The News. 2011 елның 27 апрель көнендә архивланган.
  24. ↑ Housing minister Muizzu shifts allegiance from MDA to PPM, to work with President Yameen.
  25. ↑ Opposition parties shuffle leadership after electoral defeats.
  26. ↑ President Muizzu appointed as PPM/PNC coalition leader, The Edition (7 December 2023).
  27. ↑ Muizzu Assumes Leadership of PPM-PNC Coalition Following Yameen's Departure, MV+ (7 December 2023).
  28. ↑ Pres Dr. Muizzu assumes leadership of PPM-PNC Coalition, Avas (7 December 2023).
  29. ↑ President Dr Mohamed Muizzu. The President's Office. 19 November 2023 тикшерелгән.
  30. ↑ Mohamed, Naizak. Muizzu resigns as Male' City Mayor ahead of presidential inauguration, Sun (17 November 2024).
  31. ↑ Pres-elect Dr. Muizzu resigns as Male' Mayor ahead of Swearing-In ceremony, Avas (17 November 2023).
  32. ↑ Shahid, Malika. Dr. Muizzu steps down as Malé City Mayor for Presidential role, The Edition (17 November 2023).
  33. ↑ Abdulla, Lamya. Dr. Muizzu's last council meeting: all duties to deputy mayor, The Edition (4 October 2023).
  34. ↑ Zalif, Zunana. Dr. Muizzu resigns as mayor ahead of taking presidential oath, Raajje TV (17 November 2023).
  35. ↑ Template error: argument title is required.
  36. ↑ Template error: argument title is required.
  37. ↑ Template error: argument title is required.
  38. ↑ Result of the Presidential election that took place on Saturday 9 September 2023 (dv). Maldives Government Gazette. Elections Commission of Maldives (12 September 2023). 26 April 2024 тикшерелгән.
  39. ↑ Results of the Second Round of the Presidential Elections that took place on 30 September 2023 (dv). Maldives Government Gazette. Elections Commission of Maldives (4 October 2023). 26 April 2024 тикшерелгән.
  40. ↑ Template error: argument title is required.
  41. ↑ Template error: argument title is required.
  42. ↑ Template error: argument title is required.
  43. ↑ Template error: argument title is required.
  44. ↑ Pro-China candidate Mohamed Muizzu wins Maldives presidential vote, CNN.
  45. ↑ Maldives election: Pro-China candidate Muizzu wins presidency (1 October 2023).
  46. ↑ Who is Mohamed Muizzu, Maldives’s pro-China president-elect?, Al Jazeera.
  47. ↑ New Maldives president is sworn in and vows to remove Indian troops, Associated Press (17 November 2023).
  48. ↑ Dr Mohamed Muizzu sworn in as the 8th President of the Maldives. The President's Office (17 November 2023). 2023-11-18 тикшерелгән.
  49. ↑ Inaugural Address by His Excellency Dr. Mohamed Muizz, President of the Republic of Maldives. The President's Office (17 November 2023). 2023-11-18 тикшерелгән.
  50. ↑ Presidential Inauguration of the 8th President of Maldives. People's Majlis. 17 November 2023 тикшерелгән.

Сылтамалар

үзгәртү

Шулай ук карагыз

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Мөхәммәт_Мөиззу&oldid=4247189